Sokak köpeği tartışmasına uzman bakışı... ‘Sürüleşme’ önlenmeli

UZMANLAR, Hürriyet’in “Çeteleşen ve saldırganlaşan köpekler için nasıl bir çözüm bulunabilir, evcil dostlarını sokağa bırakanlara nasıl önlemler alınmalı, her bölge için aynı çalışma mı yapılmalı?” sorularına şu yanıtları verdi:

* Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konsey Üyesi Melike Baysal: Bizim tüm sorunumuz sokaktaki sahipsiz hayvanların sayısındaki artış. Popülasyonu artan hayvanlar sürüleşirler. Ancak suç sürüleşen hayvanlarda değil, bu hayvanların 20 yıldır üremelerinin engellenmemesinde. Tüm ülkede, aynı anda üremenin engellenmesine yönelik çalışma yani kısırlaştırma yapılmalı. Aynı zamanda çok güçlü ve baskın karakterli köpekler de alınıp kısırlaştırılmalı ve bir süre rehabilitasyonları sağlanmalı. Bunlar içinde agresif köpekler varsa, gerekirse hayatlarını bakımevinde tamamlamalılar. Zaten bu hayvanların sayısı çok az.

ONLAR ÇOCUK OYUNCAĞI DEĞİL

Çocuklarına oyuncak alır gibi köpek alanlar var. Köpek sahiplendirmenin mutlaka kuralları olmalı. Köpeğini sokağa terk edenlere yaptırım uygulanmalı. Tüm hayvanlar için kimliklendirme yapılmalı, yaş sınırı kalkmalı. (Şu anda altı aya kadar olan hayvanlar kimliklendiriliyor.) Yani serbest veteriner hekimler her yaşta hayvana mikroçip takabilmeli. Böylece sokağa biri kedi ya da köpek bıraktığında takip edilebilmeli. Kimliklendirilmemiş hayvanlar olduğu için sokağa terk etmelerin önüne geçilemiyor.

DÜŞÜNCESİ BİLE UYKUSUZ BIRAKIYOR

Hayvan uyutma dünyada 1800’lerde kaldı. Hazırlanan tasarı, tüm hayvanların öldürüleceği anlamına geliyor. Sağlıklı bir hayvana ötanazi uygulamak katliamdır. Biz veteriner hekimler olarak bunu reddediyoruz ve asla uygulamayacağız. Bunun düşüncesi bile bizi geceleri uykusuz bırakıyor.

KAMU KURUMLARI DA SAHİPLENMELİ

Büyükşehir belediyelerinde veteriner halk sağlığı daire başkanlığı, diğer il ve ilçelerde veteriner işleri müdürlüğü kurulmalı. Bunların yöneticileri veteriner hekim olmalı. Tüm Türkiye’de sahiplendirmenin özendirilmesi şart. Özel işletmeler ve kamu kurumlarına da sahiplendirme zorunluluğu getirilmeli. Belki güvenliği olan siteler de kendi istekleriyle birer hayvan sahiplenebilir. ‘Benim köpeğim uysal deyip, tasmasız gezdirmemeliler.’ Yani köpekle yaşamanın kurallarına uyulmalı.

DOĞADA DENGE BOZULUR SALGIN ÇIKAR

* HAYTAP Ankara Temsilcisi Pelin Sayılgan: Biz de sokaklarda sürüler halinde gezen, insanlara saldıran hayvanlar istemiyoruz. Şöyle bir karşıtlık yaratılıyor. Sanki hayvanseverler ile saldırıya uğrayanlar farklı iki cephede gibi. Oysa hayvan hakları savunucuları, yıllardır bu ülkede sokak köpeği popülasyonunun kontrol altına alınması için mücadele veriyor. Sorunun çözümü için öncelikle hayvan üretimi ve satışı durdurulmalı. Hayvanlar bir ticari meta olmaktan çıkarılmalı. Bunun için hapis cezasına varana kadar caydırıcı cezalar getirilmeli. Belediyeler sokaklardan uysal hayvanları topluyorlar. Oysa saldırgan olanlar toplanmalı. Belediyeler görevlerini yerine getirmeliler. Kısırlaştırma yapılmadığı için sorun çözülmedi.

ZOONOZ HASTALIKLAR

Sokak köpeklerini hızlı bir müdahaleyle şehirden soyutlamanın sonucunda, bu denge halk sağlığını da tehdit edecek şekilde bozulacaktır. Tıpkı kuş gribi salgınında çok sayıda tavuğun öldürülmesiyle yaşanan kene sorunu gibi farelerden kuşlara, böceklerden sürüngenlere, birçok canlının sayısında ani dengesizlikler görülmesine ve salgın hastalıkların yayılmasına sebebiyet verebilir. Yani zoonoz hastalıklar ortaya çıkabilir.

ABD VE AVRUPA UYUTARAK ÇÖZEMEDİ

Özel Hayvan Hastaneleri Derneği (OHHADER) Kurucu Başkanı Veteriner Hekim Dr. Tarkan Özçetin ABD’de son 40 yılda her yıl ortalama 7 milyon, Avrupa’da ise yıllık 10 milyonu aşkın kedi ve köpeğin öldürüldüğünü ama bunun çözüm olmadığını söyledi. Kedici Veteriner Hekimleri Derneği’nin de Kurucu Başkanı olan Dr. Özçetin, şöyle konuştu:

“On milyonlarca kediyi, köpeği yıllardır zalimce öldürdükleri net bir gerçek. Elektrik vermekten gaz odalarına kadar hiç de yabancı olmadıkları onlarca akıl almaz yöntemlerle öldürüyorlar. Ama sorunu çözebildiler mi? Cevap kocaman bir hayır. Neye göre söylüyorum? Kendi yayınladıkları rakamlara göre söylüyorum.

BU YÖNTEMLE ÇÖZEMEMİŞLER

İşte o verilere göre sadece ABD’de son 40 yılda her yıl ortalama 7 milyon kedi-köpek öldürülmüştür. Avrupa için rakamlar yıllık 10 milyonu geçiyor. Tüm bunları neden anlatıyorum? Sözde gelişmiş, medeni ülkeler de öldürerek problemi çözememişler, çözemeyecekler de ondan. Çözselerdi 40 yıldır öldürdükleri yüz milyonlarca cana rağmen bugün hâlâ her yıl milyonlarca kedi-köpeği öldürmezlerdi.

ÇÖZÜM İNSANCIL YÖNTEMLER

Çözüm var mı? Var. Yüzlerce kez söyledim, yazdım, çizdim ama yok, kimse duymadı. Onların yapamadığını biz yapalım dedim, başarabiliriz dedim. Hem de en insancıl yöntemlerle, öldürmeden. İnanın bunu başarmak, hayata geçirmek çok zor değil. Devletin desteği ile öyle büyük paralara da ihtiyaç duymadan, iki yılda bugün yaşadıklarımız bilimsel, etik ve rasyonel çözümlerle problem olmaktan çıkacaktır. Ülke ve yetişmiş insan gücü olarak bunu yapabilecek güçteyiz. Yeter ki birbirimize inanalım. Vicdanlı uzmanlardan oluşacak bilime uygun bir yapılanma ve belki en önemlisi liyakatli bir kadro ile Türkiye’de problemi önemli ölçüde çözebiliriz.

BİR FUTBOLCU TRANSFER PARASI

Bir an önce orta halli bir futbolcunun transfer parası bile etmeyecek bir bütçeyle, ilgili bakanlıklarla, yerel yönetimlerle, sivil toplum örgütleriyle, halkla, hayvanseverlerle başlayalım çalışmaya. Bir şans verin.”