Soru yanıtla konvoy kazası

Uyuyan kişi daha fazla hasar görüyor

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroşirurji Anabilim Dalı Başkanı, ünlü beyin cerrahı Prof. Dr. Cengiz Kuday, Fikret Bila'nın sağlık durumunu ve kaza sonrasında ilkyardımın nasıl uygulanması gerektiğini soru-yanıtlarla şöyle anlattı:

Önce kendinde olduğu halde sonra neden şuuru kapandı?

Bu tür kazalarda böyle durumlara rastlanıyor. Bir örnekle anlatayım. Savaşta asker vurulur ama bir süre vurulduğunu anlamaz. Amerikalılar bunun için, ‘‘Konuştu ve öldü’’ derler. Bu onun gibi bir şey. Beyinde sonradan ödemler oluşuyor.

Olaydan beri neden sürekli uyutuluyor?

Şuuru kapalı. Bunu biz de istiyor ve uyumasını sağlıyoruz. Ayıldığı zaman bilinçsiz hareketler yapıyor ve bu beyninin daha çok şişmesine neden oluyor. Ayrıca çok acı çekmesini önlüyoruz.

Beynin ön lopunda hangi merkezler bulunur?

Tek şansımız, hasarın ön lopta olması. Bu fazla bir şey etkilemez. Herşey iyi giderse, hayata normal olarak döner.

Kaza sırasında uyuyor olması beyindeki hasarı etkiledi mi?

Kaza sırasında uyuduğu için kontrolsüz. Uyanık olsa kendini koruma refleksi çalışırdı. Bu da hasarın daha az olmasını sağlayabilirdi. Ayrıca emniyet kemeri de olmadığı için fırlamış. Emniyet kemeri bağlı olsaydı, bunlar olmazdı.

Böyle kazalardan sonra ilkyardım nasıl yapılmalıdır?

Kaza sonrası en önemli şey, solunum yollarının açık kalmasıdır. Çünkü solunum kesildiği zaman, beyinde ödem olasılığı artar. Şuursuz kazazedenin solunumu, toz-toprak, sümük, tükürük, kan ya da kusmukla tıkanır. Solunum kesilmesini önlemek için yapılacaklar çok basittir. Hemen kazazedenin yüzünü temizlemek ve yan yatırıp, dilini dışarı çekmek. Aynı bebekler kusup, boğulmasın diye yan yatırıldığı gibi, kaza geçiren kişilerin de yan yatırılması gerekir.

İlk müdahele mi, yoksa sonraki bakım mı önemli?

Beyinle ilgili olaylarda, dörtte bir oranında ilk müdahele önemliyse, dörtte üç, sonraki yoğun bakımdır. O nedenle yoğum bakım performansı son derece önemlidir.

Fikret Bila tekrar gazeteciliğe dönebilecek mi?

Sanıyorum yazılarını tekrar yazacak duruma gelecektir. Tabii araya bir komplikasyon girmezse. Zaten onun için çalışıyoruz.