Son dakika haberi: İdlib'de gözler hep havada... İnsanlar aç,susuz ve üşüyor!
Güncelleme Tarihi:
Yoğun çatışmalar, bombardımanlar, sivil ölümleri ve göçle anılan İdlib’deyiz. Savaştan önce barış ve huzur içinde bir yerdi İdlib. Şimdi sokakları boş, evleri yıkık. İnsanlar aç, susuz ve üşüyor. Çocuklar hasta. Koca bir kent hayatta kalmak için direniyor. Uçaklar en büyük korku. Uçakların geldiğini haber veren sirenler çalınca sokaklar boşalıyor.
TÜRKİYE’nin Esad rejimine Soçi Mutabakatı sınırlarına çekilmesi için verdiği süre doldu. Suriye’deki en kritik kentlerden İdlib’deki son durumu görmek için Cilvegözü sınır kapısından yola çıkıyoruz. Sınırdaki hareketlilik İdlib’e yaklaştığımızda yerini derin bir sessizliğe bırakıyor. Rehberimiz, imkanı olan sivillerin şehri çoktan terk ettiğini anlatıyor ve ekliyor; “Esad durdurulmazsa daha büyük göç olacak.”
GÖZLERİ GÖKYÜZÜNDE
Çevredeki yerleşim yerlerine göre nispeten daha güvenli olan İdlib’te yüz binlerce sivil, savaşa rağmen rutin hayatlarına devam etmeye çalışıyor. Şehrin çarşısında tedirgin bir şekilde alışveriş yapan İdlib halkı sık sık gökyüzüne bakarak bir tehdidin olup olmadığını kontrol ediyor. Seyyar satıcıların tezgah açtığı Saat Meydanı’nda oğluna oyuncak alan bir kadın, “Çok kötü şartlarda yaşıyoruz. Geceleri uyumaya korkuyoruz. Her an bombardımana maruz kalacakmışız korkusuyla çocuklarımı uyutmaya çalışıyorum. Şehirde gezerken gökyüzünde uçak var mı yok mu diye öğrenmek için sürekli gökyüzüne bakıyorum” diye anlatıyor günlük hayatını.
ACI ACI ÇALAN SİREN
Bu sırada uyarı sirenleri acı acı çalmaya başlıyor. Bu İdlib’e bir uçak yaklaştığının habercisi. İnsanlar açık alandan uzaklaşmaya başlarken ses kesiliyor. Bu da uçağın yönünü çevirdiği anlamına geliyor. Rahat bir nefes alan İdlib halkı alışverişine devam ediyor. Ancak bir saat sonra tekrar siren çalmaya başlıyor. Uçak yine yön değiştiriyor, siren kesiliyor...
HASTANELER DE HEDEFTE
İdlib’de sivillere hizmet vermeye çalışan beş hastane var. Ancak bunlardan sadece birinde ameliyat yapılabiliyor. Hastaneye her gün en az 200 çocuğun geldiğini söyleyen bir doktor, son durumu şöyle anlatıyor: “İdlib şehir merkezine, özellikle hastanelere yönelik bombardımanın durdurulması lazım. Buraya her gün binlerce insan tedavi için geliyor. Kısıtlı imkanlarla insanları tedavi etmeye çalışıyoruz. Mazot, ilaç ve tıbbi malzemelere ihtiyacımız var.”
PİKAPLAR AMBULANS OLMUŞ
Bir başka hastaneye gittiğimizde, hızla gelen pikaplar art arda yanaşıyor. Pikapların kasaları Serakib’deki bombardımanda yaralanan muhaliflerle dolu. Alelacele yaka paça sedyeye alınanlar arasında durumları çok ağır olanlar da var. Hafif yaralıların tedavisi acil serviste yapılırken, ağır yaralılar çok kısıtlı imkanları olan ameliyathaneye götürülüyor.
MAYA’NIN ÖZLEMİ
12 yaşındaki Maya Halil, şimdi ailesiyle kaldığı bu okulda beşinci sınıfa kadar okumuş. Maya çizdiği resimleri dersliğe asmış.
OKULLAR, CEZAEVLERİ FABRİKALAR EV OLDU
İDLİB’in güneyinde bulunan birçok köy ve kasabanın Suriye rejim güçlerinin kontrolüne geçmiş olması, sivilleri çok zor durumda bırakmış. İmkânı olanlar Türkiye sınırına yakın bölgelere göç ederken, olmayanlar güvenli gördükleri terk edilmiş hapishaneye, fabrikalara ya da okullara sığınmış. Bir zamanlar mahkûmların volta attığı avluda çocuklar oyun oynuyor.
Bir zamanlar ağır suçluların kaldığı bu hücre, şimdi evleri yıkılan bir ailenin yuvası olmuş.
HÜCREYE YERLEŞTİ
Demir kapıları sökülen sekiz metrelik hücrede yaşayan siviller kendilerine uzanacak yardım elini bekliyor. Hücrede kalanlardan biri yeni evli bir genç olan Hasan İbrahim (19). Hasan yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
“Burada yaklaşık 150 kişi kalıyor. Hepimiz köyümüzü terk ederek buraya sığındık. Gıda, temizlik ve kömüre ihtiyacımız var. Kömür olmadığı için üşüyoruz. Çocuklar sık sık hastalanıyor. Burada kalmak istemiyoruz. Ancak gidecek başka yerimiz de yok.”
Artık üretim yapmayan eski fabrikalar da ev olarak kullanılıyor.
KURTAR BİZİ TÜRKİYE
İdlib’de zaman zaman Türkiye’ye destek mitingleri yapılıyor. Birine biz de şahit oluyoruz. Çoluk çocuk İdlibliler ellerinde Türk bayraklarını sallıyor. Büyükçe bir pankartta ise “İdlib halkı, Türk ordusundan sivilleri korumasını istiyor” yazıyor.
BİR DAHA GÖÇEMEYİZ
Eşva Mustafa (80) da yatalak eşiyle birlikte cezaevindeki koğuşlardan birine sığınmış. Yüzünde yorgunluk ve endişenin izleri var. Türk olduğumuzu öğrenince eliyle eşini işaret ediyor ve başlıyor anlatmaya: “Maret El Numan’dan geldik. Bu yaşta yollara düştük. Kocam yatalak olduğu için yürüyemiyor. Zar zor buraya geldik. Artık tekrar göç edecek gücümüz yok.”
SARMİN’İN SAHİPSİZLERİ
SERAKİB kasabasına doğru gidiyoruz. Kasabaya birkaç kilometre kala Serakib’in Rus ve Suriye uçakları tarafından bombalandığını öğrenince rotayı bir kaç kilometre uzaktaki Sarmin kasabasına çeviriyoruz. Burada Türkiye’nin bir gözlem noktası var. Sivillerin neredeyse tamamı kasabayı terk etmiş. Giderken eşyalarını bile almaya fırsat bulamamışlar. Hayalet şehre dönen Sarmin sokaklarında sahipsiz ev hayvanları, kediler, köpekler ve tavuklar dolaşıyor.
SON 24 SAATTE YAŞANANLAR