Şirketini söyle sana korbon emisyonunu söyleyeyim
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 07, 2010 00:00
Bir Amerikan enerji şirketinin karbon emisyonunun neredeyse tüm Pakistan’a yakın olduğunu biliyor muydunuz? 60 ülkeden 3000’in üzerinde büyük şirketin dahil olduğu Karbon Saydamlık Projesi şirketleri saldıkları karbon miktarını açıklamaya çağırıyor. Bu yıl Türkiye’den de 11 büyük şirket projeye dahil. Şirketlerin karnelerini görmek isterseniz cdproject.net adresini ziyaret edin. Projenin hikayesini ve önemini CDP Başkanı Paul Dickinson’dan öğrendim
Karbon saydamlık projesi ne demek ?
- Carbon Disclosure Project (CDP) kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu. Büyük şirketleri karbondioksit stratejileri, riskleri ve fırsatları gibi konularda bize bilgi vermeye çağırdık. Şirket hissedarlarıyla bağlantı kurarak, “Şirketinizden bilgi alabilir miyiz” diye sorduk. 2002’de 35 hissedarı yani dört trilyon doları temsil ediyorduk. Bu yıl 500 hissedarı yani 60 trilyon doları temsil ediyoruz. Bu, dünyanın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası kadar.
Şirketler size tam olarak ne bilgisi veriyorlar?
- Bize ne kadar enerji, ne kadar petrol, gaz ve kömür kullandıklarını; harcadıkları enerjinin sonunda ne kadar karbondioksit ortaya çıktığını bildiriyorlar. Nasıl bir teknoloji kullanarak iklim değişikliğinin etkilerini yönettiklerini soruyoruz.
Niye buna Karbon Saydamlık Projesi diyorsunuz? Bunlar gizli bilgi miydi?
- American Electric Power isimli bir elektrik şirketi var. Kimse ne kadar karbondioksit saldığını bilmiyordu ve bize bunu açıkladılar: 148 milyon ton karbondioksit. General Motors’un her yıl 10 milyon ton karbondioksit saldığını yine bu proje sayesinde öğrendik. Danimarkalı deniz nakliyatı şirketi Maersk’in karbondioksit oranı geçen yıla kadar belli değildi. Bize yılda 48 milyon ton karbondioksit ürettiklerini açıkladılar. Ve açıkçası bu miktar tüm Danimarka’nın üretiminden bile fazla.
Yani salınan karbon kimsenin çok umrunda değildi miydi?
- Kesinlikle ama şimdi herkesin umurunda olduğundan emin oluyoruz. Çok güzel bir deyim var, “Ölçülebilen şey, yönetilebilir”.
Başlangıçtan beri çok yol aldınız mı?
- Başladığımızda 500 büyük şirketten bilgi alıyorduk. Şimdi 3bin 500 şirketin üzerine çıktık. Türkiye’de büyük şirketlerden 11’i projeye katıldı. Avrupa’da 300 büyük şirketin yüzde 84’ü bize bildirim yapıyor.
Size bildirim yapan şirketlerde ne değişiyor?
- Bizim bağlantı kurduğumuz şirketler dünyanın en büyükleri. Mesela artık Boeing alüminyum yerine plastik bazlı kompozit kullanarak uçak yapıyor. Bunlar dünyanın yakıt verimliliği en yüksek uçaklarından. CDP ile ilgili harika olan da bu işte. Hem problemi çözüyor hem de daha çok para kazanıyorlar. Dünyanın en başarılı otomotiv firmalarından Toyota da enerji verimliliğinde en başarılı hibrit araç Prius’u üretti.
Yani tüketiciler de buna cevap veriyor...
- İnsanların paralarını nasıl harcadıkları da bir tür oylama gibi. İklim değişikliği çocuklarımız için bir risk ve insanlar da çocuklarının geleceğini tehlikeye atan şirketlere değil, çözümün ortağı olan şirketlere para ödemek istiyor. Yani gelecekte para kazanmak istiyorsanız tek yolunuz, çözümün bir parçası olmak.
Yüksek karbondioksit salan demir-çelik gibi sektörlerin size bildirim yapmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Eskiden tek tip çelik vardı, şimdi düşük karbonlu ve yüksek karbonlu çelikler var. Toyota gibi otomotiv şirketleri en düşük karbonlu çeliği almak istiyor. Çünkü tüketici çevreye zarar veren aracı almak istemiyor. Düşük karbonlu çelik daha pahalı. Ama bazı şirketler yakıt ve enerjiden tasarruf edebildiklerini görüyorlar işte onlar gelecekte başarılı olacak şirketler.
Sizce bu projenin geleceği ne olacak?
- Çevre uzmanları, ABD Başkanı Obama ve Avrupa Birliği, endüstrileşmiş ülkelerde karbondioksit seviyesini 2050’ye kadar yüzde 80 azaltmak gerektiği konusunda hemfikir. Sadece 40 yıl kaldı, yani daha düşük karbon seviyeleri için teknolojiye çok yatırım yapmak gerekiyor. Hangi ülke elektrik gücünde daha başarılı olacak, hangi ülke düşük karbonlu çelikte dünyaya hakim olacak; kim enerji verimliliği olan ya da daha az su harcayan tarımda öncülük edecek? Türkiye’nin de çok gelişmiş bir ekonomisi var. Türkiye bu gücünü hem ülkenin hem de tüm dünyanın faydasına ürünler geliştirme yönünde kullanmalı.
TÜRKİYE’DE BİRİ GÖNÜLLÜ 11 ŞİRKET
Projeyi Türkiye’de Sabancı Üniversitesi yürütüyor, Akbank da ana sponsor. Türkiye’den bu yıl Akbank, Garanti Bankası, Karabük Demir Çelik, Petkim, Sabancı Holding, TAV Havalimanları, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, Şekerbank, BAGFAŞ ve Yünsa ile birlikte 11 şirket projeye katıldı. CDP Türkiye Direktörü, Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Melsa Ararat ilk yılı şöyle değerlendiriyor: “İlk yılımız zordu ama şirketlerden gördüğümüz ilgi hızla arttı. Onlarca danışman firma ortaya çıktı. Yurtdışında deneyim kazanmış uzmanlar Türkiye’ye döndüler. Beklediğimizden daha fazla ilgi gördük.”
Sadece elektrikle gidebilen Toyota Prius
EKO TASARIM
Toyota’nın hibrit otomobili Prius, petrol ve elektrik enerjisini etkili bir şekilde kombine ederek kullanıyor. Bu model için Toyota, hibrit parçaları daha hafifletip küçülterek hem aracın performansını arttırmış hem de aracı daha ekonomik hale getirmiş.Prius elektrik gücünü tekbaşına da kullanabiliyor.60 kW güç çıkışıyla, 2 km yolu saatte 45 km hızla sadece elektrik kullanarak gidebiliyor.
Nükleer santral bir cinayettir
Metin Üstündağ - Mizah yazarı ve çizeri
O DA BİR YEŞİL
Dünyanın en güzel yerlerine nükleer santral yapılıyor; cinayet gibi bir şey bu. Çevre için elimden çok bir şey gelmiyor ama örgütlü bir girişim yapılınca elimden gelen katkıyı yapıyorum. Herkes kendi çevresini temizlese yeter. Ülkemizde insanlar sanıyor ki çevre, hayvanlar, bitki örtüsü, insanın emrindedir ve insan ona istediğini yapabilir. Bence asıl problem bu. Ben kendi işimde tasarrufluyum, çizimlerim sırasında kullandığım kağıt gibi doğadan üretilen şeyleri israf etmiyorum. Normalde yapılması gereken bu ama artık çevrecilik adı altına sokuldu, aslında bu hayat görgüsüdür.
- Carbon Disclosure Project (CDP) kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu. Büyük şirketleri karbondioksit stratejileri, riskleri ve fırsatları gibi konularda bize bilgi vermeye çağırdık. Şirket hissedarlarıyla bağlantı kurarak, “Şirketinizden bilgi alabilir miyiz” diye sorduk. 2002’de 35 hissedarı yani dört trilyon doları temsil ediyorduk. Bu yıl 500 hissedarı yani 60 trilyon doları temsil ediyoruz. Bu, dünyanın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası kadar.
Şirketler size tam olarak ne bilgisi veriyorlar?
- Bize ne kadar enerji, ne kadar petrol, gaz ve kömür kullandıklarını; harcadıkları enerjinin sonunda ne kadar karbondioksit ortaya çıktığını bildiriyorlar. Nasıl bir teknoloji kullanarak iklim değişikliğinin etkilerini yönettiklerini soruyoruz.
Niye buna Karbon Saydamlık Projesi diyorsunuz? Bunlar gizli bilgi miydi?
- American Electric Power isimli bir elektrik şirketi var. Kimse ne kadar karbondioksit saldığını bilmiyordu ve bize bunu açıkladılar: 148 milyon ton karbondioksit. General Motors’un her yıl 10 milyon ton karbondioksit saldığını yine bu proje sayesinde öğrendik. Danimarkalı deniz nakliyatı şirketi Maersk’in karbondioksit oranı geçen yıla kadar belli değildi. Bize yılda 48 milyon ton karbondioksit ürettiklerini açıkladılar. Ve açıkçası bu miktar tüm Danimarka’nın üretiminden bile fazla.
Yani salınan karbon kimsenin çok umrunda değildi miydi?
- Kesinlikle ama şimdi herkesin umurunda olduğundan emin oluyoruz. Çok güzel bir deyim var, “Ölçülebilen şey, yönetilebilir”.
Başlangıçtan beri çok yol aldınız mı?
- Başladığımızda 500 büyük şirketten bilgi alıyorduk. Şimdi 3bin 500 şirketin üzerine çıktık. Türkiye’de büyük şirketlerden 11’i projeye katıldı. Avrupa’da 300 büyük şirketin yüzde 84’ü bize bildirim yapıyor.
Size bildirim yapan şirketlerde ne değişiyor?
- Bizim bağlantı kurduğumuz şirketler dünyanın en büyükleri. Mesela artık Boeing alüminyum yerine plastik bazlı kompozit kullanarak uçak yapıyor. Bunlar dünyanın yakıt verimliliği en yüksek uçaklarından. CDP ile ilgili harika olan da bu işte. Hem problemi çözüyor hem de daha çok para kazanıyorlar. Dünyanın en başarılı otomotiv firmalarından Toyota da enerji verimliliğinde en başarılı hibrit araç Prius’u üretti.
Yani tüketiciler de buna cevap veriyor...
- İnsanların paralarını nasıl harcadıkları da bir tür oylama gibi. İklim değişikliği çocuklarımız için bir risk ve insanlar da çocuklarının geleceğini tehlikeye atan şirketlere değil, çözümün ortağı olan şirketlere para ödemek istiyor. Yani gelecekte para kazanmak istiyorsanız tek yolunuz, çözümün bir parçası olmak.
Yüksek karbondioksit salan demir-çelik gibi sektörlerin size bildirim yapmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Eskiden tek tip çelik vardı, şimdi düşük karbonlu ve yüksek karbonlu çelikler var. Toyota gibi otomotiv şirketleri en düşük karbonlu çeliği almak istiyor. Çünkü tüketici çevreye zarar veren aracı almak istemiyor. Düşük karbonlu çelik daha pahalı. Ama bazı şirketler yakıt ve enerjiden tasarruf edebildiklerini görüyorlar işte onlar gelecekte başarılı olacak şirketler.
Sizce bu projenin geleceği ne olacak?
- Çevre uzmanları, ABD Başkanı Obama ve Avrupa Birliği, endüstrileşmiş ülkelerde karbondioksit seviyesini 2050’ye kadar yüzde 80 azaltmak gerektiği konusunda hemfikir. Sadece 40 yıl kaldı, yani daha düşük karbon seviyeleri için teknolojiye çok yatırım yapmak gerekiyor. Hangi ülke elektrik gücünde daha başarılı olacak, hangi ülke düşük karbonlu çelikte dünyaya hakim olacak; kim enerji verimliliği olan ya da daha az su harcayan tarımda öncülük edecek? Türkiye’nin de çok gelişmiş bir ekonomisi var. Türkiye bu gücünü hem ülkenin hem de tüm dünyanın faydasına ürünler geliştirme yönünde kullanmalı.
TÜRKİYE’DE BİRİ GÖNÜLLÜ 11 ŞİRKET
Projeyi Türkiye’de Sabancı Üniversitesi yürütüyor, Akbank da ana sponsor. Türkiye’den bu yıl Akbank, Garanti Bankası, Karabük Demir Çelik, Petkim, Sabancı Holding, TAV Havalimanları, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, Şekerbank, BAGFAŞ ve Yünsa ile birlikte 11 şirket projeye katıldı. CDP Türkiye Direktörü, Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Melsa Ararat ilk yılı şöyle değerlendiriyor: “İlk yılımız zordu ama şirketlerden gördüğümüz ilgi hızla arttı. Onlarca danışman firma ortaya çıktı. Yurtdışında deneyim kazanmış uzmanlar Türkiye’ye döndüler. Beklediğimizden daha fazla ilgi gördük.”
Sadece elektrikle gidebilen Toyota Prius
EKO TASARIM
Toyota’nın hibrit otomobili Prius, petrol ve elektrik enerjisini etkili bir şekilde kombine ederek kullanıyor. Bu model için Toyota, hibrit parçaları daha hafifletip küçülterek hem aracın performansını arttırmış hem de aracı daha ekonomik hale getirmiş.Prius elektrik gücünü tekbaşına da kullanabiliyor.60 kW güç çıkışıyla, 2 km yolu saatte 45 km hızla sadece elektrik kullanarak gidebiliyor.
Nükleer santral bir cinayettir
Metin Üstündağ - Mizah yazarı ve çizeri
O DA BİR YEŞİL
Dünyanın en güzel yerlerine nükleer santral yapılıyor; cinayet gibi bir şey bu. Çevre için elimden çok bir şey gelmiyor ama örgütlü bir girişim yapılınca elimden gelen katkıyı yapıyorum. Herkes kendi çevresini temizlese yeter. Ülkemizde insanlar sanıyor ki çevre, hayvanlar, bitki örtüsü, insanın emrindedir ve insan ona istediğini yapabilir. Bence asıl problem bu. Ben kendi işimde tasarrufluyum, çizimlerim sırasında kullandığım kağıt gibi doğadan üretilen şeyleri israf etmiyorum. Normalde yapılması gereken bu ama artık çevrecilik adı altına sokuldu, aslında bu hayat görgüsüdür.