Sigara ve alkole sıkı denetim geliyor

Kazım Çalışkan, tütün ve alkol gibi sadece bugün değil, gelecek kuşakların sağlığını da doğrudan etkileyecek 2 ürünün yer aldığı bir sektörü düzenlemekle görevli TAPDK'nın, yeniden yapılanmaya tabi tutulacağını belirtti.
Bu çerçevede Kurul gündeminde önem arzetmeyen rutin işleri, Kurumun ilgili birimlerine vereceklerini ve böylece TAPDK'yı daha vizyoner ve daha politika üretir hale getireceklerini vurgulayan Çalışkan, “Ben yeni yapılanma ile silkinişe geçeceğimizi düşünüyorum” dedi.
Üst Kurumun, tütün ve alkollü ürünlerin üretiminde, dağıtım ve satışında bulunan firmaların faaliyetlerini düzenlemekle ve o düzenlemelere uyulup, uyulmadığını denetlemekle görevli olduğuna dikkati çeken Çalışkan, yeni döneme ilişkin düzenlemeleri de şu şekilde açıkladı:

CEZALAR İÇİN KANUN GELİYOR

“Halen 2 konuda yasal açmazımız var. Birincisi cezai yaptırımlara ilişkin kanuni dayanağımız yok. Bunun için Yönetmelik çıkarılmış ama yasal dayanak bulunmadığı için pek uygulanamamış. İkincisi personele ilişkin kadro cetvelleri Anayasa Mahkemesince iptal edildiği için onlar da eksik.

Öncelikle cezai yaptırımları ve personel açmazımızı çözeceğiz. Bunlar çok öncelik arzeden acil düzenlemeler. Şimdiye kadar bir şey yapılamadıysa, bunlar çıkarılamadığı için. Bu düzenlemelerin bütçeden önce yasalaşması gerektiğini düşünüyoruz. Böyle devam edemeyiz çünkü. Yasalar çıkacak ki biz, Kurul olarak fonksiyonları icra etmeye başlayalım.”

Cezalarla ilgili düzenlemenin ardından hızlı şekilde denetimlere başlayacaklarını anlatan Çalışkan, şöyle devam etti:
“İçerik beyanları alınmış ama içeriğin beyanlara uygun olup olmadığı denetlenmemiş. Mesela nikotin ve karbon monoksit değerleri pakette yazıyor. Ancak ürünün pakette yazan değere uygun olup olmadığı belli değil. Öncelikle ve hızlıca bunların denetimini yapacağız.
Nikotin ve karbon monoksit değerleri zaten uluslararası standart değerler. Firmalar, 1 Ocak 2007'den itibaren bu standartlara uygun üretim yaptığını beyan ediyor. Ama bu beyanları gerçekten pazara verdikleri ürünlerle mutabık mı değil mi? Bu çok önemli bir konu. Sağlık açısından da önemli. Bu denetimleri periyodik hale getireceğiz. Aynı şekilde bandrol denetimlerini de başlatacağız.”

YENİ YÖNETMELİKLER GELECEK

Sektörde rekabeti bozucu uygulamaların tespiti ve önlenmesine dönük düzenlemeleri olduğunu da belirten TAPDK Başkanı, bunları da hayata geçireceklerini kaydetti.

Aynı şekilde sektörde şimdiye kadar düzenlenmemiş konular bulunduğuna da işaret eden Çalışkan, bunlarla ilgili bir takım düzenlemelerin de gündeme geleceğini bildirdi.

AB'nin sektördeki ürünlerin nitelikleri, nitelik beyanları ve bu beyanların denetimine ilişkin bir taslak hazırladığını da vurgulayan Çalışkan, kendilerinin de AB'ye uyum çerçevesinde, bu düzenlemeyi bir Yönetmelik şeklinde uygulamaya sokacağını söyledi.

KAÇAK ÜRETİM TEHDİT EDİYOR

Tütün ve alkollü ürünlerdeki kaçakçılık ve kayıt dışılık konusunda da görüşlerini açıklayan Çalışkan, ülkede şarap başta olmak üzere kaçak üretilen alkollü ürünlerin ciddi bir sorun teşkil ettiğini dile getirdi. Çalışkan, şöyle devam etti:
“Şarap üretimi, çok komplike bir üretim değil. Evde yapılıyor. Adam, betona basıyor üzümü, şarap üretiyor. Bunu bodrumda saklıyor. Oradan da tankerle çekiliyor ve tatil köyüne götürülüyor. Bu illegal, yasak bir faaliyet. Çünkü şişelenmemiş içkiyi nakletmek yasak. Ama tespit etsen de, cezalar kısıtlı. Uyarı veriyorsun.

Bizim şarap tüketimiz, yıllar itibariyle baktığında hep düşüyor gözüküyor. Aslında düşmüyor. Hele ki turizm bu kadar artarken, şarap tüketiminin düşme şansı yok. Bu tamamen kaçak üretimden kaynaklanıyor.

Bu iş sağlık açısından da son derece tehlikeli. Allah korusun, rakıda bunlar yaşandı. Yine bir takım duyumlar geliyor. Kayıt dışı üretim yapan firmalara ilişkin ciddi uygulamalarımız olacak. Alkoldeki bandrol uygulaması ve yeni cezalar da, bunların kontrol altına alınmasında bize yardımcı olacak.”

Çalışkan, yeniden yapılandırma çalışmalarında Üst Kurulu, kayıt dışı üretimi denetleyebilecek duruma getireceklerini de vurguladı.

Tüm dünyada kayıt dışılık sorunu bulunduğunu, ama bizdeki kadar ölçüsüz olmadığını anlatan TAPDK Başkanı, yeniden yapılanma sırasında düzenleme ayağını iyileştirirken, denetim ayağını ise zenginleştireceklerini ifade etti.
Denetim planlaması çalışmalarının devam ettiğini de vurgulayan Çalışkan, bu şekilde denetimde iş gücünü 5'e, 10'a katlayacaklarını bildirdi.

KAÇAK SİGARA

Çalışkan, kaçak sigara konusundaki değerlendirmeleri sırasında da, bu sorun için Gümrükler ve Maliye ile ortak çalışma grupları oluşturulacağını söyledi.

Gümrüklerle daha önce başlatılan çalışmayı da hızlandıracaklarını belirten Çalışkan, “Bu sadece bizim yapacağımız bir şey değil. Türkiye'de yaygın bir olgu bu. Ciddi anlamda gümrüklerden kaynaklanan sıkıntılar var. Öbür taraftan Maliye denetimi ile polisiye tedbirlerle aşılabilecek olanlar da var. Burada atılacak adımları beraber belirleyeceğiz. Gümrüklerden geçen kaçak sigaraların geçişini önlemeye yönelik uygulamalarımız olacak” dedi.

19 MİLYAR YTL'LİK PİYASA

TAPDK Başkanı, sektörle ilgili bilgi verirken de, tütünde 15 milyar YTL, alkollü ürünlerde de 3,5-4 milyar YTL'lik ciro bulunduğunu ifade etti. Sektörde kayıtlı 320 üretici ve 200 bin satıcı olduğunu belirten Çalışkan, tüketim açısından ise 73 milyona hitap edildiğinin altını çizdi.

Üst Kurulun, bunların yanı sıra tütün tarımının yönlendirilmesinden de sorumlu olduğunu kaydeden Çalışkan, şunları söyledi:
“Bugün tütün 250 bin aileyi ilgilendiriyor. Üzüm bağları anlamında da binlerce aile var. Sağlık da işin önemli bir ayağı. Bizdeki standartların, uluslararası standartlara getirilmesi ve bunun denetlenmesi lazım.
Türkiye'de, sigara içen ve alkol alanlar, gelişmiş ülke tüketicisinden daha kötü bir mamul tüketmemeli. Sağlık standartları da gelişmiş ülkelerin altında olmamalı. Temel misyonumuz bu.

Başıboş hareket edilmeyecek. Öyle bir ortam oluşturmalıyız ki, kullanıcı, (Bu rakıyı içiyorum ama yarın ölür müyüm), sigara içicisi de, (Bunu içiyorum ama acaba içinde ne var, bilmediğim zararlı bir şeyler var mı) diye düşünmemeli. Tüketicinin bunların tüm zararından haberdar olması lazım.”