Siyah ülkenin 'lanetli' beyazları! Ve Afrika'nın Türk Annesi...

Bir tür genetik hastalık olan albinizm, insan vücuduna renk veren pigmentlerin bozukluğundan kaynaklanıyor. Albinizmli doğan albinolarda pigmentler ya çok az ya da hiç bulunmuyor. Bu yüzden albinoların ten renkleri ve saçları bembeyaz oluyor.

Doğu Avrupa'da bile fiziksel görünüşleri ile fark edilen albinolar için hayat siyahilerin yaşadığı Afrika ülkelerinde ise daha zorlu oluyor. Bu ülkelerin başında ise kromozom havuzunun en dar olduğu Tanzanya geliyor. Doğu Afrika ülkesi Tanzanya'da, her 4 bin bebekten birisi dünyaya albino olarak geliyor.

Resmi verilere göre Tanzanya'da 15 bin kadar albino yaşıyor. Tanzanya'daki yerel dini inanışlara göre; 'lanetli' olduklarına inanılan albinolara vahşi saldırılar düzenleniyor.

ORGANLARININ ŞİFA OLDUĞUNA İNANILIYOR

Lanetli sayılmalarına rağmen, albinoların organlarının çeşitli hastalıklara iyi geldiğine de inanılıyor. Saldırılarda kiminin elleri, kiminin ayakları kesiliyor. Birçoğu kan kaybından ölüyor. Hayatta kalmayı başaranlar ise uzuvları kesilmiş olarak yaşam mücadelesi veriyor. Bu saldırıların failleri ise ülkede bolca bulunan büyücüler. Büyücüler albinolara yönelik saldırıları teşvik edip, planlıyor.

TECAVÜZ VAKALARINA DA SIK RASTLANIYOR

Albinolu kadınlarla cinsel ilişkiye girmenin "AIDS'i tedavi ettiğine" inanılması, saldırılar öncesinde tecavüz vakalarına da sebep oluyor. Uluslararası kuruluşların yıllardır süren baskısı sonucu, hükümet son yıllarda birçok koruma tedbiri almaya başladı. Ancak buna rağmen resmi rakamlara göre, albinolara yönelik ülkede yılda ortalama 100 kadar cinayet, kaçırma, tecavüz ve saldırı vakası yaşanıyor.

Uluslararası kuruluşlar başta olmak üzere birçok sivil toplum örgütü ülkedeki 'albinizm cehaleti' ile mücadele ediyor. Bir taraftan bunun bulaşıcı olmayan bir hastalık olduğu anlatılıyor diğer taraftan da yerel dini inançlarla mücadele ediliyor.

AFRİKA’NIN TÜRK ANNESİ

Bu isimlerden birisi de Tanzanya'da halkın 'Mama Turkey' yani "Türkiye Anne" diye seslendiği Yeşim Meço Davutoğlu.

Türkiye'nin eski Darüsselam Büyükelçisi olan eşi Ali Davutoğlu'nun diplomatik kariyeri boyunca Türkiye'nin yurt dışındaki temsiline 'hayırseverliğiyle' damga vuran Yeşim Meço Davutoğlu, nam-ı diğer Mama Turkey, Tanzanya'da, eşi emekli olduktan sonra da iz bırakmaya devam ediyor. Birçok yardım kampanyasına öncülük eden Davutoğlu, ülkedeki albinizm kurbanlarının da yarasını sarmaya çalışıyor.

Limi'nin tedavisinde sona yaklaşıldı. Şimdi talihsiz kadın protez kol nakli olmayı bekliyor.

Limi'nin tedavisinde sona yaklaşıldı. Şimdi talihsiz kadın protez kol nakli olmayı bekliyor.

Son olarak kendisine ulaşan Limi ismindeki albino bir kadın için seferber olan Mama Turkey, "Albinizm hastalarına yapılan saldırıda kolunu kaybeden ve gözünde tümör oluşan 5 çocuk annesi genç kadın Limi benden yardım istedi. Limi'yi köyünden getirip tedavisini tamamladık. Ancak onun gibi daha onlarcası var" dedi.

Kendini Tanzanya başta olmak üzere Afrika'daki albinolara adayan ve "Ben albinolara, dünyada kimsenin göstermediği kadar ilgi gösterdim" diye konuşan Davutoğlu, Hürriyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada başından geçenleri ve Tanzanya'daki verdiği mücadeleyi anlattı.

ALBİNOLARLA İLK TANIŞMASI...

Mama Turkey, albinolar için bir dönüm noktası olan karşılaştığı ilk vakayı ve devamında yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:

"Eşim 2012'nin başında Tanzanya'ya büyükelçi olarak atandı. Eşimle beraber bu ülkeye yerleştikten 5-6 ay sonra Afrika'da albinolara karşı yapılan zulmü öğrendim. Bir gazeteci ve Albino Derneği Başkanı ile beraber bulunduğumuz şehirden bin kilometre uzaklıktaki kamplara gittim. Bu albino kamplarını ziyaret ettiğimde korkunç bir tablo ile karşılaştım. Kolu, bacağı olmayan çocukların yedi öğretmenle bir arada yaşadığını gördüm. 260 çocuk bulunan kampta tuvaletlerin yatakların altına kadar taştığını gözlemledim. Bu tabloyu gördükten sonra gidip bir alışveriş yaptım. Çocuklar ilk defa süt içip oyuncak gördüler. İşte uyuyamadığım o gece benim dünyaya bakışım değişti."

Mama Turkey sahalarda yardımlara koşarken, geçtiğimiz yıl emekli olan eşi Ali Bey de zamanını yetimhanenin muhasebe işlerine bakarak geçiriyor.

Mama Turkey sahalarda yardımlara koşarken, geçtiğimiz yıl emekli olan eşi Ali Bey de zamanını yetimhanenin muhasebe işlerine bakarak geçiriyor.

'NE YAPMALIYIM' DİYE DÜŞÜNDÜM

Yeşim Davutoğlu, yaşadıklarını şöyle ifade etti:

-- Ben bu tablonun ardından hiçbir şey yiyemeyecek duruma geldim. Dağın başında telefon çekmiyorken, 'Ne yapmalıyım' diye düşünüp durdum. Sonra oranın valisi gelip beni, 'İlk kez bir ülkenin büyükelçisinin eşi gelip bizi ziyaret ediyor' diyerek tebrik etti.

ÖLÜM TEHLİKESİ ALTINDA VERİLEN BİR MÜCADELE

-- Ben de valiye kamp alanının taşınması önerisiyle gittim. En azından Türklerin kurduğu bir yer olmasını istedim. Elçiliğe gelenlere 'Türk köyümüz de var orayı ziyaret edin' deriz ve onlar da bu şekilde 'Burada bulunan albino çocuklarımıza da destek olurlar' dedim. Çünkü kamp alanının bulunduğu yer herkesin kolay bir şekilde gidip ziyaret edebileceği bir yer değildi. Ben bu hayalle yola çıktığımda canımı ortaya koyduğumu biliyordum. Kaç tane büyükelçi, eşime 'Yeşim'i korumasız çıkarma' diyerek uyarı maili attı. Çünkü bu alanlardan para kazanan insanların olduğu biliniyordu. Düzenini bozduğum için bu insanlar beni öldürebilirdi. Ama ben asla korkmadım ve 2012'den bu yana albinolarla ilgileniyorum. Bulunduğum yerdeki bütün büyükelçi eşlerine durumu anlattım. Ve onlara, 'Gelin hepimiz şu işin bir ucundan tutalım' dedim. Ama hiçbiri umursamadı hatta birisi 'Bizim ülkemizde bu kişilere böyle davranmıyorlar' dedi. Ben de ona 'Bizim ülkemizde de 'onlar' bile demiyorlar' dedim. Çünkü albinizm sadece bir cilt rahatsızlığıdır."

Ali Davutoğlu, 2.kez Tanzanya'ya atanınca, Tanzanya Cumhurbaşkanı'na güven mektubunu sunarken de Mama Turkey gündeme gelir. Tanzanya lideri Mama Turkey'in, ülkesindeki albinolarla ilgili çalışma yapmaya devam etmesini rica eder.

Ali Davutoğlu, 2.kez Tanzanya'ya atanınca, Tanzanya Cumhurbaşkanı'na güven mektubunu sunarken de Mama Turkey gündeme gelir. Tanzanya lideri Mama Turkey'in, ülkesindeki albinolarla ilgili çalışma yapmaya devam etmesini rica eder.

TANZANYA BAŞBAKANI'NDAN GELEN MEKTUP...

-- Tanzanya Başbakanı konuyla ilgili bir teşekkür mektubu gönderince albinizm ile ilgilenen tek ülke ve kadın olduğumu öğrendim. Başbakan’ın evinde verdiği davete gidince şaşırdım kaldım çünkü tek beyaz bendim. Kapılarda karşıladılar. Devlette bulunanların eşlerinin bir vakfı var. Ve bu vakfa ilk kez beyaz birisini yani beni aldılar. O gece 'albinolarla ilgili yanınızdayım' mesajı verdiğim bir konuşma yaptım. Biz her zaman milli günlerimizde bir bakan davet ederiz. O yılda Maliye Bakanı olan Samia Sulu, 29 Ekim etkinliğimize geldi. Ve orada yaptığı konuşmada, 'Bizim albinizm derdimizle ilgilenen tek büyükelçi ve eşi oldular' diyerek bizleri tebrik ettiler. Şu an Samia Sulu, Tanzanya'nın cumhurbaşkanı.

-- Başka büyükelçiler 'Tanzanyalılar albinizm konusunu politik bir iş olarak mı kullanıyorlar' şeklinde dedikodular yapınca Dışişleri Bakanı, bütün elçileri toplayarak 'Bizim albinizm sıkıntısı altında başka sebepler aramayın. Bu konuda destek olun bize ve Türk büyükelçisinin eşini örnek alın kendinize' demiş. 

Mama Turkey'in başarıları Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve eşinin de dikkatini çekti. Yeşim Meço Davutoğlu, Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Madalyası alan ilk sefire olarak tarihe geçti.

Mama Turkey'in başarıları Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve eşinin de dikkatini çekti. Yeşim Meço Davutoğlu, Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Madalyası alan ilk sefire olarak tarihe geçti.

ERDOĞAN'DAN GELEN DESTEK

-- 2017 yılında Cumhurbaşkanımız büyük bir heyetle Tanzanya gitti. Biz o zaman eşimin kanser tedavisi nedeniyle Türkiye'deydik. Oradaki ikili görüşmelerde bile Cumhurbaşkanımıza bizden bahsetmişler. Ve burada sorulan 'eski büyükelçinin eşinin yürüttüğü albino projesi ne olacak' diye sorduklarında, Cumhurbaşkanımız 'ben bu projenin arkasındayım' diyerek yanıt vermiş"

-- Benim eşim, Türkiye Cumhuriyeti elçilik tarihinde aynı ülkede ikinci defa görev yapan tek kişi. Hele ki Afrika ülkesi olduğunu düşündüğümüzde. Ki eşimin yaşadığı rahatsızlık Afrika lenfiydi. Hiç korkmadan ya da üzülmeden gelen ikinci görev teklifini kabul ettik. Yaklaşık 3 yılımızı da tamamladıktan sonra eşim emekli oldu.

-- Taksiye dahi binsem 'Mama Turkey' diye hitap ediliyor.

TAM BİR YARDIM ELÇİSİ

Mama Turkey, Yeşim Meço Davutoğlu sadece Tanzanya'daki albinolarla ilgilenmiyor. Susuzlukla boğuşan ülkede yeni su kuyuları açılması, yetim çocukların eğitimi gibi birçok sosyal projeye de ön ayak olup, ilgili vakıflara maddi destek topluyor.

Albinolar için güneşten korunmak büyücülerden korunmak kadar zor.  Güneşin neden olduğu yanıklar, kısa sürede kansere dönüşürken albinolar için Afrika'da özel bir krem üretimi yok. Tanzanya'da da eczanelerde nadir bulunan güneş kremlerinin fiyatlarıysa oldukça pahalı. Albinoların ömrü Tanzanya'da ortalama 35 yıl.

Albinolar için güneşten korunmak büyücülerden korunmak kadar zor.  Güneşin neden olduğu yanıklar, kısa sürede kansere dönüşürken albinolar için Afrika'da özel bir krem üretimi yok. Tanzanya'da da eczanelerde nadir bulunan güneş kremlerinin fiyatlarıysa oldukça pahalı. Albinoların ömrü Tanzanya'da ortalama 35 yıl.

TÜM IRKLARDA GÖRÜLÜYOR

Albinizm hastalığının normal miktarda melanin pigmenti ile doğulmadığında görülen nadir bir genetik bozukluğu olduğunu anlatan Dermatolog Dr. Yasemin Fatih Amato da albinizmin tüm ırklardan ve tüm etnik gruplardan insanları etkileyebildiğine dikkat çekti. ABD'de de albinizm oranını yüksek olduğunda değinen Amato, semptomları ise şu şekilde sıraladı:

-Soluk cilt, saç ve gözler.
-Eksik cilt pigmenti izleri.
-Çapraz göz (şaşılık).
-Hızlı göz hareketleri (nistagmus).
-Görüş problemleri.
-Işık duyarlılığı (fotofobi).

Tanzanya'da yaklaşım 15 bin albino yaşıyor. Ülkedeki yerel inanışlara göre 'lanetli' olduklarına inanılan albinolara saldırılar düzenleniyor.

Tanzanya'da yaklaşım 15 bin albino yaşıyor. Ülkedeki yerel inanışlara göre 'lanetli' olduklarına inanılan albinolara saldırılar düzenleniyor.

TEDAVİSİ YOK

Albinizm genetik bir bozukluk olduğu için tedavi edilemez olduğunu anlatan Amato, "Tedavi, uygun göz problemlerini gidermeye ve ciltteki anormal durumları izlemeye dayanır. Göz doktoru tarafından yıllık göz muayenesi ve büyük olasılıkla kusurları düzeltici lensler takılması söylenebilir. Albinizmin sebep olduğu göz problemlerinde, cerrahi nadiren tedavinin bir parçası olsa da, oftalmologunuz 'nistagmus'u en aza indirmek için optik kaslarda ameliyat yapılabilir. Şaşılığı düzeltmek için yapılan cerrahi müdahale, durumu daha az fark edilebilir hale getirebilir" dedi.

Albinizm Doğu Afrika'da daha yaygın olmasının sebebini "kırsal kabilelerin daha izole bir genetik havuza sahip olmasına" bağlayan Amato "Topluma dışarıdan yeni insanlar katılmıyor. 1982'de yayınlanan bir araştırma, albinizmin Güney Afrika Zulu ve Xhosa kabilelerinde (4500'de bir), kuzenlerin evlenmesine karşı bir tabusu olmayan Swazi ve Sotho-Tswana kabilelerinde (2.000'de bir) daha az görünüyor. Zimbabve'de, albinoların yaklaşık beşte dördü, çoğunluk etnik grup olan Shona'ya aittir. Shona, akrabalık ilişkilerini caydırdığından daha büyük bir popülasyondan az sayıda insanın yeni bir topluluk oluşturması ve genetik çeşitliliğin olmaması bir sebep olabilir. Ancak hala Tanzanya'daki olağanüstü albinizm oranı henüz tam olarak anlaşılmış değildir. Her halükarda, albinizm Tanzanya gibi güneşli iklimlerde özellikle tehlikelidir, çünkü melanin eksikliği albinoları UV ışınlarına maruz bırakarak, cildi hasara yatkın hale getirir" diye konuştu.

Gözden KaçmasınHer 10 kişiden 1'ini etkiliyor... İngiliz bilim insanları umutla beklenen 'çözüm' için harekete geçtiHaberi görüntüle