Sporda şiddete beden eğitimi dersiyle çözüm

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 9-12. sınıflarda okutulan ortaöğretim beden eğitimi dersinin öğretim programında bazı değişiklikler yaptı.

Beden eğitimi ders programında; ısınma, sıralanma, temel jimnastik, ritm eşliğinde yürüme, koşma, eğitsel oyunlara ilişkin becerilerin kazandırıldığı “hareket bilgi ve beceri” alanında eğitim veriliyor.

Bunun yanı sıra öğrencilerin seçeceği spor dalına özgü kuralları uygulamaları, hareket becerilerini geliştirmeleri de sağlanıyor.

Öğrencilerin seçebileceği spor dallarından, “bireysel sporlar ve mücadele sporları” arasında atletizm, yüzme, jimnastik, güreş, bocce, tekvando, judo, karate, kayak; “alan mücadele sporları” arasında futbol, basketbol, hentbol; “file ve raket sporları” arasında voleybol, tenis, masa tenisi, badminton; “doğa sporları” arasında oryantiring, trekking (doğa yürüyüşü), dağcılık, su sporları, rafting; “zeka sporları” arasında satranç, dama, sudoku, scrabble (kelime oyunu), “dans”ta ise halk dansları, modern dansları, salon dansları gibi branşlar yer alıyor.

Kişisel bakımı alışkanlık haline getirmeleri

Ders kapsamında spor kültürü ve ulusal bilinç hakkında da öğrencilerin bilgilenmesi sağlanıyor.

Öğrencilere derste “serbest zaman” kavramının ne demek olduğu ve sağlıklı yaşam için düzenli fiziksel etkinlikler yapmanın önemi anlatılıyor.

Bu konu ile ilgili olarak, öğrencilerin spor hekimi ile görüşerek sağlıklı bir yaşam için ne tür fiziksel etkinliklerin, ne kadar süre yapmaları konusunda bilgi almaları da öneriliyor. Bunun yanı sıra öğrencilere sağlıklı beslenme ve fiziksel etkinlik arasındaki ilişki de öğretiliyor.

Derste öğrencilerin “fiziksel gelişimleri hakkında bilgi almanın gerekliğini fark etmesi”ne ilişkin kazanım öğretilirken, dönem başında her öğrencinin sağlıkla ilgili fiziki gelişim ve fiziki uygunluk parametrelerinin incelenmesi planlanıyor. Daha sonra öğrenciler çeşitli ders dışı etkinliklere yönlendirilerek gelişimleri takip ediliyor.
Öğrencinin kişisel bakımını ve temizliğini yapmayı alışkanlık haline getirmesi kazanımı da öğretiliyor. Öğrencinin kişisel bakım ve temizliği ile ilgili ögelerden oluşan bir liste yaparak her yaptığı bakım ve temizliği bu listeye işlemesi, periyodik aralarla listelerin karşılaştırılmasıyla alışkanlığa doğru gidilmesinin sağlanması isteniyor.

Sporda erdemli olma

Programda, öğrencilerin “kazanmak, kaybetmek, centilmenlik, doping, holiganizm, Türkiye ve dünyada fair play kavramı ve kuruluşları” hakkında araştırma yapmaları istenerek öğrencilerin “sporda erdemlilik” kavramını öğrenmeleri de yer alıyor.

Öğrencilerin güncel spor olaylarında yaşanan, sporda erdemlilik kavramı ile bağdaşan veya bağdaşmayan olayları araştırmaları ve derste paylaşmaları isteniyor.
Günlük gazete, dergi ve görsel yayınlardan sporda yapılan olumsuz davranışlara gösterilen tepkiler araştırılmasının da belirtildiği programa göre, sporda olumlu davranışlar ile olumsuz davranışlar arasındaki farklar sınıf ortamında tartışılması sağlanıyor.

Sporun toplumun üzerindeki etkisini değerlendirme becerisinin de kazandırıldığı ders programında, öğrencilerin tarih boyunca insanların neden spor yaptığı, sporu hangi amaçla kullandığı konularında araştırma yapmaları da öngörülüyor. Araştırma sonucunda elde edilen bilgiler ışığında öğretmenin de yönlendirmesi ile spor-politika, spor-ekonomi, spor-kültür, spor-eğitim, spor-sağlık konuları üzerinde tartışmalar düzenleniyor.

Evrensel kültür tanıtılıyor

Öğrenciler, sporun tarihsel gelişimini de araştırıyor. Cumhuriyet dönemi spor tarihini ve bu dönemde spora emeği geçen kişiler hakkında araştırmalar yapılarak sınıfta paylaşılıyor.

Derste öğrencilere güncel spor olaylarını takip etmeleri yönünde de kazanım elde etmeleri için öğrencilerin radyo, televizyon ve internet üzerinden güncel spor olaylarını takip ederek bunu sınıf ortamında değerlendirmeleri sağlanıyor.

Ulusal ve resmi bayramlarda neler yapılacağının da öğretildiği derste, öğrencilere Atatürk'ün spora ve sporcuya verdiği önem de kavratılıyor. Öğrencilere yönelik spora ilişkin evrensel kültürü tanıtıcı etkinlikler de düzenleniyor. Öğrencilerden Türkiye'nin sınır komşusu olan ülkelerin dans, müzik ve kültür ürünlerinin Türklere benzeyen ve farklılıklar gösteren yanları hakkında araştırma yapmaları isteniyor.

“Olimpizm felsefesi” de öğretiliyor

Beden eğitimi ders programında öğrencilerin “olimpizm felsefesini” kavramaları için de etkinlikler yer alıyor.

Olimpizm, beden beceresi ile birlikte insan aklının ve kişiliğinin bir bütün olarak insanın tüm niteliklerinin uyum içinde gelişmesini hedefleyen felsefe olarak tanımlanıyor.

Bu kazanım öğrencilere öğretilirken, olimpizm felsefesinin temelini oluşturan ögeleri içeren, “Sporla evrensel barış, milletler arası kardeşlik, silahsız yarış ve centilmenlik nasıl sağlanır?” gibi sorular sorularak söyleşi ortamları yaratılıyor.

Öğrencilerin olimpiyat oyunlarına ilgisini artırmak için de eğitim veriliyor. Öğrencilerin, spor organizasyonları ve olimpiyat oyunlarının toplumlar arası etkileşimdeki rolünü değerlendirmeleri sağlanıyor.

“Kontrolsüz davranışların etkileri tartışılıyor”

Beden eğitimi dersinde öğrenciler, ayrıca zamana, dirence ve mesafeye karşı bireysel beceri yeterliliğini geliştiriyorlar. Seçtikleri spor dalına özgü ısınma hareketlerini yaparak, kuralları uyguluyorlar.

Öğrencilere seçtikleri spor etkinliklerinde kontrollü davranış ve adil oyun ilkelerini sergilemeleri öğretiliyor. Bu bilgiyi edinebilmeleri için öğrencilerden kazanma ve kaybetme durumlarında gösterdikleri kontrolsüz davranışların olumsuz etkilerini tartışmaları, bununla ilgili güncel spor olaylarından örnekler vermeleri isteniyor.
Spor sakatlanmalarını önlemeye ilişkin ilkelerin de öğretildiği derste, spor sakatlanmalarına etki eden iç ve dış faktörler tartışılıyor, yaşam boyu spor için çevresindeki fırsatları değerlendirmeleri anlatılıyor.