Sigara ve pasif içicilik

Pasif içicilik, sigara içmediği halde kişinin, tütün dumanına ve içindeki zehirli kimyasallara maruz kalmasını anlatan bir terimdir ve bu kişinin bulunduğu ortama sigara içen biri tarafından salınan sigara dumanının solunmasını tarif etmektedir. Pasif içicilerin maruz kaldığı sigara dumanına ise “çevresel tütün dumanı” denilir (1).

Çevresel tütün dumanı iki tür dumandan oluşur (1).

1)    �Yanan bir sigaranın ucundan çıkan ve pasif içicilerin en çok maruz kaldıkları duman ve

2)    �Sigara içenin nefesiyle ortaya çıkan duman

Sigara içenler sadece kendi sağlıklarına zarar vermezler, çevrelerindeki insanları da tehlikeye atarlar (2). Sigara dumanına maruz kalan bir pasif içici kansere yol açan 50’den fazla maddenin yanı sıra üreme ve gelişmeye karşı toksik etkili en az 6 maddeye de maruz kalmaktadır (3). Sigara dumanının yarattığı hava kirliliği dizel motorlu bir aracın yarattığı hava kirliliğinden 10 kat daha fazladır (4).

Rakamlarla pasif içicilik ve çevresel sigara dumanı

·      �Türkiye’de okul çağındaki gençlerin (5)

o     �Evlerinde %82’si

o     �Ev dışında %86’sı sigara dumanına maruz kalmaktadır

·      �Annelerin %86’sı çocukların yanında sigara içmektedir (6).

·      �Türkiye’de öğretmenlerin %50’si sigara içmektedir (6).

·      �700 milyona yakın çocuk sigara dumanına maruz kalmaktadır (3).

·      �Sigaradan çıkan duman havayı bir arabadan 10 kat daha fazla kirletmektedir (4).

·      �Pasif içicilerin kalp hastalığına bağlı ölüm oranı sigara dumanına maruz kalmayanlara oranla %30 daha fazladır (4).

·      �Sigara dumanı meme kanserine yol açan 20’den fazla madde içermektedir (4).

·      �Pasif içicilerin meme kanserine yakalanma riski %70 daha fazladır (4).

·      �Eşi sigara içen birisinin akciğer kanserine yakalanma riski %30 daha fazladır (2).

Havalandırma veya başka odada/bölümde sigara içmek çevresel sigara dumanını engellemez (3).

Yapılan çalışmalar havalandırma veya bölümüş bir mekanda sigara içmenin, sigara içmeyenlerin sigara dumanına maruz kalmasını engellemediğini göstermektedir. Yani evde balkonda veya ayrı bir odada veya işyerinde ayrı bir bölümde sigara içmek de sigara içmeyen çocuklara veya iş arkadaşlarına zarar vermektedir. Pasif içiciliği engelleyecek tek yöntem kapalı mekanlarda sigara içilmemesidir.

Sigara dumanı kapalı mekanlardaki en önemli hava kirliliği nedenidir ve sigara içmeyenlerin çok sayıda zehirli maddeye maruz kalmasına neden olur. Sigara dumanına maruz kalan birisi sigara içen kişinin soluduğu tüm zehirli maddelerden etkilendiği gibi sigaranın ucundan çıkan filtresiz dumandaki daha yoğun ve keskin zehirlere de maruz kalır. Bu nedenle pasif içiciler ve özellikle çocukların akciğerleri sigara içenlerden daha fazla tehdit altındadır (2).

Pasif içicilik çocukları nasıl etkiler?

Pasif içicilik daha hamilelik döneminde kötü etkilerini göstermeye başlar. Bebek daha anne karnındayken sigaradan çıkan pek çok zehirli madde anneden çocuğa geçmektedir.�Sigara dumanına maruz kalan hamilelerin bebekleri daha düşük ağırlıklı olmakta ve bu hamileliklerde düşük görülme oranı ve ani bebek ölümü sendromu riski artmaktadır (2).

Ailesi sigara içen bir çocuk neyle karşı karşıyadır?

Pasif içici çocuklar bir yılda yaklaşık 60-150 sigara içmiş kadar nikotin solumaktadır (2) ve aşağıdaki sorunlarla daha fazla karşılaşırlar (2);

·      �Bronşit, zatürre ve krup gibi solunum hastalıkları

·      �Şiddetli ve daha sık astım atakları

·      �Allerjik reaksiyonlar

·      �Orta kulak iltihabı

·      �Akciğer işlevlerinde kayıp

·      �Öksürük, nefes darlığı, hırıltı

·      �Obezite riskinde 2 kat artış

·      �Okula devamsızlık

·      �İlerleyen yıllarda kardiyovasküler hastalık (7)

Pasif içicilik yetişkinleri nasıl etkiler?

Sadece 4 saat sigara içiminin serbest olduğu bir mekanda bulunan bir kişinin kanında çok yüksek oranlarda kanserojen maddeler dolaşmaya başlar. Hiç sigara içmeyen bir kişi sigara dumanına maruz kaldığı anda solunum yollarında akut bir rahatsızlık gelişir. Pasif içicilerde aşağıdaki hastalıkların daha fazla görüldüğü kanıtlanmıştır (2, 8);

Kalp ve damar hastalıkları

·      �Kalp krizi ve

·      �Kalp yetmezliği nedeniyle ölüm

·      �Damar tıkanıklığı

·      �Felç

Kanserler

·      �Akciğer kanseri

·      �Burunda kanser

·      �Meme kanseri

·      �Rahim ağzı kanseri

Solunum sistemi hastalıkları

·      �KOAH

·      �Astım

·      �Zatürre

·      �Göz ve burun irritasyonu

Gelişim anormallikleri

·      �Düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma riski

·      �Hamileliklerin düşükle sonlanması

·      �Davranış ve bilişsel düzey üzerinde ters etki

Kaynaklar:

1)    �National response to passive smoking in enclosed public places and workplaces A Background Paper. www.nphp.gov.au 2000  http://www.nphp.gov.au/publications/legislation/smoke_passive.pdf

2)    �Fact sheet: The dangers of passive smoking. Department of Health and Ageing http://www.health.gov.au/internet/wcms/publishing.nsf/content/health-pubhlth-strateg-drugs-tobacco-resources.htm/$file/tobcfacts_passive.pdf  

3)    �Repace J et al. Fact Sheet On Secondhand Smoke 2nd European Conference on Tobacco or Health  http://repace.com/SHSFactsheet.pdf

4)    �Protection from exposure to second-hand tobacco smoke. Policy recommendations. ISBN 978 92 4 156341 3 (LC/NLM classification: HD 9130.6). World Health Organization 2007 http://www.who.int/tobacco/resources/publications/wntd/2007/who_protection_exposure_final_25June2007.pdf

5)    �The GTSS Collaborative Group. A cross country comparison of exposure to secondhand smoke among youth. Tob. Control 2006;15;4-19

6)    �Bilir et al. Smoking behaviour and attitudes (Turkey) Final report. Ankara 1997 http://archive.idrc.ca/ritc/smoking.pdf erişim tarihi 20.09.2007

7)    �Second hand smoke http://tobaccofreekids.org/campaign/global/docs/3.pdf

8)    �Mackay J and Eriksen M. The Tobacco Atlas, http://wholibdoc.who.int/publications/2002/9241562099.pdf

VAR0842 (Kasım 2008)