Güncelleme Tarihi:
Meteoroloji Genel Müdürlüğü son tahminlerinde İstanbul dahil olmak üzere birçok il için sağanak uyarısında bulundu. Hafta sonu etkili olan yağışlarla birlikte hava sıcaklığında da sert düşüş yaşandı. Hatta Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’ın yüksek kesimlerinde dünden bu yana aralıklarla etkili olan kar yağışı devam ediyor.
AKOM’dan İstanbullular için yapılan uyarıda ise etkili İzlanda kökenli soğuk hava dalgasının perşembe gününe kadar süreceği duyuruldu. Fakat kar yağışı yine beklenmiyor.
Peki sınıra kadar gelen kar, İstanbul’da neden etkili olmuyor?
Meteoroloji Mühendisleri Odası Başkanı Emel Ünal, “Kar yağışını görebilmemiz için buz tanelerinin atmosferin üst seviyelerinden yere doğru inerken erimelerini engelleyecek bir soğuk hava içinde hareket edebilmeleri gerekir” dedi ve ekledi:
“Ancak İstanbul ve çevresi gibi yoğun nüfusun bulunduğu betonlaşmış yerleşim bölgelerinde, yeryüzü ile olan etkileşim sonucu bu soğuk hava durumu korunamayabiliyor ve yağışlar yağmur şeklinde gerçekleşiyor. ‘Kent Isı Adası’ etkisi olarak adlandırılan bu durum, buz tanelerinin durum değiştirmesine neden olacak kadar bölgesel hava sıcaklığı değişimi meydana getirebiliyor.”
Ünal, “Gelen sistemlerin durumuna ve geldikleri yol üzerinde temas ettikleri yüzeyler nedeniyle, kara ya da deniz olması çok değişiklik gösterir, beslenemeyip güç kaybederse kar yağışı bıraktıkları mesafeler daha kısalabilir” diye konuştu.
‘DENİZ SUYU YÜZEY SICAKLIKLARININ 3-4 DERECE ÜZERİNDE SEYREDİYOR OLMASI DA ETKİLİ'
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir ise “Eski yıllara kıyasla kar yağışının azalmasının nedenleri oldukça açık. İstanbul, Marmara ve Karadeniz ile çevrili bir konumda bulunuyor. Son yıllarda okyanus ve deniz suyu yüzey sıcaklıkları, mevsim normallerinin en az 3-4 derece üzerinde seyrediyor” dedi ve şöyle devam etti:
“Bir diğer etken ise İstanbul’un yoğun nüfusu. Bu yoğunluğa bağlı olarak sanayi, metropol içerisinde yer alıyor ve günlük olarak trafiğe çıkan yaklaşık 5 milyon araç, hava kirliliğine neden oluyor. Ayrıca, binalarda ısınmak için kullanılan yakıtların atmosfere yaydığı sera gazları, metropol üzerinde ısı adaları oluşturarak hava sıcaklığını en az 4-5 derece artırıyor. Böyle olunca da İstanbul’un çevresine kadar gelen yağmur, genellikle kısa süreli etkiler yaratırken, kar yağışı maalesef İstanbul sınırlarına giremiyor. Sonuç olarak, bu bölge sadece yağmur şeklinde etkili olan hava koşullarına maruz kalıyor.”
Ocak ayı itibariyle İstanbul’daki hava sıcaklığı ortalama 8-9 derece arasında değişiyor. Peki kar yağışının olabilmesi için metropoldeki sıcaklıkların kaç derece olması gerekiyor?
Emel Ünal, “Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre İstanbul ocak ayı mevsim normali 7 derece, yani 8-9 derece de mevsim normalleri civarına yakın. Kar yağışı için belli bir sıcaklıktan ziyade, lokal ısınma etkisini atlatabilecek güçte sistemlerin bölgeye gelmesi daha büyük önem taşıyor” dedi.
PERŞEMBE GÜNÜNE KADAR HAVA YAĞMURLU SONRA İSE…
Hafta sonuna kadar havanın nasıl olacağına değinen Dr. Güven Özdemir, “Hava sıcaklıkları cumartesi günü itibarıyla İstanbul ve çevresinde 4-9 derece arasında seyredecek. Rüzgarlar orta şiddette kuzey yönlerden esecek” dedi ve bölgelere dair şu bilgileri paylaştı:
“Karadeniz Bölgesi’nde sıcaklıklar 7-10 derecede, Ege Bölgesi’nde kuvvetli yağışlarla 10-14 derece arasında, Akdeniz Bölgesi’nin batısında ise perşembe gününe kadar yağışlı ve hava sıcaklığı 14-18 derecelerde olacak. Doğu Anadolu Bölgesi’nde hava sıcaklıkları -1 ila -12 derecelerde seyrederken, çarşamba akşamı parçalı bulutlu hava yerini kar yağışına bırakacak. Cuma günü tüm yurtta hava açık olacak; buzlanma ve don olaylarına karşı Doğu’da çığ düşmelerine karşı önlem alınması önem arz ediyor.”
‘BU DURUM YER ALTI VE YER ÜSTÜ KAYNALARIMIZ AÇISINDAN SON DERECE KAYGI VERİCİ’
Tüm bu durumun yer altı ve yer üstü su kaynaklarımızın zenginliği açısından son derece kaygı verici olduğunu da vurgulayan Dr. Güven Özdemir, “Ülkemizin genelinde kar kuraklığının geçen kış mevsiminden beri sürdüğünü gözlemliyoruz. Topraklarımızın kar ihtiyacı her zamankinden daha acil hale geldi. Sadece Doğu Anadolu’ya ya da 1500 rakım üzerindeki bölgelere kısa süreli yağışların olması, sorunun çözümüne katkı sağlamıyor. Tarımla uğraşan üreticilerimizin ekinleri ve ekosistemimizin sağlıklı bir şekilde varlığını sürdürebilmesi için kar yağışına ihtiyacımız var. Özellikle de İstanbul barajları için kar olmazsa olmaz. Özetle tehlike çanları çalmaya başladı” şeklinde konuştu.
İstanbul’un barajlarındaki son durumu İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi İçsu Kaynakları Yönetim Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Meriç Albay’a danıştığımda ise “Barajlara dokunmamaya özen gösteriyoruz. Şu anda Melen’den gelen suyu kullanıyoruz ve barajlardaki sularımıza mümkün olduğunca az müdahale ediyoruz” dedi. Prof. Dr. Albay, şöyle devam etti:
“Aslında bu suyu genelde kullanıyorduk, ama son zamanlarda daha yoğun bir şekilde kullanmaya başladık. Ayrıca, Melen Havzası’na kar yağdığı için şu an büyük bir su kütlesi mevcut. Bunu pozitif bir şekilde değerlendirmeye çalışıyoruz; doğru olan da bu…”
Rahat bir yaz ve sonbahar geçirmek için barajlarda olması gereken doluluk oranına da değinen Prof. Dr. Meriç Albay, “Eğer su seviyemiz yüzde 80'e ulaşırsa, rahat bir yaz ve sonbahar geçirebiliriz. Bu oranı yakalayamazsak, tehlike çanları çalmaya başlayacak” şeklinde konuştu.
Fotoğraflar: iStock