Struma kurbanlarına 58 yıl sonra tören

İstanbul'da 1942 yılında yaşanan Struma faciasının kurbanları, akrabalarının katıldığı bir törenle anıldı. Struma gemisi, 58 yıl önce Nazilerden kaçan 768 Museviyi Filistin'e götürmek için denize açılmıştı. 768 insanın umuda yolculuğu, bir Rus denizaltısından atılan torpille Karadeniz'in soğuk ve karanlık sularına gömüldü.

Kimisi ABD'den, kimisi İsrail'den, kimisi Kanada'dan binlerce kilometre yol kat ederek İstanbul'a geldi ve Tarabya'da buluştu. Üç direkli bir gezi teknesiyle Boğaz'a, oradan da Karadeniz'e açıldılar.

Uzaktan bakanlar, onları İstanbul'un tadını çıkaran bir grup turist sanabilirdi. Oysa onlar ne Boğaz'ın, ne de bindikleri teknenin farkındaydı. Çünkü bindikleri tekne, onları 58 yıl öncesine götürüyordu...

Bu acılı insanlar, İstanbul'da 1942 yılında Nazilerden kaçan 768 Musevi mülteci ile birlikte Karadeniz'e gömülen ve 2'nci Dünya Savaşı'nın en büyük deniz facialarından sayılan Struma gemisinde ölenlerin yakınlarıydı.

Struma gemisi, 1942 yılında Nazilerden kaçıp Filistin topraklarına ulaşmak için yola çıkan 769 kişiyi taşıyordu. Çoğunluğunu Rusya ve Polonya Yahudileri oluşturuyordu. Romanya'nın Köstence limanından hareket eden Struma, İstanbul'da 70 günlük bir bekleyişten sonra, Karadeniz'de bir Rus denizaltısı tarafından torpillenerek batırıldı. 103 çocuk, 269 kadın ve 406 erkek, yaşamını yitirdi.

Dünkü anma törenine Struma kurbanlarının 80 yakını katıldı.

Tekneye İsrail Büyükelçisi Uri Barner, Konsolos Amira Arnon, Türk Musevileri Derneği Başkanı Rıfat Saba, Hahambaşı Vekili Ravaf Haleve de katıldı.

Ayıca denizdeki soykırımın belgeselini yapacak olan film ekibi ve İsrailli gazeteciler de bu teknedeydi. Dalgaların içindeki çiçeklerin arasında İsrail Başbakanı Ehud Barak'ın çelengi dikkat çekti. Yaşlı gözlerden akan yaşlar denize doğru süzülürken, akşam üzeri de Struma'nın 70 gün bekletildiği Sarayburnu açıklarında benzer bir tören daha düzenlendi.

Faciadan kurtulanlar

Struma, Sarayburnu açıklarında beklerken 2 Yahudi genç yüzerek sahile ulaştı, ama yakalanarak tekrar gemiye götürüldüler. Theodor Benjamin Brettschnider, Davit Israel, Tiwia Frenck Struma yola çıkmadan gemiden indirildiler. Doğum sancıları tutan Medea Salomonovich de İstanbul'da beklerken gemiden indirildi. Bu arada merhum işadamı Vehbi Koç'un aracılığı ile gerekli izinler alınarak Sokoni Petrol firması Genel Müdürü M. Segali eşi ve çocuğu ile gemiden kurtulmayı başardı. Torpillenen gemiden tek kurtulan kişi ise David Stoilar oldu.