Sokaktan kurtulup 'okullu' oldular
Güncelleme Tarihi:
Seval Ocak Adıyaman - Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) tarafından yürütülen “Sokakta Çalışan Çocukların Eğitime Yönlendirilmesi Projesi” çerçevesinde, sokaklarda dilenen, mendil satan ve ayakkabı boyayan 3 bin 257 çocuk çalışma yaşamından kurtarıldı, risk altındaki 4915 çocuğun da çalışmaya başlaması engellendi.
Toplam 420 bin dolar bütçeyle 2004 yılında başlayan ve Haziran 2007'de sona eren proje, risk altında bulunan Adana, Ankara, Antalya, Batman, Bursa, Çorum, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Mersin ve Şanlıurfa'da gerçekleştirildi.
Sokakta çalışan 6 bin 700 çocuk ve bin aile hedeflenmesine rağmen, Haziran 2007 itibariyle proje kapsamında 8 bin 172 çocuk ve 3 bin 500 aileye ulaşıldı.
Hedeflenen çocuklardan 2 bin 700'ü içinde bulundukları çocuk işçiliğinin en kötü biçiminden kurtarıldı, 3 bin 257 çocuk ise eğitim öğretim imkanları sağlanarak iş yaşamından çekildi.
“HER TÜR İSTİSMAR VE SÖMÜRÜYE AÇIKLAR”
Raporda, projenin hedef kitlesinde yer alan çocukların genellikle sokaklarda simit satma, ayakkabı boyama, kağıt mendil veya yara bandı satma, araba camı silme, çiçek satma ve dilencilik yapma gibi işlerde çalıştığı anlatıldı.
Sokakta çalışan çocukların çoğunun erkek olduğu belirlenen projede, “çocuklar için en büyük tehlikenin yaptıkları işin niteliğinden değil çalıştıkları ortamlardan kaynaklandığı” kaydedildi.
Çocukların günün büyük bölümünde ya da tamamında ailelerinin ve toplumun korumasından yoksun kaldıkları ifade edilen raporda “yetişkinlerin, daha büyük çocukların oluşturdukları çetelerin, alkoliklerin ve sokaklarda yaşayan uyuşturucu bağımlılarının her tür istismar ve sömürüsüne açık durumda” oldukları belirtildi.
Sokaklarda çalışan çocukların sağlıkları açısından da çeşitli tehlikelerle karşı karşıya olduğu aktarılan raporda, bu tehlikeler “üst solunum yolu enfeksiyonları, pislik, kirlilik ve aşırı hava koşulları nedeniyle ortaya çıkan cilt sorunları, alkollü içki verilen yerlerin civarında çalışan çocukların alkol ve uyuşturucu kullanımına yönelmeleri riski, ayakkabı boyacılığı yapanlarda boya ve cila maddelerine maruz kalma riski, çöp toplama ve ayıklama işine yönelen çocuklarda ise kurşun ve cıva gibi maddelerin etkilerine maruz kalma, ağır yük kaldırma ve parazit kapma riski” olarak sıralandı.
ÇOCUKLAR 6-12 YAŞ GRUBUNDA
Raporda, projenin başarıya ulaştığı belirtilerek, 6-12 yaş grubunda olan toplam 8 bin 172 çocuğa ulaşıldığı ve çalışma yaşımından toplam 3 bin 257 çocuğun tamamen çekildiği, risk grubundaki 4 bin 915 çocuğun da çalışma hayatına atılmasının engellendiği kaydedildi.
Proje kapsamında ulaşılan 2 bin 232 kız çocuğunun okula kazandırıldığı ifade edilen raporda, projede yer alan rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin yanında eğitim destekli programların çocukların okullaşmalarında çok büyük yararları olduğu dile getirildi.
Rapora göre, istismara açık işlerden çekilen ve çalışma yaşamına geçmesi önlenen çocukların sayıları şöyle:
Durumu Erkek Kız Toplam
Sokaktan kurtarılanlar 2673 584 3257
Risk taşıyanlar 3267 1648 4915
TOPLAM 5940 2232 8172
AİLELER DE EĞİTİLDİ
Raporda, diğer taraftan projede hedef seçilen guruptaki 3 bin 500 aileye, gelir imkanları, veli grupları ve topluluk örgütlenmelerinin oluşturulması, çocuk işçiliğine ilişkin bilgi edindirme ve çocuk işçiliğine karşı yönlendirme, sağlık hizmetleri, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri, okuma yazma kursları ve mesleki eğitim gibi beceri eğitimleri verildiği bildirildi.
Çocuk işçiliği ile mücadele programının ülke genelinde “bilinçlilik ve duyarlılık meydana getirdiği”ne değinilen raporda, müdahale yöntemleri ve çok sektörlü yaklaşım tarzının benimsenmesinin hedeflenen amaçlara ulaşmada büyük rol oynadığı kaydedildi.
Çalışan çocukların ailelerine istihdam sağlama konusunda istenilen düzeyde başarıya ulaşılamadığı aktarılan raporda, bu hedefte başarıya ulaşılamamasının nedeni “Türkiye'nin ekonomik anlamda içinde bulunduğu durum, ülkede işsizlik olmasının yanında hedef kitleyi oluşturan aile bireylerinin mesleği olmayan kesimlerden oluşması” şeklinde ifade edildi.
MÜCADELE DEVAM EDİLECEK
Raporda, programın devamının sağlanması için her ilde İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü koordinesinde çalışmaların devam edeceği ve 13 ildeki çocuk işçiliği ile mücadele mekanizmalarının projenin genel amaçları doğrultusunda etkinliğini koruyacağı da bildirildi.
Sektörler arası işbirliği modelinin olumlu sonuçlar verdiği hatırlatılan raporda, bu modelin sürekliliğine yönelik çalışmalara hız verildiği de kaydedildi.
Raporda, ayrıca yerel hükümet birimlerinin ve sivil toplum kuruluşlarının çocukları çalıştıran ve istihdam edenlere karşı hukuki işlemlerin başlatılması yönünde teşvik edildiği ve hukuki işlemler konusunda yol gösterildiği belirtildi.
Diğer taraftan, proje kapsamında, en kötü biçimdeki çocuk işçiliği konusuna odaklanan, toplumsal cinsiyet rollerine duyarlı eğitim ve duyarlılık kampanyalarının televizyon, radyo yayınları, posterler, broşürler, kitapçıklar ve çalışma raporlarıyla gerçekleştirildiği ifade edildi.