Son çığlık: Allah Allah

Ceyhan'da düşen Trakya uçağının iki pilotunun uçağın düşüş anından 25-30 saniye önce ‘‘Allah, Allah’’ diye feryat ettikleri anlaşıldı. Pilotların kokpitteki konuşmalarını kaydeden kara kutu çözüldü. Teknik verilerinin kaydedildiği 2'nci kara kutunun kayıp olan 135 metrelik bölümü ise aranıyor

Geçen hafta Türk hacıları almak için Cidde'ye gitmek üzere Adana'dan kalktıktan sonra Ceyhan yakınlarında düşerek 6 THY personelinin şehit olmasına yol açan uçak kazasından sonra, pilotlar arasındaki konuşmaları kaydeden CVR adı verilen kara kutu dinlendi. CVR'de (Kokpit Kayıt Cihazı) pilotların, uçak yere çakılmadan 25-30 saniye önceki son sözlerinin ‘Allah, Allah’ feryatları olduğu ortaya çıktı. Kaza sırasında uçağın 2'inci Pilot Orhan Sami Bezcioğlu'nun komutasında olduğu belirtildi.

Uçaklarda iki karakutu bulunuyor. Pilotların kendi aralarındaki ve kuleyle olan konuşmalarının kaydedildiği karakutuya CVR (Cockpit Voice Recorder) uçuşla ilgili teknik bilgilerin kaydedildiği cihaza ise FDR (Flight Data Recorder) adı veriliyor.

KARAKUTU HASARLI

Trakya uçağının çarpma sırasında büyük ölçüde hasarlanan CVR'si bulundu. FDR'nin ise kutusu bulundu ancak içinde olması gereken 150 metrelik kayıt bantının sadece 15 metresi bulunabildi. Kalan 135 metrelik bölüm ise hála kazá yerinde aranıyor. Uzmanlar, CVR'de pilotların ‘‘Allah Allah’’ gibi konuşmalarının, FDR'de uçuş zamanı olarak denk geldiği yerin bulunmasının çok önemli olduğunu söylediler. Uzmanlar, ‘‘FDR'deki o parça da bulunursa, pilotların bu konuşmaları sırasında uçakta teknik olarak ne gibi bir aksaklık meydana geldiği ortaya çıkabilir’’ dediler. Yani uçağın teknik hareketlerinin içeren verilerle, pilotların ‘‘Allah Allah’’ dedikleri anda meydana gelen talihsizliğin ne olduğu, ancak FDR ve CVR bantlarının aynı zaman dilimini içeren bölümlerinin karşılaştırılmasıyla çözülebilecek.

ŞUURLARINI KAYBETTİLER

THY'nin İstanbul'daki Teknik Bakım Merkezi'nde, THY, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü yetkilileri, üretici firma Boeing temsilcileri ve Amerikan Havacılık Dairesi (FAA) görevlilerinin de bulunduğu bir heyet tarafından açılan kara kutunun dinlenilmesi sırasında duygulu anlar yaşandı. Şehit olan personelden Kaptan pilot Kıvılcım Tuncer'in, uçakta hissettiği ilk anormalliğe ‘‘Aman, aman’’ sözleriyle tepki verdiği deşifre edildi. Kayıtlardan pilotların karşılaştıkları soruna bir anlam veremedikleri ve bunun şaşkınlığı içinde oldukları ses efektlerinden anlaşıldı. Bir kısmı kopuk olan bantlarda Kaptan Pilot Kıvılcım Tuncer'in, kendisinden yaşça daha büyük olan 2'nci pilot Orhan Sami Bezcioğlu'nu, ‘‘Abi ne oldu, abi birşey oldu!’’ diye uyardığı, onun da ‘‘Sürate dikkat. Sürat artıyor’’ diye ikazda bulunduğu duyuluyor. Birkaç saniye boyunca herhangi bir konuşma olmazken, yine uçağın kaptanı Kıvılcım Tuncer'in yardımcısına ‘‘Abi düşüyoruz’’ diye bağırdığı ve yine birkaç saniye süresince iki pilot arasında herhangi bir diyalog yaşanmadığı görülüyor. Uçağın toparlanamayacağını anlayan pilotların düşüşten 25 saniye kadar önceki son sözlerinin birkaç kez tekrarladıkları ‘‘Allah, Allah’’ feryatları olduğu kayıtlara geçti. Ayrıca, uçağın yere vurmasından önceki son 25-30 saniye içinde ise kokpitten herhangi bir ses kaydedilmediği anlaşıldı.

Son 15 saniyede kokpitten pilotlara ait herhangi bir ses duyulmamasını ve pilotların ses tonlarını değerlendiren bir yetkili, ‘‘Uçağın yere düşerken ulaştığı süratin saate 1500 kilometreyi geçtiğini sanıyoruz. Bu sürat ses hızından çok fazla. Ayrıca, uçağın kendi etrafında da büyük süratle döndüğü yönünde bilgiler var. Bu şartlarda tüm uçuş ekibinin çarpmadan önce büyük ihtimalle şuur kaybına uğramış olduklarını sanıyoruz’’ diye konuştu.

SİMÜLATÖRE BAĞLANACAK

Yere çarpmanın, uçakta sorun başladıktan 57 saniye sonra gerçekleştiği ve bu süre içinde her iki pilotun da tüm gayretleriyle uçağın burnunu düzeltmeye çalıştıkları anlaşılıyor. Ancak, anormal durumun pilotlar tarafından hissedildiği andan itibaren kokpitte yüksek frekanslı anlaşılmaz gürültüler bulunduğu da saptandı. Yetkililer, kara kutunun birkaç gün içinde THY tesislerindeki simülatöre bağlanarak, kokpitte duyulan gürültülerin ne olduğunun elektronik cihazlar yardımıyla anlaşılmasına çalışılacağını söylediler. Pilotların, uçaktaki sorun başlamadan önce kendi aralarında yaptıkları son konuşmayla uçağın 20 bin feet (6 bin 670 metre) yükseklikte olduğu da belirlendi.

2. KARA KUTU ARANIYOR

Uçakta bulunan iki kara kutudan biri olan ve pilotlar arasındaki konuşmaları kayıt eden CVR'den kazanın oluş şekliyle ilgili herhangi bir ipucu elde edilemediği öğrenildi. Tknik verileri kayıt edildiği diğer kara kutunun kayıp olan 135 metrelik bölümü aranıyor.

BENZER KAZALAR

FAA uzmanları THY kazasının Endonezya ve Pittsburgh'da yaşanan iki Boeing 737 kazasıyla benzerlik gösterdiğini söylediler. Amerikan Ulaştırma Güvenliği Kuruluşu NTSB'nin, daha önce hazırladığı raporlara dayanarak kazanın kuyrukta bulunan bir imalat hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı konusundaki araştırmalar sürerken, uçakta doğan sorunla birlikte hızlı kontrol kabının da nedeni araştırılıyor. Uçaktan kopan yatay stablizelerin uçağın ses hızını aşarak düşüşü sırasında kopmuş olması ihtimali de değerlendiriliyor. Çünkü uçağın düştüğü noktaya çok yakın bir yerde bulunan parçaların, uçak en yüksek irtifadayken kopması halinde çok daha uzaklara savrulmuş olması gerektiği belirtiliyor. Kaza sırasında uçağın, yüksek elektrik yüklü fırtına bulutlarının içinde olduğu anlaşılıyor. Parçaların fırtınalı havada fazla uzağa savrulmadan çok yakına düşmüş olması, kazanın ana nedeni gibi gösterilen yatay stabilize kopması ihtimalini ciddi bir tartışmaya da açıyor.

Altın kazısı gibi

Uçağın tüm teknik verilerinin kaydedildiği diğer kara kutunun kayıp olan 135 metrelik bölümü, kaza yerindeki toprak elenerek aranıyor. Altın kazısını anımsatan bu çalışma büyük bir titizlikle yürütülüyor.

Pilotlar ne olduğunu anlamadı

Tuncer: 20 bin feete yükseldik (Bu sırada uçakta gürültüler var ve kumanda kaybı meydana geliyor.)

Tuncer: Aman, aman.

Bezcioğlu: Sürate dikkat. Sürat artıyor.

Tuncer: Abi ne oldu, abi birşey oldu! (Uçağın, süratle düşmeye ve kendi ekseni etrafında dönmeye başladığı sanılıyor.)

Tuncer: Abi düşüyoruz (Birkaç saniye süresince pilotlar kendi aralarında konuşmadı. Bu sırada uçağı düzeltmeye çalıştıkları sanılıyor. Ancak bunu başaramayarak düşüşün kaçınılmaz olduğunu hissettiklerinde kokpitten son feryatlar yükseldi.)

Tuncer ve Bezcioğlu: Allah, Allah, Allah...