Sosyal ağlarda üye çok para yok

ABD’de internetteki sosyal ağların tartışılmasının sebebi, para yatırılan sosyal ağ furyasına, en son LinkedIn de katılması oldu. Hiç videosu olmayan, yazısı bol, fotoğrafları vesikalık, boşluğu az LinkedIn’e Bain Capital Ventures 53 milyon dolar yatırınca, artık insanlar "Bu işte bir hata var" demeye başladı. Çünkü üye sayıları artmasına rağmen bu sitelerin fazla bir para kazandığı yok.

Arkadaşlık siteleri bir furya olarak başlamıştı. 2002’de önce Friendster kuruldu. O kadar başarılı oldu ki, Google, bir yıl sonra 30 milyon dolara siteyi almak istedi. Bir yıl sonra mySpace kuruldu. Ondan yine bir yıl sonra 2004’te Mark Zuckerberg Facebook’u oluşturdu. Yine bir yıl sonra sosyal ağların arasına Bebo katıldı. Ning (2005), Orkut (2006), Hi5 (2007) gibi başkaları geldi.

İş o kadar tuttu ki, devreye büyük medya grupları girdi. Rupert Murdoch’un New Corporation’ı, mySpace’i 2005’te 580 milyon dolara satın aldı. Microsoft ile Google, Facebook için kapıştılar. Sonunda Microsoft, 15 milyar dolarlık piyasa değeri üzerinden Facebook’un yüzde 1.6’sını aldı. Birkaç ay önce de American Online (AOL) Bebo’yu 850 milyon dolara bünyesine kattı. Tüm bu hengameden sonra herkes derin bir nefes alıp sakinleşti ve kendine şunu sormaya başladı: Değdi mi?

MURDOCH’UN ADAMLARI GERÇEĞİ KABUL ETTİ

Murdoch’un adamları, 3 yıl önce mySpace’i aldıklarında, çok basit bir hesap yapmışlardı. O sırada sitenin 16 milyon üyesi vardı. Reklam geliri, üye sayısı arttıkça katlanarak yükselecekti. Bugün sitenin tüm dünyada 118 milyon üyesi var, gelgelelim 16 milyon üyeyle elde ettiği reklam gelirinden çok farklı durumda değil. Yeni patronların şirkete koyduğu yıllık 1 milyar dolar gelir hedefinden çok uzaktalar. Bu yüzden site, sonbaharda yüzünü tamamen yenileyecek bir tasarım çalışması içinde.

Bu arada Mordoch’ın şirketi News Corporation’ın başkanı Peter Chernin, en sonunda bazı gerçekleri kabul etti. Sosyal ağların tamamen yeni bir internet formu olduğunu, bu alanda büyük kár beklentisi içinde olmanın yanlış olacağını belirtti.

30 MİLYON DOLARI BEĞENMEDİĞİNE PİŞMAN

Şirketin orta düzey yöneticileri ise mySpace’de kullanıcı başına sağlanan gelirin geçmiş senelere göre 50 sent artıp 6-7 dolara çıktığını söylüyor. Gelecek için daha umutlular ve reklamverenlerle yeni stratejiler geliştirmeye çalışıyorlar. Facebook’un satışçıları da 5-10 yılda bu sektörün çok büyüyeceğini ve ayakta kalanların birleşeceğini öne sürüyor.

Bu arada Friendster’e ne oldu diye merak ediyorsanız, sitenin kurucusu Jonathan Abrams, Google’ın 30 milyon dolarlık teklifini kabul etmedi. Sitesinin bir süre sonra çok daha fazla para edeceğini düşündü. Dünya genelinde de 70 milyon kullanıcıya ulaştı. Ama sonra bir anda düştü. Popülaritesini sadece Filipinler’de koruyabildi. Şu anda Friendster’ın toplam değeri sadece 2-3 milyon dolar.

23 milyon beyaz yakalının sitesi

Sosyalleşmeden çok beyaz yakalıların iş bulmaları için tasarlanmış son yıldız LinkedIn, diğerlerinden farklı. Kullanıcıların yaş ortalaması 41, Nielsen’in verilerine göre de 23 milyon üyesi var. Ama 2004’te kurulan şirkete yatırılan para üzerinden toplam değerlemeye bakıldığında 1 milyar dolarla mySpace’i geçiyorlar. Para kazanma yöntemleri de değişik. Bu yıl için hedefleri 100 milyon dolar. Üye profili sayfalarına yerleştirdikleri reklamlar sayesinde elde etmeyi planladıkları gelir, bu hedefin sadece yüzde 25’i. Gerisini, üyelere istedikleri kişiyle iletişim kurma imkanı veren üyelik ücretlerinden ve şirketlerin iş aramayan üyelerle de temas kurabilmesini sağlayan özel programlardan kazanmayı tasarlıyorlar. Şirketin CEO’su Dan Nye ve kurucusu Reid Hoffman, bunun diğer sosyal ağlardan avantaj sağladığına inanıyor.

FACEBOOK GERİDEN HIZLI GELİYOR

İnternet reyting şirketi comScore’a göre, mySpace’in ABD’de 73 milyon, Facebook’un ise 36 milyon üyesi var. Ancak dünya genelinde her ikisi de hemen hemen eşit üyeye sahipler. Facebook 115, mySpace 118 milyon. Facebook daha hızlı büyüyor. Onları üçüncü sırada Bebo takip ediyor. ABD’de 5 milyon, dünya genelinde 23 milyon üyesi var.

En akıllı tüccar Murdoch

İnternet şirketlerinin performansını takip eden eMarketer’a göre mySpace’in bu yılki gelirinin 3’te biri, Google ile yaptığı anlaşmadan gelecek. En büyük rakibi Facebook, 265 milyon doları geçemeyecek. Geçen yıl sadece 20 milyon dolar gelir edebilen AOL bünyesindeki Bebo ise bu yılı 50 milyon dolarlık ciroyla kapatırsa hedefini gerçekleştirmiş olacak. Bu rakamlara bakınca, mySpace’i 580 milyon dolara kapatan New Corp.’un patronu Rupert Murdoch’ın, Facebook’a 15 milyar dolarlık piyasa değeri üzerinden ortak olan Microsoft’un kurucusu Bill Gates’e göre çok daha iyi bir alışveriş yaptığı söylenebilir.

TOPLAM PAZAR 1.4 MİLYAR DOLAR

Bütün sosyal ağ şirketleri, harıl harıl kendilerini para kazanabilecekleri bir yapıya dönüştürmeye çalışıyor ama eMarketer karamsar. Şirket, en son 2008 için 1.6 milyar dolar olarak açıkladığı pazar büyüklüğü tahminini, nisanda 1.4 milyar dolara geri çekti.

SİTELERİ HANGİ DEVLER NASIL KAPTI

mySpace755 milyon2005580 milyonNews Corporation (yüzde 100)

Facebook265 milyon200715 milyarMicrosoft (yüzde 1.6)

Bebo50 milyon2008850 milyonAOL

(yüzde 100)

LinkedIn100 milyon20081 milyarBain Capital Ventures (yüzde 5)