Güncelleme Tarihi:
SOSYAL Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanvekili Tahsin Güney, 2003’ten beri gündemde olan Sosyal Güvenlik Reformu’nun Meclis’te kabul edilmesini, "Çok ciddi ve tarihi bir adım" olarak nitelendirdi. Güney, en iyiye ulaşmanın zor olduğunu belirterek, "50-60 yıldır uygulanan bir sistem var. Elden geldiğince onu düzeltmeye, güncellemeye çalıştık. Ana parametreleri koruduk. Emek Platformu’nun 19 talebini, üçü hariç dikkate aldık. Aksi iddia edilse de yasa uzlaşmayla çıktı" dedi. CHP’nin yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma kararı anımsatılarak, "İptal kaygınız var mı" sorusuna Güney, "Bize göre yok. Çünkü, iptal gerekçelerini dikkate aldık. Ama, çok kapsamlı bir düzenlemede atladığımız bir yan var mı, bilemeyiz. Takdir mahkemenin" yanıtını verdi. Yasanın aşamalı olarak yürürlüğe gireceğini kaydeden Güney, şöyle devam etti:
ZİHNİYET DEVRİMİ: Bu yasa sosyal güvenlikte bir dönüm noktası. Devlet artık çalışanları arasında ayrım yapmıyor. Bu bir zihniyet devrimi. Devlet memuru işe girer girmez, SSK’lı 90, esnaf 240 gün sonra sağlık yardımı alıyordu. Bu yasa ile bu süre herkes için 30 gün oldu.
BU HAKSIZ GİDERİLDİ: Esnaf tek başına çalışıyor, hasta oldu, dükkanını kapattı. Hiçbir şey almıyor, primini ödemek zorunda. Ama, işçi-memur iş göremezlik ödeneği alıyor. Bundan sonra iş kazası meslek hastalık ve analıkta iş göremezlik ödeneği alacaklar.
AİLE SİGORTASI: (Aile Sigortası’nın olmayışı eksiklik kabul ediliyor sorusu üzerine) O, ayrı bir sigorta kolu. Primsiz ödemelerde bunu kısmi olarak getireceğiz.
HEMEN EMEKLİ OLMAYIN: Fiili hizmet zammı bakımından şimdiye kadar hak edilenlerin hepsi kabul. Bazı işkollarında yasanın yürürlüğünden sonra çalışılacak sürelere ilişkin yıpranma kaldırıldı. Bu nedenle ’bir an önce emekli olayım’ demenin mantığı yok. Hele 25 yılı dolduran birinin aleyhine. Çünkü, 25 yıldan sonra aylık bağlama oranı mevcut uygulamada SSK’lı ve Bağ-Kur’luda 1.5’a iniyordu, bu yasa ile 2’ye çıkıyor. Bu, aylık bağlama oranı bakımından o dönem için yüzde 33’lük ilave demek. Memurda ise bu rakam mevcutta 1’e düşerken, yasa ile 2’ye çıkacak. Bu da sistemde kaldıkça, daha yüksek emekli aylığına hak kazanmak anlamına geliyor.
Yasa ile sosyal güvenlik sisteminde neler değişti
AYLIK BAĞLAMA ORANI: Yasanın yürürlük tarihinden itibaren aylık bağlama oranı yüzde 2 olacak. Ancak 3600 günü henüz doldurmamış kişiler için 3600 güne kadar kalan sürede her yıl için aylık bağlama oranı yüzde 3 olacak.
PRİM GÜN SAYISI: Yasa’nın yürürlüğünden itibaren ilk kez sigortalı olan SSK (4/a) kapsamında kişiler için 7200 prim gün şartı yeterli olacak. Diş protezlerinde, yaş sınırı ve yüzde 50 tedavi bedeli kaldırıldı.
EMZİRME VE EVLENME: Emzirme yardımı ile cenaze yardımının miktarı (tasarıda asgari ücretin üçte biri idi) SGK Yönetim Kurulunun teklifi ve Bakanlığın onayı ile belirlenecek. Evlenme yardımının eşlere verilmesi düzenlemesi kaldırıldı, kız çocuklara ise 12 ay yerine 24 ay verilecek. Ölüm aylığından, SSK’lı, borçlanma hariç, 5 yıl ve 900 prim gün sayısı varsa da yararlanacak.
İŞ GÖRMEZLİK YARDIMI: İş kazası meslek hastalığında bakıma muhtaç derecede sürekli iş göremezlik derecesi olanlara asgari ücretin yüzde 85’inden daha az ödenek verilmeyecek. SSK’lı sigortalılığının sona ermesinden itibaren 90 gün daha sağlık yardımı alacak. Kamu idaresine ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalıların iş sözleşmesinin askıda kaldığı aylara ait genel sağlık sigortası primi, prime esas günlük kazancın alt sınırının 30 günlük tutarı üzerinden ilgili kamu idaresince ödenecek.
AYLIÄžA HAK KAZANMA: Prim gün sayısının doldurulduÄŸu tarihte yaÅŸ koÅŸuluna bakılmadan emekli aylığına hak kazanılabilecek. Bakıma muhtaç çocuÄŸu olan anneye, 5 yıl erken emeklilik hakkı saÄŸlanacak.ÂANKARA
Sendikalar Gül’ün veto etmesini bekliyor
SSGSS yasası konusunda son dönemde DİSK ve KESK ile ayrı düşen ve bu yasaya karşı son eylemlere katılmayan Türk-İş, bundan sonra da "eylem" yapmak yerine "kulis" yapacak. Türk-İş Başkanı Mustafa Kumlu, talep ettikleri halde yasada yer almayan üç temel konunun, "Fiili hizmet zammı, güncelleşme katsayısının yükseltilmesi ve emeklilikte 65 yaş koşulunun aşağı çekilmesi" olduğunu bildirdi. Kumlu, bu konuların da yasaya eklenmesi için Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün yasayı geri çevirmesi için talepte bulunacaklarını bildirdi. Türkiye Kamu-Sen Başkan Bircan Akyıldız da, Cumhurbaşkanı Gül ile görüşerek, yasanın kamu çalışanları açısından gözden geçirilmesi için veto edilmesini isteyeceklerini bildirdi. Gül’e, taleplerini içeren bir mektup da yazacağını duyuran Akyıldız, talepleri karşılanmazsa muhalefet partilerine Anayasa Mahkemesi’ne iptal davası açılması talebini ileteceklerini belirtti. DİSK, KESK, TMMOB ve TTB ise Yasa’nın genel olarak "kazanılmış hakları" aldığı gerekçesiyle, çeşitli eylemler yapacaklar. KESK Başkanı İsmail Hakkı Tombul, "Önümüzde Cumhurbaşkanlığı, Anayasa Mahkemesi ve uygulama süreci bulunuyor. Hak kayıplarını geri almak için tüm bu süreçlerde mücadelemizi sürdüreceğiz" dedi.
TGS de ’Anayasa Mahkemesi’ istiyor
TÜRKİYE Gazeteciler Sendikası (TGS), gazetecilerin yıpranma hakkını ortadan kaldıran düzenlemenin Anayasa’ya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesine götürülmesi için gerekli hukuki çalışmaları sürdürdüğünü bildirdi. TGS Yönetim Kurulu’ndan yapılan açıklamada, "aralarında gazetecilerin de bulunduğu bir grup sigortalının yıpranma hakkını ortadan kaldıran", işçilerin sağlık ve sigorta haklarında bazı düzenlemeler yapan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası’nın TBMM’de kabul edildiği hatırlatıldı. Açıklamada, Faruk Çelik’in, "yıpranma hakkı kaldırılan sigortalıların kazanılmış haklarının korunmasına yönelik olarak geçici maddeye bir ek yapılabileceğini söylediği" öne sürülerek, Çelik’in, Meclis Genel Kurulu’ndaki tekriri müzakereler sırasında bu sözünü yerine getirmediği savunuldu.