OluÅŸturulma Tarihi: Eylül 03, 2001 00:00
Bir polis müdürü, ‘‘Biz ülkenin en amatör teşkilatıyız’’ diyor. ‘‘Orduda uzmanlık vardır. Polis akademisi ise, sadece polis yetiştirir.’’ Bunun nice örneğini de veriyor. Gazete ve televizyonların 1990'lı yıllarda ‘‘Avcı’’ diye yere göğe sığdıramadığı, Cinayet Büro Amiri Şentürk Demiral, şimdi Giresun'da
Trafik Åžube Müdürü.Kimse itiraz etmesin. Bu polisle, Ãœzeyir Garih'in katilinin yakalanması büyük deÄŸil, olaÄŸanüstü baÅŸarı olur.Amir sinirlenir, Karakol Polisi'ni Köprü Koruma'ya sürer.Sonra bu kadar insan köprüden nasıl atlayabiliyor diye merak ederiz. Ä°ntiharları önlemek için, köprüye tel örgü çekme projeleri geliÅŸtiriz.Söz konusu polis, köprü korumanın uzmanı deÄŸildir. O güne kadar, üzerinden geçmenin ya da Ortaköy'de hayran hayran seyretmenin haricinde köprüyle hiçbir ilgisi olmamıştır. Kritik noktalarından haberi yoktur. Ä°ntihara kalkışanın psikolojisini bilmez. Ona nasıl yaklaÅŸacağını, sonu trajediyle biten birkaç deneyimden sonra öğrenir. Zaten oraya geldiÄŸinde uzman bir karakol polisi de deÄŸildir. Oradan da herhalde Deniz Polisi'ne tayini çıkar.O ŞİMDÄ° GÄ°RESUN'DAÅžaşırdınız mı?Ä°ÅŸte size somut bir örnek.Gazete ve televizyonların 1990'lı yıllarda ‘‘Avcı’’ diye yere göğe sığdıramadığı, Cinayet Büro Amiri Åžentürk Demiral.Bu lákabı boÅŸuna almadı. Yakaladığı azılı katillerin, kaçakların sayısı, niteliÄŸi ayrı bir dizi yazı konusu olur. ‘‘Ölüm Makinası’’ diye bilinen Aydın Çetinkaya'yı o yakaladı. Türk Escobar'ı Nejat DaÅŸ'ı, cezaevi firarları ünlü KürÅŸat Yılmaz'ı, Pendik'te karısıyla aşığını doÄŸrayıp, sobada yakan Pendik Canavarı'nı yakalayan da o. Polisle köşe kapmaca oynayan dolandırıcılar kralı Selçuk Parsadan'ı, eliyle koymuÅŸ gibi Edremit'te kaldığı otelden alıp gelen, zekásıyla övünen Parsadan'a, ‘‘Beni benden akıllı bir polis yakaladı’’ dedirten yine o.Åžimdi gelelim emniyette uzmanlığa verilen öneme. Suçlu avcısı Åžentürk Demiral, ÅŸimdi, Giresun Bölge Trafik Åžube Müdürü.Hakkında soruÅŸturma açılmaması için adını yayınlamamaya söz verdiÄŸimiz bir polis müdürü, ‘‘Biz ülkenin en amatör teÅŸkilatıyız’’ diye anlatıyor hallerini. ‘‘Orduda uzmanlık vardır. Harp Okulu'ndan mezun olanları, tankçı, piyade, topçu, ne bileyim, istihkámcı gibi uzmanlık dalları bellidir. Polis akademisi, sadece polis yetiÅŸtirir’’ diyor polis müdürü.Anlatmaya devam ediyor: ‘‘Turizm Åžube Müdürlüğü'nde yabancı dil bilen iki personel var. Komiser Kemal Bakır ve Polis Memuru Murat Bayhan. Åžube Müdürü bile yabancı dil bilmiyor.Ya da Polis Okulu'nu bitirmiÅŸ bir genç Ä°ngilizce biliyor. Otelcilik Okulu Mezunu. Ama doÄŸruca Çevik Kuvvet'e gönderiliyor. Zaten yeni mezunların hepsi Çevik Kuvvet'e gönderiliyor. Çocuklar orada, yeteneÄŸine, bilgisine bakmadan köreltiliyor.’’VerdiÄŸi bir baÅŸka örnek de ÅŸu: ‘‘Yeni kurulan kapkaç timlerine oluÅŸturan elemanlar, Çevik Kuvvet Åžube Müdürlüğü'nden geldi. Çocukların hiçbiri kapkaç konusunda uzman deÄŸil. Emniyet, onlarla sadece bir aÄŸ kurdu. Åžimdi suçluların o aÄŸa takılmasını bekliyor.’’Saçlarını emniyet teÅŸkilatında aÄŸartan polis müdürüne göre, mesleki uzmanlığın en büyük iki düşmanı, tayinler ve kadrolaÅŸma. Polislerin uzun yıllar aynı yerde görev yapamaması, tam iÅŸi öğrenirken ilgisiz bir göreve tayinin çıkması, mesleÄŸin temeline dinamit koyuyor.Deniz Polisi'nde iki yıl çalışan eleman, Bingöl'ün Kığı Karakolu'nda soluÄŸu alıyor.Aynı Karakol'daki polis, Ä°stanbul Emniyet Müdürlüğü Muhabere Åžubesi'nde, 155 Polis Ä°mdat Telefon'una bakarken buluyor kendini. Haydi bakalım ihbar yap o polise, CerrahpaÅŸa'nın nerede olduÄŸunu anlat kolaysa.Ya da diyelim bölge ekiplerine veriliyor. Sonra telsizden bir cinayet anonsu geçiyor. O polis, bölgeyi bilmediÄŸi için, adresi bulana kadar göbeÄŸi çatlıyor. Hiç abartısı yok, birçok olayda, gazeteciler, polisten önce olay yerine gidiyor.‘‘Polis mesleÄŸe baÅŸladığı yerde görevini sürdürmeli’’ diyor, içini döken polis müdürü, ‘‘Bunun baÅŸka çaresi yok. Polis, çalıştığı bölgeyi avucunun içi gibi bilmeli. Tam öğrenmeye baÅŸlarken, baÅŸka yere tayini çıkmamalı.’’AKTÄ°F GÖREV, PASÄ°F GÖREVBir de aktif görev-pasif görev ayrımı var ki, o da mesleÄŸin baÅŸ belalarından biri.Narkotik, Mali Åžube, Organize Åžuçlar, Cinayet Büro AmirliÄŸi, Trafik Åžubesi, mesleÄŸin gözde görev yerleri arasında. Pasif görevler ise Ä°statistik, Kriminal, Komuta Merkezi, Bütçe.‘‘Oysa’’ diyor polis müdürü, ‘‘İstatistik'te çalışan biri mutlaka görevinin uzmanı olmalı. Çok önemli bir birim. Karakol polisliÄŸi bile ayrı bir uzmanlık alanı. Genel müdürlük, uzmanların tayinleriyle ilgili proje geliÅŸtiremiyor. Nasıl geliÅŸtirsin ki, Bir genel müdürün ortalama görev süresisi 1,5 bilemedin iki yıl.’’Huzur uygulamalarını da teÅŸkilattaki sorunlar zincirinin bir halkası olarak deÄŸerlendiriyor:‘‘Uzman bir polis kadrosu huzur uygulaması yaparak halkın huzurunu bozmaz. Bu istihbaratın görevini yapamadığını gösterir.’’Polis artık, tayin ve kadrolaÅŸma baskısı altında çalışmak istemiyor. Onlar, Ãœzeyir Garih Cinayeti'ndeki soruÅŸturma tekniklerini deÄŸerlendirirken, uzmanlığın ön plana çıkarıldığı yabancı ülkelerin polisiyle kıyaslanmayı, haksızlık olarak nitelendiriyorlar.POLÄ°S TEÅžKÄ°LATI'NDA KÄ°MSE UZMANLAÅžAMIYORBir polis müdürü, ‘‘Biz ülkenin en amatör teÅŸkilatıyız’’ diyor. ‘‘Orduda uzmanlık vardır. Polis akademisi ise, sadece polis yetiÅŸtirir.’’ Bunun nice örneÄŸini de veriyor. Gazete ve televizyonların 1990'lı yıllarda ‘‘Avcı’’ diye yere göğe sığdıramadığı, Cinayet Büro Amiri Åžentürk Demiral, ÅŸimdi Giresun'da Trafik Åžube Müdürü. Karakol polisliÄŸinde uzmanlaÅŸma yolunda giden bir baÅŸka polis Köprü Koruma'ya sürülüyor. Deniz Polisi'nde iki yıl çalışan eleman, Bingöl'ün Kığı Karakolu'nda soluÄŸu alıyor.Nereden nereye geldilerErdal Tayfur Ceren: MesleÄŸe Mali Åžube'de baÅŸladı. Terörle Mücadele Åžubesi'nde görev yaptı. Adana'de Terörle Mücadele Åžube Müdürü'yken, Ä°stanbul'a Güvenlik Åžube Müdürü olarak atandı. BeyoÄŸlu Ä°lçe Emniyet Müdürlüğü yaptı. Narkotik Åžube Müdürlüğü'ne atandı. Åžimdi Kaçakçılıktan Sorumlu Emniyet Müdür Yardımcısı.Adil Serdar Saçan: Ä°stihbarat Åžubesi'nde çalıştı. Karakolda komiserlik yaptı. Terörle Mücadele Åžubesi'nde görev aldı. Ä°stanbul'da Mali Åžube'de görev yaptıktan sonra AsayiÅŸ Åžube'ne gönderildi. Sonra Organize Suçlar Åžube Müdürü oldu.Mehmet Selvi: AsayiÅŸ Åžube Müdürü'ydü. Åžimdi Çevik Kuvvet'en sorumlu Emniyet Müdür Yardımcısı.Nihat KubuÅŸ: YeÅŸilköy'de BaÅŸkomiser'di. Yurtdışı misyon görevine gitti. Vali Özel Kalem Müdürü oldu. Åžimdi Narkotik Åžube Müdürü.Nurten Özbalta: Basın Protokol Åžube Müdürü'ydü Åžimdi Bütçe Emlak Åžube Müdürü.Ahmet Beyhan: Çevik Kuvvet'te görev yapıyordu. Åžimdi Basın Protokol Åžube Müdürü.Susurluk'a karıştı beraat etti'Avcı' Åžentürk Demiral (solda), Susurluk davasından hüküm giyenüç özel timcinin 'Kumarhaneler Kralı' Ömer Lütfü Topal cinayetiyle ilgili Ä°stanbul'da yakalanıp sonra serbest bırakılmalarıyla ilgili yargılandı. Dönemin Ä°stanbul Emniyet Müdürü Kemal YazıcıoÄŸlu ile birlikte 'Görevi ihmal'den yargılanan Demiral suçsuz bulunarak beraat etti.New York'u temizleyen polisNew York'un suç merkezi, aÅŸağı mahallesi Bronx'da doÄŸan, Howard Safir 1996 yılından beri Police Plaza No.1'deki ofisinde New York Emniyet Müdürü olarak görev yapıyor. Bir zamanlar en çok suç iÅŸlenen ÅŸehir ünvanını taşıyan ÅŸehirde, ‘Kırık Pencere’ teorisini uygulayarak, suç oranını dört yılda yüzde 69 oranında düşürdü. ÖrneÄŸin 1993'te 1.927 olan cinayet sayısı 1997'de 760'a indi.‘‘Suç suçtur, suçun büyü küçüğü olmaz’’ felsefesiyle hareket eden Howard Safir, baÅŸarısının sırrını şöyle anlatıyor:‘‘Bizim güvenlik doktrinimiz iki kelimeyle özetlenebilir: Sıfır hoÅŸgörü ve kırık pencere teorisi.’’Sosyolog Wilson ve kriminolog Kelling'in eseri olan 'Kırık Pencere Teorisi'ni şöyle tarif ediyor:‘‘Bir binada bir pencerenin taÅŸ atıp kırılmasına göz yumarsanız, birileri mutlaka gelip, ikinci, üçüncü camı kırarlar. Sonunda bütün bina harabeye döner. Yani, bir tek camın kırılmasına bile izin vermemek gerekiyor.’’Safir, ispiyonculuÄŸu da bir metod haline getirdi. Polise iÅŸi düşen herkese, 'Mahallenizde, suç ve suçlularla ilgili ne biliyorsunuz'' diye soruluyor.New York'ta, sayıları 40 bine ulaÅŸan polis büyük baskı altında. Her polis bir bölgeden sorumlu. Bölgesinde suç oranını düşüremeyen polisi gözünün yaşına bakmadan kapının önüne koyuyorlar. Safir, ‘‘Ben aynı IBM'in genel müdürü gibiyim. Objektifleri belirler, sonuç isterim’’ diyor.Emekli polislerle beyin fırtınasıABD polisi, uzmanlığa ve tecrübeye önem veriyor. Ä°lk soruÅŸturma aÅŸamasında katiline ulaşılamayan cinayetlerde, mutlaka, emekliye ayrılmış eski cinayet masası dedektiflerinden yardım isteniyor. Bir toplantı düzenlenip, eldeki tüm bulgular eski dedektiflerin önüne serilip beyin fırtınası yapıyılıyor.Yüzlerce olayı çözmüş, yıllar içinde her biri kendisine göre ayrı bir yöntem geliÅŸtiren emekli dedektiflerin fikirleri, ABD polisi için altın deÄŸerinde.Â
button