Suçlu Çin malı filika

TUZLA’daki Gisan Tersanesi’nde iki yıl önce 3 işçinin ölümü, 16 işçinin yaralanmasıyla sonuçlanan filika kazasını inceleyen bilirkişi heyeti, olaydan kazaya neden olan hatalı korkuluk ve mapa demirini değil tasarım ve denizcilik açısından yeterliliği olmayan Çin malı filikayı sorumlu tuttu.
Kazayla ilgili 10 kişinin 15’er yıla kadar hapis istemiyle yargılandığı Kartal 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin talebi üzerine İTÜ Denizcilik Fakültesi Öğretim Görevlisi Ümit Ülgen, Başmühendis Tanju Kurtuluş ile emekli öğretim üyesi Sabri Gökhan olayla ilgili rapor hazırladı. Bilirkişiler 12 Temmuz’da hazırladıkları 5 sayfalık raporda olayı ve kusur oranlarını şöyle tespit ettiler:

Fransız tam kusurlu

“Her türlü hava koşulunda ve yangında, geminin terk edilip batması durumunda mürettebatın can güvenliğini sağlayacak olan ‘freefall (serbest düşüş)’ can kurtarma botunun suya girdikten sonra kendini düzeltmesi gerekmekte olup malzeme ve denizcilik yönünden uluslararası denizcilik kurallarına göre imalatı gerçekleştirilmediği için botun imalatçısı konumunda bulunan Norwagian Maritime Equipment firması sorumluları tam kusurludur.
Çin’de yapılan freefall can kurtarma botunun imalatını onaylayan ve imalata tip onay sertifikası düzenleyen Fransız Loydu Breau Veritas’ın Çin’deki ofisi tam kusurludur.

‘Korkuluk hatalı’ raporu

Tankeri anahtar teslimi bazında yapmayı taahhüt eden Gisan Gemi İnşa Sanayi yetkililerinden Murat Ali Kömürcü, Metin Ayyıldız ve Burhan Bozdemir tali kusurludur.

Fransız Loydu Breau Veritas Türkiye Ofisi yetkililerinden Hayati Aşan, Yavuz Sürücü ve İskender Altın tali kusurludur.
Armatör firma Galata Denizcilik yetkililerinden Ender Keskin ve Mustafa Sayan tali kusurludur.
Can salına ait iniş rampasını imal eden Gürdesan firması yetkililerinden İsmail Gürsoy ve Kerem Çakmak tali kusurludur.”
Olayın ardından İstanbul Gemi Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan ilk teknik raporda da 900 milimetre içeride olması gereken korkuluk bölümünün imalat sırasında hatalı yere yapılması ve filikayı gemide sabit tutmaya yarayan halka demirinin olması gerekenden 70 milimetre daha uzun olmasının faciaya neden olduğu belirtilmişti. Raporda, atış sırasında filikanın bu noktalara çarparak kazanın meydana geldiği, filikanın üstünde büyük hasar oluştuğu ve camlarının patladığı tespit edilmişti.

Adli Tıp’tan ses yok

Tuzla Cumhuriyet Savcılığı, hayatını kaybeden 3 işçinin kesin ölüm nedeninin belirlenmesi için kazadan hemen sonra Adli Tıp İhtisas Kurulu’na yazı yazmıştı. Ancak aradan 26 ay geçmesine rağmen Adli Tıp’tan beklenen rapor gelmedi. İşçilerin kaza sırasında çarpma sonucu mu yoksa kırılan camlardan filikanın içine dolan deniz suyundan mı boğularak mı öldükleri halen bilinemiyor.

Nasıl olmuştu?

GİSAN Tersanesi’nde Galata Denizcilik için inşa edilen Panama bandıralı TURQUIES-T adlı tankerde, 11 Ağustos 2008’de tehlike anında tankeri terk etmeye yarayan freefall can kurtarma salının serbest düşme testi yapıldı. Test için 15 tersane işçisi, 3 stajyer ve bir Galata Denizcilik çalışanı bota bindirildi. Ancak ters dönen filikanın kırılan camlarından dolan su, işçilerden Emrah Varol, Ramazan Aygün ve Ramazan Çetinkaya’nın ölümüne neden oldu. 16 işçi yaralandı.

Testi insansız yapmak imkânsız

FRANSIZ Loydu Breau Veritas Türkiye Ofisi, avukat Berk Ağanoğlu aracılığıyla konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Cankurtarma filikası parmaklıklara çarpmış, bu nedenle dönerek suya düşmüştür. Düşüş pozisyonu, ilgili filikanın tipinin onaylanmasına ilişkin testlerin hiçbirinde öngörülmemiştir. Ayrıca hayat kurtarma ekipman testleri sadece serbest düşüş filikaları için değil diğer normal filikalar için de en tehlikeli testlerdendir. Test, kancanın insan eliyle filikanın içerisinden açılmasını öngörmekte olup bu testi insansız olarak yapmak mümkün değildir.”