Sofralarda lale devri

İNSAN sağlığı açısından taşıdığı riskler sebebiyle Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sentetik boyalarla ilgili çeşitli düzenlemelere giderken, tüketici gıda sektöründe kullanılacak katkı maddelerinin aynı zamanda biyoaktif maddeler içermesini istiyor. Bu anlayıştan yola çıkan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ağaç A.Ş., Tarım Bakanlığı desteğiyle, Erciyes Üniversitesi’yle ortaklaşa hazırladığı proje sayesinde, yüzyıllar boyu bir süs bitkisi olan lale çiçeklerini ekonomiye kazandırıyor.

Dünyada ilk kez Türkiye’de üretiliyor

İlk kez, dünyada üretimi olmayan, kaynağı lale çiçekleri olan yeni bir doğal gıda boyası elde ettiklerini söyleyen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, bu doğal boyanın gıda dışında hassas tekstil ve diğer sanayilerde sağlıklı bir boya madde olmasını sağlayacaklarını belirterek, “Bu proje, Türkiye’de ve uluslararası platformda lale üreticilerinin ve halkın farklı boyutlarda faydalanabileceği önemli bilgilerin elde edilebileceği bir çalışma” dedi.

Antioksidan ve doğal renklendirici

Kadir Topbaş, bu proje ile, lale soğanı üretimi için zaten toplanan ve soğan çoğaltmak için değerlendirilemeden atılan lale çiçeklerinden, güvenilir doğal gıda boyası ve ekstrelerinin antioksidan ve antimikrobiyal gıda katkısı olarak değerlendirilebileceğini belirtip, Erciyes Üniversitesi’nde Doç. Dr. Osman Sağdıç başkanlığında yürütülen çalışmanın sonucunu açıkladı. Lale çiçeğinin1 kilo yaprağından 10-30 gram boya elde edildiğini söyleyen Topbaş, bu çalışma ile, “Hem bilinçli tüketicilerin taleplerinin karşılanarak daha sağlıklı, daha doğal ürünler üretebileceklerini, hem de gittikçe artan lale soğanı üretim atıkları olan çiçeklerin, antioksidan ve antimikrobiyal özellikleri yanı sıra renklendirici olarak da değerlendirileceğini” anlattı.

İlk talep yumurtacıdan

Projeyi hayata geçiren İstanbul Ağaç ve Peyzaj A.Ş Genel Müdürü Eyüp Karahan, bir üretim atığı olan lale çiçeklerinin alternatif kullanım imkanı ile, hem üretim yapan çiftçilere ek gelir sağlayacaklarını, hem de firma için yeni bir ürün grubu oluşturacaklarını söyledi. İstanbul Ağaç ve Peyzaj A.Ş. olarak, üreticilerden toplanan lale çiçeklerinin üniversiteye gönderilip, araştırma ve analizlerinin gerçekleştirildiğini anlatan Karahan, laleden elde edilen gıda boyasına ilk talebin yumurta sektöründen geldiğini söyledi. Karahan, yumurtanın üzerindeki etiketlerin gıda boyasıyla yapılması gerektiğine işaret ederek, pasta ve şekerleme ürünlerinde kullanılan gıda boyasında, ithalatın önünü keseceklerini iddia etti.

Tümörü önlüyor, radyasyondan koruyor

Projeyi yürüten Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Sağdıç da, literatür incelemesi sonucunda, lale çiçeklerinin toksik etkisine dair hiçbir bulguya rastlanmadığını, hatta soğandan çeşitli yemeklerin yapıldığı belirtti. Doç. Dr. Sağdıç, antosiyanin, damar koruyucu, iltihap giderici, trombosit kümeleşmesini önleyici, diyabet kontrolü, tümör gelişimini önleyici, radyasyona karşı koruyucu gibi çok farklı olumlu etkileri bulunduğunu da vurguladı.

Silivri’den gıdalara

ALIM Garantili Lale Soğanı Yetiştiriciliği Sosyal Sorumluluk Projesi ile başta Silivri olmak üzere lale soğanı üretimini teşvik ederek, yeni iş alanları açtıklarını ve bu proje ile İstanbul ve Türkiye ekonomisine katkı sağladıklarını belirten Eyüp Karahan, ilk olarak 2007-2008 döneminde İstanbul orman köylülerine 1 milyon 300 bin adet lale soğanı dağıttıklarını söyledi. Konya, Silivri ve Çatalca’daki toplam 30 üreticiye, 2009’da 1 milyon 800 bin TL, 2010 yılında ise 2 milyon 200 bin TL ödendi.