Sur mankeni

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde terör örgütü PKK’yla çatışmalarda meydana gelen büyük hasar, sokağa çıkma yasağının 17 saatliğine kaldırılmasıyla ortaya çıktı. Teröristlerin sokaklara hendekler kazıp bomba yerleştirdiği, barikatlar yığdığı ilçede çok sayıda kişi taşıyabildikleri eşyalarıyla göç etti. Surları UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ilçede dün saat 16.00’da yeniden sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

PKK terör örgütünün sokaklara kazdığı hendekleri kapatmak ve barikatları kaldırmak için Diyarbakır’ın Sur ilçesinde 2 Aralık gününden beri uygulanan sokağa çıkma yasağı, önceki gece saat 23.00’te kaldırıldı. Sabah üç güvenlik noktasından geçerek yasaklı 6 mahalle ve 1 caddedeki evlerine ulaşan ya da çatışmalar nedeniyle günlerdir evlerinden çıkamayan ilçe halkı göç etmeye başladı.

Hendekler, bombalı tuzaklar ve çatışmalar nedeniyle mağdur olan halk, sokaklara otomobil giremediği için taşıyabilecekleri eşyaları alarak ilçeyi terk etti. Çatışmaların başından bu yana ilçeden göç edenlerin sayısının 20 bin olduğu tahmin ediliyor.

İşyeri sahipleri kepenkleri açmadan dükkanlarının önünde beklemeye başladı. Güvenlik güçleri bariyer ve mevzileri kaldırmazken, polis helikopteri de bölgeyi gözlemeye devam etti.

Yasak kalktığında, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne giren Surlar ile çok sayıda tarihi yapıyı barındıran Sur’un, harabe kente döndüğü de ortaya çıktı. Sokakların mermi kovanlarından geçilmediği ilçede, PKK’lıların üs olarak kullandığı tarihi Kurşunlu (Fatihpaşa) Cami de büyük hasar gördü. Camide çıkan yangına 6 saat 40 dakika sonra müdahale edilebilmişti. Caminin orijinal kapısı yanarken, altın varaklı minberi de kullanılamaz halde. Bazı duvarları yıkılan caminin avlusunda teröristlerin kurduğu mevziler dikkat çekti. İlçede Cumhuriyet, Süleyman Nazif, Mardinkapı İlkokulları ile Yavuz Selim Ortaokulu’nda da yangınlar büyük hasara neden oldu. Fatihpaşa Mahallesi’nde helikopterlerin görüşünü engellemek için PKK’lıların sokakları perdelerle kapattıkları dikkat çekti. Çatışmalarda isabet alan su şebekesindeki patlaklar nedeniyle birçok sokak göle dönüştü.

MANKENLİ TUZAK

PKK’lı teröristlerin bazı barikatlara kadın elbisesi giydirilen mankenler koydukları dikkati çekti. Elinde kameralarda kullanılan monopod bulunan manken, uzaktan barikatın başında silahlı nöbetçi varmış görüntüsü veriyordu. Polis üzerinde bomba olabilir diye hemen müdahale etmedi.
Sur’da dün saat 16.00’da yeniden sokağa çıkma yasağı ilan edildi. İlçede 9 günlük operasyonda 2 polis şehit olurken, 13 polis de yaralanmıştı. Operasyonlarda 31 terörist öldürülmüştü.

UNESCO LİSTEDEN ÇIKARIR MI

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Diyarbakır’da yaklaşık 5 aydır süren çatışmaların, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri’ni ‘Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alan UNESCO kararını etkilemeyeceğini bildirdi. 1978’de oluşturulmaya başlanan listedeki 1031 miras alanından bugüne kadar sadece iki alanın listeden çıkarıldığı hatırlatılırken, ‘listeden çıkarma işleminin çok istisnai bir uygulama olduğu’ vurgulandı.

UNESCO Türkiye Milli Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal Oğuz şu bilgileri verdi:

TEHLİKE ALTINDAKİ MİRAS LİSTESİ

Son gelişmeler, UNESCO’nun Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Peyzaj Alanı ile ilgili Liste’ye kayıt yönündeki kararını etkilemez. 21 Hükümetlerarası Komite Üyesi devletin kararıyla Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı, 39. UNESCO Dünya Mirası Komitesi Toplantısı’nda Türkiye’nin 14. miras alanı olarak listeye kaydedildi. Bu kararın değişmesi söz konusu değil.

UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren tüm miras alanlarının, doğal afetler hatalı kentsel planlama ve gelişim projeleri; malzemede bozulma; ulusal ölçekte koruma politikasındaki eksiklikler; iklimsel, jeolojik veya diğer çevresel faktörlerin olumsuz etkileri; savaş veya çatışma nedeni ile Tehlike Altındaki Miras Listesi’ne girme olasılığı var. Buradaki en önemli husus, söz konusu nedenlerden ötürü miras alanının Üstün Evrensel Değeri ile söz konusu değeri tamamlayan özgünlük ve bütünlüğün tehlike altına girmesi. Eğer miras alanına yönelik tehditler devam eder ve mevcut durumu iyileştirme yönünde herhangi olumlu bir adım atılmazsa, miras alanı listeden listeye salınma prosedürüne uygun bir şekilde çıkarılabilir.

BUGÜNE DEK İKİ ALAN ÇIKARILDI

Bugüne kadar, 1031 miras alanı içinden iki miras alanı listeden çıkarıldı. 2007 yılında Umman’daki Arabistan Oriksi Kutsal Yeri, miras alanı sınırının küçültülmek istenmesi; 2009 yılında ise Almanya’nın Dresden kentindeki Elbe Vadisi, kültürel peyzaj alanının merkezinde inşa edilen bir köprü nedeniyle listeden çıkarıldı. Bunlar çok istisnai uygulamalar. (Şehriban OĞHAN)