Sokak sütü alarmı

Ucuzluğu, kapıya servis yapılması ve geçmişten gelen alışkanlıklar sonucu vazgeçilemeyen ‘‘sokak sütleri’’ toplum sağlığını tehdit etmeyi sürdürüyor. Ankara Üniversitesi'nce yapılan bir araştırmada, sokak sütlerinde Malta hummasından kızıl ve anjine yol açan meme mikrobuna kadar, birçok mikroba rastlandı.

Sokak sütlerinin insan sağlığını ciddi biçimde tehdit ettiği rakamlarla belirlendi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü'nden Prof. Dr. Emel Sezgin, çeşitli yörelerde satılan süt ürünlerinden alınan örnekleri inceledi. Sezgin'in araştırması dehşet verici tabloyu ortaya çıkardı. Sokak sütlerinin yüzde 63'üne su eklendiği belirlendi. Sütlerin yüzde 83'ünün mililitresinde 150 milyon bakteriye rastlanırken, yüzde 25'inde malta humması mikrobu saptandı. Örneklerin yüzde 20'sinde kızıl ve anjine yol açan meme iltihabı mikrobu, yüzde 19'unda da başta soda ve antibiyorik olmak üzere bozulmayı geciktiren katkı maddeleri bulundu.

Uzmanlar sadece izmir'de 100-110 ton paketli süte karşılık 150 ton sokak sütü satıldığını hatırlattılar. Uzmanlar, ‘‘Bu sütü alma nedeni sadece ucuzluk değil. Öyle olsa, Kordon, Karşıyaka gibi semtlerde tüketilmezdi. Alışkanlıklar, ‘Benim sütçüm kötü mal satmaz' inancı ve bilinçsizlik söz konusu. Güğümlerde gelen sütün yeni sağılmış, taze olduğuna inanan vatandaş, sağlığını tehlikeye atıyor’’ uyarısını yaptılar.

DENETİM YOK

1952 yılında çıkarılan Umumi Hıfzısıhha Kanunu, nüfusu 100 bini geçen yerlerde sokak sütünün satışını yasaklarken, denetimle belediyeler ve sağlık müdürlüklerini görevlendiriyor. Ancak uzun yıllardan bu yana şikâyet konusu olan hava sıcaklığının arttığı dönemlerde Malta humması teşhisi ile başvuru patlaması yaşanan İzmir’de bugüne kadar yasa uygulanmadı. Yasa ile yasaklanan bir işkolunun üyeleri birleşerek İstanbul merkezli, çeşitli illerde şubesi olyan Sokak Sütçüleri Derneği'ni bile kurdu. Yasayla önü alınamayan sokak sütçülerinin faaliyetinin ne ölçüde legal olduğu, iki yıl önce çıkarılan ‘Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesi’ne ilişkin kanun hükmünde kararnamedeki eksikler sonucu boşlukta kaldı.