Srebrenitsa katliamının 10. yılında kurbanlar anılıyor

Bosna-Hersek'te iç savaş sırasında Birleşmiş Milletler'in (BM) “güvenli bölge” ilan ettiği Srebrenitsa'da 10 yıl önce Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra gördüğü en büyük katliamda ölen 8 bin kişi törenlerle anılırken, katliamdan kurtulan Boşnaklar hala adalet bekliyor. Törende Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Abdullah Gül temsil ediyor. Törene BM, AB, ABD temsilcilerinin yanı sıra Sırbistan ve Hirvatistan liderleri katılıyor.    Binlerce Boşnak, Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra gördüğü en büyük katliam olan, 11 Temmuz 1995'teki kıyımın onuncu yıldönümü dolayısıyla Srebrenitsa'ya akın etti.    Anma töreninin düzenleyicileri, Boşnakların ülkenin çeşitli bölgelerinden yaklaşık 280 otobüsle kente gittiğini belirtti.     Tören için yaklaşık 50 bin kişinin toplandığı kaydedildi.     Törende ayrıca, Srebrenitsa'nın girişinde inşa edilen anıt mezara, kimlikleri tespit edilen 14-75 yaş arasındaki 610 kurbanın cesedi de defnediliyor.     2003 yılında açıldığından bu yana mezarlıkta, kimliği saptanan 1300'den fazla kurban gömülü bulunuyor.     Srebrenitsa'da yaklaşık 8000 Boşnak, Sırp güçlerince katledilmişti. HOLBROOKE: ULUSLARARASI TOPLUM KATLİAMI ÖNLEMEKTE BAŞARISIZ OLDU Törene katılan Amerikalı eski diplomat Richard Holbrooke burada yaptığı açıklamada, “Srebrenitsa, hiçbir zaman olmamalıydı. Srebrenitsa, NATO ve BM barışı koruma gücü askerlerinin başarısızlığıdır” dedi.  Bosna-Hersek'te yüzde 51 toprakla Boşnak-Hırvat Federasyonu, yüzde 49 toprakla Bosna Sırp Cumhuriyeti'ni oluşturan ve temelli barış getiren Dayton Antlaşması'nın (21 Kasım 1995) mimarı sayılan Holbrooke, Srebrenitsa katliamının baş sorumluları Sırp siyasi lideri Radovan Karadziç ile General Ratko Mladiç'in uluslararası mahkeme önüne çıkarılmaları gerektiğini kaydederek, “Karadziç ile Mladiç yakalanmadan görev tamamlanmayacaktır” dedi.  STRAW ÖZÜR DİLEDİ: BU KATLİAM, ULUSLARARARASI TOPLUMUN UTANCI  Bu arada, törene katılan İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw da yaptığı açıklamada, bu katliamın, on yıl önce bu katliamı önleyemeyen uluslararası toplumun “utancı” olduğunu belirtti.  Straw, Karadziç ile Mladiç'in on yıl sonra hala firarda olmalarından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, “Bu şeytanca eylem gözlerimizin önünde oldu ve biz bunu önlemek için yeterince çalışmadık. Bu yüzden bu katliam uluslararası toplumun utancıdır. Bundan dolayı derin üzüntü içindeyim ve gerçekten özür diliyorum” dedi.  BLAIR'İN MESAJI  Straw ayrıca, Başbakan Tony Blair'in yazmış olduğu bir mesajı da okudu.Blair mesajında, “Başınıza gelen bu korkunç acıyı hiçbir zaman unutmayacağız. Londra'da barbarca düzenlenen saldırıların ardından sizin bizimle dayanışma içinde olduğunuz gibi, bizim de sizinle dayanışma içinde olduğumuzu belirtmek isterim” dedi. Londra'daki saldırıları düzenleyenlerin “dinler ve kültürler arasına nefret yaymayı amaçladığını” belirten Blair mesajında, “Tüm insanlık önündeki görevimiz, bu kişileri daima başarısız kılmaktır” ifadesini kullandı.  DİNİ TÖREN  Katliamda ölen yüzlerce kişinin naaşı dün Saraybosna'dan Srebrenitsa'ya götürülmüştü. Cenazelerin Srebrenitsa'ya götürülmesi sırasında düzenlenen dini törene, 300 ailenin yanısıra Boşnak lider Süleyman Tihiç de katıldı. Srebrenitsa katliamı, toplam 200 bin kişinin hayatına mal olan 1992-95 arasındaki Bosna savaşının en karanlık sayfalarından biriydi.  11 Temmuz 1995'te Sırp kuvvetleri, Birleşmiş Milletler tarafından güvenli bölge ilan edilen kente girerek erkekleri öldürmüştü. Bosna'da 1992-95 yılları arasında yaşanan savaşta öldürülenlere ait, onlarca toplu mezar bulunmuş, mezarların katliamları gizlemek üzere başka yerlere taşındığı ortaya çıkmıştı. KATLİAMDAN KURTULANLAR ADALET BEKLİYOR  Srebrenitsa'da 10 yıl önce katledilen 8 bin kişi anılırken, katliamdan kurtulanlar hala adalet bekliyor.  10 yıl önce bugün, Bosna savaşı sırasında Bosnalı Sırp güçlerinin Srebrenitsa'yı ele geçirmesi, Boşnakların sistemli olarak katledilmesinin işareti olarak görülüyor.  Uluslararası kuruluşlara göre, o dönemde BM'nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa'nın 11 Temmuz günü Sırp güçlerinin eline geçmesinden sonra, kentte çoğu savaşabilecek yaştaki sivil erkeklerden oluşan 8 bin kadar kişi ya kent içinde kurşuna dizilerek ya da kaçarken vurularak öldürüldü.  HOLLANDA’NIN SORUMLULUĞU  Uluslararası adalete ifade veren katliamdan kurtulan kişiler, Srebrenitsa'da BM'nin Hollandalı askerlerinin kent çıkışındaki üssünün çevresinde, ormanlarda ve çevre yollarda Sırp güçlerinin Boşnakları katlettiğini anlattılar.  Katliamdan, çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan yaklaşık 15 bin kişi kurtulmayı başardı. Katliamdan sağ çıkanların büyük bölümü Boşnak Hırvat Federasyonu'nda mülteci olarak yaşıyor.  10 yıl içinde Srebrenitsa ve çevresinde bulunan toplu mezarlarda binlerce kişinin cesedi çıkarıldı.  Bosna Hersek'in tamamında ise 300'den fazla toplu mezarda 16 bin 500 kişinin cesedi çıkarıldı.  Srebrenitsa katliamının ve Bosna'daki diğer savaş suçlarının sorumlusu Sırpların eski siyasi lideri Radovan Karadziç ve Genelkurmay Başkanı Ratko Mladiç ise hala özgür.  KURTULANLAR KARADZİÇ VE MLADİÇ'İN YARGILANMASINI BEKLİYOR Srebrenitsa katliamından kurtulan Boşnaklar hala, BM Savaş Suçları Mahkemesi tarafından S Srebrenitsa katliamı ve 43 ay süren Saraybosna'nın kuşatmasındaki savaş suçlarından haklarında dava açılan Karadziç ve Mladiç'in tutuklanmasını bekliyor.  Katliamdan kıl payı kurtulan Mevludin Oriç, “Hala nasıl oluyor da onları yakalayamıyorlar. 10 yıl uzun bir süre” diye tepki gösterdi.  Katliam günü olay yerinde Mladiç'i bizzat gördüğünü belirten Oriç, acılarının devam ettiğini söyledi ve “Eğer bir gün Lahey'de yargılanırsa Mladiç'ten toplu mezarların nerede olduğunu söylemesini istiyorum. Çünkü babam hala kayıp” dedi. �