Sivas davasında yol ayrımına gelindi

1993’te Sivas Madımak Oteli’nde 35 kişinin yanarak hayatını kaybettiği olayda, dosyası ana davadan ayrılan 7 kişi yargılanıyordu. Son olarak davanın bir numaralı sanığı Cafer Erçakmak öldü. Yargılanan 6 kişi için savcı zaman aşımı talep etti. Yarınki duruşmada hakim zaman aşımı derse 18 yıldır devam eden Sivas davası kapanacak

Vatan Gazetesi'nden İlker Akgüngör ve Öge Demirkan'ın haberine göre Sivas’taki Madımak Oteli’nde 35 kişinin hayatını kaybettiği davada yol ayrımına gelindi.

6 Aralık 2011 tarihinde davaya bakan Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, davada yargılanan 6 sanıkla ilgili savcının ‘zaman aşımı’ talebini değerlendirecek. 21 Haziran 2011 tarihli duruşmada Cumhuriyet Savcısı Hakan Yüksel, davada yargılanan Cafer Erçakmak dışındaki 6 sanık için zaman aşımı kararı verilmesini talep etmiş, mahkeme de savcının talebini değerlendirmek üzere duruşmayı 6 Aralık’a ertelemişti. Ancak bu süre içinde davanın 1 numaralı sanığı Erçakmak vefat etti. Eğer mahkeme, yarın yapılacak duruşmada zaman aşımı kararı verirse, 18 yıldır devam eden Sivas davasında son dosya da kapanmış olacak.

Neden zaman aşımı

Cumhuriyet Savcısı Hakan Yüksel, 21 Haziran 2011’de mahkemeye verdiği mütaalası şöyleydi: “Sanık Erçakmak, 765 sayılı TCK’nın 146/1, maddesinde yer alan ‘Anayasal düzeni zorla değiştirmeye teşebbüs” suçuyla yargılanıyor. Bu suça zaman aşımı süresi bulunmuyor. Ancak diğer sanıklar Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan Çakmak, Hakan Karaca, Yılmaz Bağ ve Necmi Karaömeroğlu 765 sayılı TCK’nın 146/3. maddesi ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenen “Anayasal düzeni zorla değiştirmeye teşebbüse iştirak” suçu ile yargılanıyor. Bu suçların zaman aşımı 15 yıl. Bu yüzden 6 sanık hakkındaki davanın düşmesini talep ediyoruz.”

Cafer Erçakmak, Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan Çakmak, Hakan Karaca, Yılmaz Bağ ve Necmi Karaömeroğlu’nun dosyalarının ana davadan ayrılmasının sebebi sanıkların firari olmasıydı. Vefat eden Cafer Erçakmak dışındaki diğer sanıklar çeşitli zamanlarda ya yakalandılar ya da teslim oldular. Sanık İhsan Çakmak’ın avukatı Gökhan Öztürk, “Bu dava biterse Sivasla ilgili başka bir dosya kalmayacak. Ana dava bitmişti. Yeni yasal değişikliklerden sonra bazı müracaatlar oldu. Dosya da işlem gördü ama esas yargılamaya ilişkin son dosya bu. Salı günü davanın bitme ihtimali var. Savcının iki yıl öncede aynı doğrultuda bir mütaalası olmuştu” dedi.

‘İnsanlık suçunda olmaz’

Madımak davasını başından beri takip eden avukatlardan Şenal Sarıhan ise “Olaya basit bir yargılama gibi bakmamak gerekir. Türkiye 2005’te insanlık suçu kavramını kabul etti. İnsanlık suçunda zaman aşımı olmuyor. İç hukuk açısından bakıldığında bu dava için zaman aşımı talebinde bulunulmuş olabilir ama insan hakları ve uluslararası hukuk açısından değerlendirildiğinde zaman aşımı uygulanmamalı. Bu olay insanlık suçu kapsamına girer. Mahkeme yarın savcının talebini değerlendirecek. Eğer zaman aşımına derse yargılanan tek bir kişi bile kalmayacak. İki yıldır savcı ve Adalet Bakanlığı’na davada kim ne kadar ceza çekti, kimler firari gibi sorular soruyoruz ama hiç bir cevap alamadık. Zaman aşımı kararı çıkarsa temyize gideceğiz” diye konuştu.

33 idam kararı 12 mahkum firari

Olayla ilgili 190 kişi gözaltına alınmıştı. 190 kişiden 124’ü hakkında “laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma” suçlamasıyla dava açıldı, geri kalanlar serbest bırakıldı. 26 Aralık 1994’te karara bağlanan dava sonucunda, 22 sanığa 15’er yıl, 3 sanığa 10’ar yıl, 54 sanığa 3’er yıl, 6 sanığa 2’şer yıl hapis cezası, 37 sanığa da beraat kararı verildi. Müdahil avukatlar, kararı “taraflı, hukuka ve adalete aykırı” diye niteleyerek temyize gitti. Yargıtay 9. Ceza Dairesi olayın “Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu” belirterek DGM’nin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No’lu DGM 28 Kasım 1997’de 33 sanığa idam, 14 sanığa da 15 yıla kadar değişen hapis cezaları verdi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 24 Aralık 1998’de hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usul noksanlıklarından bozdu. Şubat 1999’da usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonunda 33 sanık, 16 Haziran 2000’de yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002’de idam cezasının kaldırılmasıyla hükümlülerinin cezaları müebbet ağır hapise çevrildi. Sivas Davası, İstiklal Mahkemeleri’nden sonra tek bir davada en çok idam cezasının verildiği ilk dava olarak tarihe geçti.

Türkiye, ağırlaştırılmış müebbet hapis dahil çeşitli cezalara çarptırılan 12 kişi hakkında uluslararası arama emri çıkarttı. Sivas Davası firari mahkumlarından Mehmet Yılmaz, Sedat Yıldırım, Adem Ağbektaş, Hayrettin Gül, Adem Bayrak, Etem Ceylan, Serhan Özgentürk, Metin Ceylan, Harun Kavak, Muhammed Nuh Kılıç, Yakup Kepenek ve Polonya’da yakalanıp kefaletle serbest kalan Vahit Kaynar’ın Almanya’da yaşadığı öğrenilmişti. Alman Dışişleri Bakanlığı 36 yaşındaki Vahit Kaynar’ın vatansız olduğunu açıklamıştı.

9 firari Almanya’da

Geçen Kasım’da Almanya Yeşiller Partisi Federal Meclis milletvekili Memet Kılıç’ın soru önergesiyle yeni bilgiler ortaya çıktı. Federal hükümetin verdiği cevaba göre Almanya’daki 9 firariden 8’inin iltica taleplerinin kabul edildi. Biri Alman vatandaşı eşi sayesinde oturum aldı. Türkiye firari 10 mahkumun iadesi için Almanya’dan talepte bulundu ancak talep reddedildi. Alman hükümeti 5 firarinin iadesini inandırıcı belgeler olmadığı, 2 firarinin mahkumiyet kararını veren mahkemede askerlerin de yer alması, 1 firarinin Almanya’da siyasi talebinin kabul edilmesi, 1’inin idam cezası alması ve birinin de Almanya’da adresi tespit edilemediği için iade etmediğini belirtti.