Sorular ve cevaplar
Güncelleme Tarihi:
Mehmet Nuri Yılmaz
Oluşturulma Tarihi: Ekim 20, 2006 00:54
Kandiller hakkında bilgi verir misiniz? Bunların önemi nereden geliyor?
Bir grup esnaf
Hz. Peygamber ve onu izleyen dönemlerde kandil gecelerini kutlama geleneği yoktu. Daha sonraki yıllarda gerek ülkemizde ve gerekse İslam ülkelerinde (Vehhabiler hariç) kandil geceleri kaza ya da nafile namazı kılınarak, yoksullara yardım yapılarak, çocuklar ve kimsesizler sevindirilerek, anne, baba ve aile büyüklerinin duaları alınarak, tebrikleşerek değerlendirilmiştir. Günümüzde de buna devam edilmektedir. Bu da güzel bir gelenektir. Şimdi, kandillerle ilgili kısaca bilgi verelim:
1. Mevlit Kandili: Mevlit, Hz. Peygamber’in doğumu anlamına gelmektedir. Müslümanlar, Hz. Peygamber’in dünyayı şereflendirmeleri dolayısıyla bu geceyi ibadetle ve çeşitli sosyal etkinliklerle kutlamaktadırlar. Hz. Peygamber’in doğumu sadece Müslümanlar için değil, tüm insanlık için bir dönüm noktasıdır. Mevlit Kandili, İkinci Mahmud döneminde Mekke’de resmi tören düzenlenerek kutlanırdı. İslam dünyasında da bir bayram havası içerisinde şenliklerle kutlanmaktadır. Türkiye’de ise mevlit okutularak ve paneller, sempozyumlar düzenlenerek Peygamberimizin doğum gecesi çeşitli etkinliklerle değerlendirilmektedir.
2. Regaip Kandili: Regaip, "ragibe" sözcüğünün çoğuludur. Rağbet edilen, ilgi duyulan, arzu edilen, ihsanı, ikramı bol anlamına gelmektedir. Bazı kitaplarda Hz. Peygamber’in anne rahmine düştüğü gece olarak izah edilse de bu kesinlikle doğru değildir. Çünkü bu hususta ne bir hadis, ne de bir bilgi vardır; esasen böyle bir şeyi tespit edebilmek de o günün tekniğiyle mümkün değildi. Ancak, ilahi rahmetin bol bol tecelli ettiği, dua ve ibadetlerin kabul edildiği bir gece olduğu, bazı İslam bilginleri tarafından ifade edilmiştir.
3. Miraç Kandili: Arapça bir kelime olan "miraç", merdiven, çıkacak yer anlamına gelmektedir. Hz. Peygamber’in Recep ayının bir gecesinde yüce áleme yükselmesi suretiyle meydana gelen bir mucizesidir. Kuran-ı Kerim’de yüce Allah bu olayı şöyle açıklamaktadır: "Kulu Muhammed’i bir gece Mescid-i Haram’dan kendisine bir kısım ayetlerimizi göstermek için Mescid-i Aksa’ya yürüten Allah’ın şanı yücedir. Doğrusu O işitir ve görür." Kuran’la sabit olan budur. Peygamberimizin Kudüs’ten göklere yükselişi ise başta Buhari olmak üzere diğer hadis kitaplarında yer almaktadır. Miraç olayında Peygamberimize üç şeyin verildiği kaydedilmektedir: 5 vakit namaz, Bakara Suresi’nin son iki ayeti, Peygamberimizin ümmetinden olup da Allah’a hiçbir şeyi ortak koşmayanların bağışlanması. Bu olay da Müslümanlar tarafından bütün İslam dünyasında kutsal bir gece olarak kutlanmaktadır.
4. Berat Kandili: Şaban ayının 14’ünü 15’ine bağlayan gecedir. Rahmet ve mağfiret gecesi olarak nitelendirilmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere berat, kurtuluş anlamına gelmektedir. Hz. Peygamber’in, bu geceyi duayla, ibadetle geçirdiği rivayet edilmektedir. Hz. Aişe’den gelen bir rivayette, Peygamberimiz bu gece hakkında şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala, Ben-i Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları cehennemden kurtaracaktır. (Buhari)"
5. Kadir Gecesi: Kadir; değer, itibar, onur, şeref, rütbe, derece, meziyet gibi anlamlara gelen bir kavramdır. Kuran-ı Kerim’in indirildiği geceyi tanımlamak için bu terim kullanılmıştır. Ramazan ayının 27. gecesi olduğu, genelde kabul edilmektedir. Bütün İslam dünyası bu geceyi ibadetle ihya etmektedir. Bu geceyle ilgili bir sure indirilmiştir. Kuran’ın 97. suresi, bu gecenin adını alır. Mekke’de indirilen ve beş ayetten meydana gelen surede, Kadir Gecesi’nin fazileti şöyle belirtilmektedir: "Şüphesiz biz O’nu (Kuran’ı) Kadir Gecesi’nde indirdik. Kadir Gecesi’nin ne olduğunu biliyor musun? Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Zira o gecede her iş hakkında birtakım emirler alarak Rablerinin izniyle melekler ve Cebrail yere iner de iner. O gece fecrin doğuşuna kadar esenliktir." Hz. Aişe, Hz. Peygamberimize "Bu gece nasıl dua edeyim" diye sorduğunda Peygamberimiz, "Allah’ım, sen günahları affedicisin, affetmeyi seversin, benim günahlarımı da bağışla de" diye cevap vermiştir.
Zikrettiğimiz bu özelliklerinden dolayı insanlarımız kandil gecelerine önem vermektedir. Sözün başında da ifade ettiğimiz gibi, insanlar arasında sevgi ve barış ortamının yaygınlaşmasına, sosyal yardımlaşma ve dayanışmaya vesile olduğu için kandil gecelerine büyük önem verilmektedir. Bu gecelere mahsus bir ibadet şekli yoktur. İsteyen dua eder, isteyen Kuran okur, isteyen kaza veya nafile namazı kılabilir. Önemli olan, bu geceyi yaşatmaktır.
Bir grup esnaf
Hz. Peygamber ve onu izleyen dönemlerde kandil gecelerini kutlama geleneği yoktu. Daha sonraki yıllarda gerek ülkemizde ve gerekse İslam ülkelerinde (Vehhabiler hariç) kandil geceleri kaza ya da nafile namazı kılınarak, yoksullara yardım yapılarak, çocuklar ve kimsesizler sevindirilerek, anne, baba ve aile büyüklerinin duaları alınarak, tebrikleşerek değerlendirilmiştir. Günümüzde de buna devam edilmektedir. Bu da güzel bir gelenektir. Şimdi, kandillerle ilgili kısaca bilgi verelim:
1. Mevlit Kandili: Mevlit, Hz. Peygamber’in doğumu anlamına gelmektedir. Müslümanlar, Hz. Peygamber’in dünyayı şereflendirmeleri dolayısıyla bu geceyi ibadetle ve çeşitli sosyal etkinliklerle kutlamaktadırlar. Hz. Peygamber’in doğumu sadece Müslümanlar için değil, tüm insanlık için bir dönüm noktasıdır. Mevlit Kandili, İkinci Mahmud döneminde Mekke’de resmi tören düzenlenerek kutlanırdı. İslam dünyasında da bir bayram havası içerisinde şenliklerle kutlanmaktadır. Türkiye’de ise mevlit okutularak ve paneller, sempozyumlar düzenlenerek Peygamberimizin doğum gecesi çeşitli etkinliklerle değerlendirilmektedir.
2. Regaip Kandili: Regaip, "ragibe" sözcüğünün çoğuludur. Rağbet edilen, ilgi duyulan, arzu edilen, ihsanı, ikramı bol anlamına gelmektedir. Bazı kitaplarda Hz. Peygamber’in anne rahmine düştüğü gece olarak izah edilse de bu kesinlikle doğru değildir. Çünkü bu hususta ne bir hadis, ne de bir bilgi vardır; esasen böyle bir şeyi tespit edebilmek de o günün tekniğiyle mümkün değildi. Ancak, ilahi rahmetin bol bol tecelli ettiği, dua ve ibadetlerin kabul edildiği bir gece olduğu, bazı İslam bilginleri tarafından ifade edilmiştir.
3. Miraç Kandili: Arapça bir kelime olan "miraç", merdiven, çıkacak yer anlamına gelmektedir. Hz. Peygamber’in Recep ayının bir gecesinde yüce áleme yükselmesi suretiyle meydana gelen bir mucizesidir. Kuran-ı Kerim’de yüce Allah bu olayı şöyle açıklamaktadır: "Kulu Muhammed’i bir gece Mescid-i Haram’dan kendisine bir kısım ayetlerimizi göstermek için Mescid-i Aksa’ya yürüten Allah’ın şanı yücedir. Doğrusu O işitir ve görür." Kuran’la sabit olan budur. Peygamberimizin Kudüs’ten göklere yükselişi ise başta Buhari olmak üzere diğer hadis kitaplarında yer almaktadır. Miraç olayında Peygamberimize üç şeyin verildiği kaydedilmektedir: 5 vakit namaz, Bakara Suresi’nin son iki ayeti, Peygamberimizin ümmetinden olup da Allah’a hiçbir şeyi ortak koşmayanların bağışlanması. Bu olay da Müslümanlar tarafından bütün İslam dünyasında kutsal bir gece olarak kutlanmaktadır.
4. Berat Kandili: Şaban ayının 14’ünü 15’ine bağlayan gecedir. Rahmet ve mağfiret gecesi olarak nitelendirilmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere berat, kurtuluş anlamına gelmektedir. Hz. Peygamber’in, bu geceyi duayla, ibadetle geçirdiği rivayet edilmektedir. Hz. Aişe’den gelen bir rivayette, Peygamberimiz bu gece hakkında şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala, Ben-i Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları cehennemden kurtaracaktır. (Buhari)"
5. Kadir Gecesi: Kadir; değer, itibar, onur, şeref, rütbe, derece, meziyet gibi anlamlara gelen bir kavramdır. Kuran-ı Kerim’in indirildiği geceyi tanımlamak için bu terim kullanılmıştır. Ramazan ayının 27. gecesi olduğu, genelde kabul edilmektedir. Bütün İslam dünyası bu geceyi ibadetle ihya etmektedir. Bu geceyle ilgili bir sure indirilmiştir. Kuran’ın 97. suresi, bu gecenin adını alır. Mekke’de indirilen ve beş ayetten meydana gelen surede, Kadir Gecesi’nin fazileti şöyle belirtilmektedir: "Şüphesiz biz O’nu (Kuran’ı) Kadir Gecesi’nde indirdik. Kadir Gecesi’nin ne olduğunu biliyor musun? Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Zira o gecede her iş hakkında birtakım emirler alarak Rablerinin izniyle melekler ve Cebrail yere iner de iner. O gece fecrin doğuşuna kadar esenliktir." Hz. Aişe, Hz. Peygamberimize "Bu gece nasıl dua edeyim" diye sorduğunda Peygamberimiz, "Allah’ım, sen günahları affedicisin, affetmeyi seversin, benim günahlarımı da bağışla de" diye cevap vermiştir.
Zikrettiğimiz bu özelliklerinden dolayı insanlarımız kandil gecelerine önem vermektedir. Sözün başında da ifade ettiğimiz gibi, insanlar arasında sevgi ve barış ortamının yaygınlaşmasına, sosyal yardımlaşma ve dayanışmaya vesile olduğu için kandil gecelerine büyük önem verilmektedir. Bu gecelere mahsus bir ibadet şekli yoktur. İsteyen dua eder, isteyen Kuran okur, isteyen kaza veya nafile namazı kılabilir. Önemli olan, bu geceyi yaşatmaktır.