Şöhretli mahkumlar İmralı'dan geçti

Uşak E Tipi Kapalı Cezaevi'nde 5 kişinin ölümüyle sonuçlanan olaylar ve ''Karagümrük Çetesi'' elebaşı Nuri ve kardeşi Vedat Ergin'in başka cezaevlerine nakillerinin ardından, organize suç örgütü mensuplarının gönderilme önerisiyle gündeme gelen ve terör örgütü lideri Abdullah Öcalan'ın kaldığı İmralı Adası, Adnan Menderes, Hasan Polatkan, Yılmaz Güney ve İbrahim Balaban gibi ünlü isimleri de bir süre ağırladı.

Yüzölçümü 10 kilometrekare olan ve M.Ö. 7. yüzyıldan itibaren imparatorluklar açısından cazibe merkezi olarak görülmeye başlanan İmralı Adası, ilk olarak Bitinler tarafından fethedilmeye çalışıldı.

Tarihteki en eski adı ''Aigaion'' olan İmralı Adası, sırasıyla Bitinler, Persler ve Romalılar'ın hakimiyeti altına girerken, Doğu Roma İmparatorluğu adada bin yıl boyunca hüküm sürdü.

Bugüne kadar hiçbir arkeolojik kazı yapılmayan, ancak 1989 yılında su şebekesi inşaatı sırasında iskelet ve kiremit parçaları bulunan İmralı, 14. yüzyılda Türkler tarafından fethedildi. Kesin tarihi bilinmemesine karşın, 1324-1352 yılları arasında Türklerin hakimiyetine giren ada, Bursa'nın Bizans İmparatorluğu ile temasının kesilmesi amacıyla deniz üssü olarak kullanıldı.

İlk Osmanlı denizcisi olarak tarihe geçen Emir Ali Bey tarafından fethedildiği için ''Cezire-i Emir Ali'' adı verilen ve Osmanlılar tarafından alınan ilk ada olan İmralı, Mogas-Agrs Manastırı'ndan çıkarılan ünlü Bizanslı tarihçi Theophanes'e de evsahipliği yaptı.

Türkler tarafından fethedilmesinden sonra Ortodoks Rumların yerleşimine açılan ada, 1. Dünya Savaşı sırasında boşaltılırken, ada sakinleri savaşın bitmesiyle evlerine döndüler. Ortodoks Rumlar, 1923 yılında Giritli Türkler ile mübadeleye tutularak Yunanistan'a gönderildi.

Bu tarihten sonra uzun süre sessizliğe bürünen İmralı'ya, 1933 yılında cezaevi kurulması fikri ortaya atıldı. İnşaat ustası hükümlü Fahri usta tarafından harabe halindeki bir kilisenin duvarlarının tamamlanarak koğuşa çevrilmesiyle 11 Ağustos 1935'te faaliyete geçen İmralı Cezaevi'nin ilk konukları, İstanbul ve Bursa cezaevlerinde yatan cinayet suçundan ceza almış 50 hükümlü oldu.

Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan, Yılmaz Güney, İbrahim Balaban ve Rum Ressam Angulos Stafonodis'i de bir süre ağırlayan İmralı'da, geçmiş dönemde yoğun şekilde tarım ve hayvancılık yapılıyordu.

Değişik alanlarda istihdam edilen ve terör örgütü lideri Abdullah Öcalan'ın getirilmesinin hemen ardından başka cezaevlerine nakledilen hükümlülere, iaşe bedeleri kesildikten sonra 5-6 milyon lira arasında maaş veriliyordu.