Sivil havacılıkta terör sigortası sıkıntısı

ABD'de 11 Eylül'deki terörist saldırının ardından, uluslararası sigorta ÅŸirketlerinin, hava taşıtlarındaki terör riskini 600 milyon dolardan 50 milyon dolara indirmesi üzerine, Türkiye de diÄŸer devletlerle birlikte, kendi hava yolu ÅŸirketlerine verdiÄŸi ''devlet desteÄŸini'' 31 Ocak itibarıyla kaldırmaya hazırlanıyor.11 Eylül'ün ardından uluslararası sigorta ÅŸirketlerinin terörist eylemlere karşı sigorta üst limitini 600 milyon dolardan 50 milyon dolara indirmesi üzerine, uçakların baÅŸka ülkelerin hava sahasını kullanması olanaksız hale geldi. Her ülkenin, kendi hava sahasını kullanabilmesi için, asgari 600 milyon dolarlık sigorta istemesi, sigorta ÅŸirketlerinin de, üst limiti 50 milyon dolara indirmesi üzerine sorun, devletlerin kendi uçaklarına ''devlet garantisi'' vermesi ile çözümlendi. Türkiye de, Türk uçaklarının uluslararası hava sahasında uçabilmeleri için, THY baÅŸta olmak üzere tüm sivil hava yolu ÅŸirketlerinin uçaklarına, terör, savaÅŸ ve bunlara baÄŸlı diÄŸer risklerin gerçekleÅŸmesi durumunda üçüncü ÅŸahısların uÄŸrayacağı zararlara iliÅŸkin, her halükarda 1,5 milyar dolarla sınırlı olmak kaydıyla ''devlet garantisi'' verdi.       GARANTÄ° KALDIRILIYOR  Devlet Bakanı Ali Babacan, 24 Aralık'ta BaÅŸbakanlığa gönderdiÄŸi yazıda, Avrupa BirliÄŸi ülkelerinin ''Devlet garantisi'' uygulamasını kaldırdığına iÅŸaret ederek, ''Ä°lerleyen aylarda, meydana gelmesi muhtemel bir Irak savaşının, sivil hava araçları için söz konusu riski daha da artıracağı hususları göz önünde bulundurulmak suretiyle oluÅŸan kanaat, söz konusu garanti süresinin son olarak 31 Ocak 2003'e kadar uzatılması ve bu tarih itibarıyla devlet garantisi uygulamasına son verilmesi yönündedir'' dedi.      UlaÅŸtırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nden Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Ceylan imzasıyla THY, Sun Ekspres, Pegasus, Inter Ekspres, Onur Hava Yolları, KTHY, Atlas International, Air Anatolia, MNG, HürkuÅŸ, Sky, Fly ve Bosphrous hava yolu ÅŸirketlerine gönderilen 20 Ocak tarihli yazıda da, devlet garantisinin 31 Ocak'ta sona ereceÄŸi bildirildi. Yazıda, ''Willis Sigorta Brokerlık Firması'nın Türkiye temsilcisi Nolwenn Allano'dan alınan bilgiye göre, Türk ticari hava taşıma iÅŸletmelerinin toplu olarak hareket etmeleri durumunda, söz konusu iÅŸletmeler adına sigorta piyasalarından, üst limit, ÅŸartlar ve fiyat açısından uygun teminatların saÄŸlanabileceÄŸi belirtilmektedir'' denildi.       TÖSHÄ°D'Ä°N BAÅžBAKAN GÃœL'E MEKTUBU Türkiye Özel Sektör Havacılık Ä°ÅŸletmeleri DerneÄŸi (TÖSHÄ°D) BaÅŸkanı Tuncay DoÄŸaner, geliÅŸmeler üzerine BaÅŸbakan Abdullah Gül'e bir mektup yazarak, devlet garantisinin bir süre daha devam etmesini istedi.      Mektubunda, devlet garantisinin, 11 Eylül'den sonra dünyadaki hiç bir sigorta ÅŸirketinin 50 milyon dolar üzerindeki sigorta mesuliyetini kabul etmemesinden ötürü getirildiÄŸini hatırlatan DoÄŸaner, 11 Eylül'den sonra, liberal ekonominin uygulandığı ülkeler de dahil bütün devletlerin havayolu ÅŸirketlerine zararlarını karşılamak üzere milyonlarca dolar destekte bulunduÄŸunu, Türkiye'deki havayolu ÅŸirketlerinin ise devletten destek almadığını vurguladı.    Devlet Bakanlığı'nın, zengin Avrupa ülkelerini referans göstererek, Türkiye'deki ''Devlet garantisi'' uygulamasını kaldırmasını anlamanın mümkün olmadığını ifade eden DoÄŸaner, ÅŸu görüşleri belirtti:  ''Türkiye'de faaliyet gösteren ve sadece geçen yıl 7,7 milyon yolcu taşıyan özel havayollarına sanki Türk ekonomisine hiçbir katkıları yokmuÅŸ gibi bugüne kadar hiçbir teÅŸvik, kredi saÄŸlanmamıştır. Sigortada devlet garantisinin kaldırılması, sektörün üzerine gelecek milyonlarca dolarlık ek maliyet, bu ülkeye nasıl turist getireceÄŸim diye çırpınan havayollarına telafisi olmayan bir yük getirecektir.  2003 yaz döneminin kataloglarının basılmış, uçak ve bilet fiyatlarının belirlenmiÅŸ olması sebebiyle bu ilave maliyetlerin tur operatörü veya yolcuya yansıtılmasının mümkün olamayacağı ve Akdeniz çanağında korkunç bir rekabetin yaÅŸandığı bu günlerde Türk ekonomisinin kurtulmasında lokomotif rol oynayan turizm gelirlerimizin düşmesine, havayolu ÅŸirketlerinin kapanmasına sebep olacaktır.''       SKY AIRLINES BAÅžKAN YARDIMCISI TÄ°LEV  Merkezi Antalya'da bulunan Sky Airlines Yönetim Kurulu BÅŸakan Yardımcısı Yalım Tilev de, yaptığı açıklamada, Türkiye'de 177 uçak bulunduÄŸunu, bu garantinin kaldırılmasıyla uçak başına ek 75 bin, yolcu başına da 1 dolar ek sigorta primi ödeneceÄŸini ve toplamda sivil havacılık sektörüne yılda 200-300 milyon dolarlık bir yük getirileceÄŸini anlattı. Devletin bu garantiyi vermekle kasasından para çıkmadığını anlatan Tilev, ''Devlet ekonomik sorunların çözümü için kaynak arıyor. Kasasından para çıkmadan verdiÄŸibu garanti karşısında, bir sigorta ÅŸirketlerine ödeyeceÄŸimiz primin yarısını devletimize ödeyelim, devlet garantisi devam etsin. Böylece, devlet yeni bir kaynak yaratmış olur'' dedi.      Uluslararası sigorta ÅŸirketlerinin zaten çok para kazandığını, dünya genelinde havayolu sektörünün sigorta ÅŸirketlerine yılda 3,8 milyar dolar ödediÄŸini kaydeden Tilev, UlaÅŸtırma Bakanlığı'ndan gelen yazıda, Türk havayolu ÅŸirketlerinin toplu olarak hareket etmeleri ve Willis Sigorta ÅŸirketine yönelmeleri doÄŸrultusunda yapılan tavsiyeyi de manidar bulduÄŸunu sözlerine ekledi.Â