Sinirin sırrını dört Türk çözdü

Türk bilim ekibinin ünlü ve saygın bilim dergisi Nature’ın yarınki sayısında yayınlanacak buluÅŸu, felç ve inme gibi beyin hastalıklarının tedavisinde devrimci tedavi yöntemlerinin geliÅŸtirilmesinde kullanılacak. Dördü Türk, altı kiÅŸilik bilimsel araÅŸtırma ekibi, mikroskobik kurtçuÄŸun sinirlerini lazerle kesip, iyileÅŸmesini gözlemlemeyi baÅŸardılar.Çalışmada kullanılan bilimsel adı Caenorhabditis Elegans olan kurtçuk genetik ÅŸifreleri tümüyle çözülen ilk çok hücreli organizma olma özelliÄŸine sahip. Mikroskobik kurtçuÄŸun bir diÄŸer önemli özelliÄŸi ise genlerinin çoÄŸunun insan genleriyle benzerlik göstermesi. Genlerin iÅŸlevlerinin araÅŸtırılması amacıyla kurtçuk üzerinde bugüne kadar sayısız araÅŸtırma yapılmış. Ancak kurtçuÄŸun sinirleri çok ince olduÄŸu ve kesilemediÄŸi için genlerin sinir iyileÅŸmesi üzerindeki etkisi bugüne kadar araÅŸtırılamamış. Türk araÅŸtırma ekibinin elde ettiÄŸi baÅŸarılı sonuçlar, bu nedenle çok önemli kabul ediliyor. Ekibin elde ettiÄŸi sonuçlar sayesinde bu etkilerin araÅŸtırılması ve bu sayede çeÅŸitli sinir hastalıklarına yönelik devrimci tedavi yöntemlerinin geliÅŸtirilebilmesi mümkün olacak. AraÅŸtırma ekibinin Türk üyeleri Hulusi Çınar, Hediye NeÅŸe Çınar, daha önce Hürriyet'e "Işığı durduran Türk" olarak haber olan Mehmet Fatih Yanık ve Adela Ben-Yakar'dan oluÅŸuyor. Ekibin diÄŸer iki üyesi ise Andrew Chisholm ile Yishi Jin. AraÅŸtırma fikri bir yıl önce Kaliforniya Ãœniversitesi Santa Cruz'da araÅŸtırmalar yapan Hulusi ve NeÅŸe Çınar çiftinin, Mehmet Fatih Yanık ile tanışması sırasında doÄŸuyor. Fatih Yanık, Stanford Ãœniversitesi'nde lazer ışınlarıyla yaptığı deneyleri anlatıyor ve biyolojiye olan ilgisinden bahsediyor. Hulusi Çınar o dönemde C.elegans kurtçuklarını kullanarak sinir hücrelerine karakterlerini veren genleri araÅŸtırıyor. Fatih Yanık, Adela Ben-Yakar'la birlikte kurdukları çok hassas iÅŸlemler yapmaya yarayan lazer düzeneÄŸini, Hulusi ve NeÅŸe çiftinin üzerinde çalıştığı biyoloji problemlerinde kullanmanın yolu olup olmadığını soruyor. Hulusi Çınar'ın aklına hassa lazer aletini kullanarak kurtçuÄŸun sinirlerini kesmek ve iyileÅŸme sürecini gözlemlemeye dayalı bir araÅŸtırma yapmak geliyor. AraÅŸtırmanın safhaları planlanıyor ve uygulanmaya baÅŸlıyor. Fatih Yanık kurtçuÄŸun son derece ince sinirlerini kesmeyi baÅŸarıyor. Yedi yıldır C.elegans üzerinde çeÅŸitli araÅŸtırmalar sürdürmekte olan NeÅŸe Çınar ise iyileÅŸme sürecini gözlemlemeye baÅŸlıyor. Sonuçlar, sinirleri kesilen ve hareketleri kısıtlanmış hayvanların 24 saat içinde iyileÅŸtiÄŸini gösteriyor. Bu da araÅŸtırmanın zaferle sonuçlanması anlamına geliyor. Bugüne kadar gözlemlenemeyen, genlerin sinir iyileÅŸmesi üzerindeki etkisinin bundan böyle gözlemlenebileceÄŸi anlamına geliyor. Â