Sigara, pasif içicileri de öldürüyor

Sekiz saniyede 1 kiÅŸinin ölümüne yol açan ve kansere neden olan etkenler arasında birinci sırada yer alan sigara, pasif içiciler için de öldürücü etki yapabiliyor. Sigara içme oranı, ortaokulda yüzde 34, lisede yüzde 77 olarak belirlendi. Sigara, WHO tarafından dünyada en büyük saÄŸlık sorunu olarak ilan edildi.SaÄŸlık Bakanlığı Kanserle SavaÅŸ Dairesi BaÅŸkanı Prof. Dr. Murat Tuncer, dünyada her yıl 4 milyon, Türkiye'de 100 bin kiÅŸinin sigara nedeniyle erken yaÅŸlarda hayatını kaybettiÄŸini, eÄŸer önlem alınmazsa bu sayıların önümüzdeki 20 yılda dünyada 10 milyona, Türkiye'de ise 250 bine çıkacağını bildirdi.   Sigaraya karşı savaşın kanserlerin yüzde 30'unu yok edeceÄŸini vurgulayan Prof. Dr. Tuncer, 1981-2000 yılları arasında ABD'de sigara tüketimi yüzde 33 azalırken, bu sayının Türkiye'de yüzde 89 oranında arttığına iÅŸaret etti.       ORTAOKULDA YÃœZDE 34, LÄ°SEDE YÃœZDE 77     Yapılan bir araÅŸtırmada, Ä°stanbul'da ortaokul öğrencileri arasında sigara içme oranının yüzde 34, liselerde ise yüzde 77 olarak belirlendiÄŸini kaydeden uzmanlar, WHO'nun, sigaranın dünyada en büyük saÄŸlık sorunu olduÄŸunu ilan ettiÄŸini ve sigara içmeyen akciÄŸer kanserli hastaların 3'te 1'inin sigara içen bir kiÅŸiyle yaÅŸadığını, sigara içmeyenlerde görülen akciÄŸer kanserlerinin yüzde 17'sinin nedeninin çocukluk çağı veya eriÅŸkin dönemdeki pasif içicilik olduÄŸunu söyledi.   Kanserler arasında en fazla öldüren tür olan akciÄŸer kanserinin, diÄŸer tüm kanserlerin toplamı kadar kiÅŸinin ölümüne neden olduÄŸunu bildiren uzmanlar, akciÄŸer kanserlerinin yüzde 90'ının sigaraya baÄŸlı olduÄŸunu ifade ederek akciÄŸer kanserlerinden ölümlerin erkeklerde yüzde 80, kadınlarda ise yüzde 75'inin nedeninin sigara olduÄŸunu belirtti.  ÖLÃœMLERÄ°N YARISININ NEDENİ     Uzmanlar, 35 yaşında günde 25 veya daha fazla sigara içen bir kiÅŸinin, 75 yaşından önce yüzde 13 oranında akciÄŸer kanseri, yüzde 10 oranında kalp-damar hastalığı, yüzde 28 oranında da sigaranın neden olduÄŸu bir hastalık nedeniyle ölüm riskinin bulunduÄŸuna iÅŸaret ederek, düzenli sigara içenlerde 35-69 yaÅŸları arasında görülen ölümlerin yarısının sigara yüzünden olduÄŸunu bildirdi.      BIRAK, RAHATLA     Uzmanlara göre,  sigarayı bıraktıktan sonra vücutta yaÅŸanan deÄŸiÅŸiklikler şöyle:   - 20 dakika sonra, kan basıncı ve nabız normale döner, el ve ayak kan dolaşımı düzelir, ısısı normalleÅŸir.   - 8 saat sonra, kandaki nikotin ve karbonmonoksit düzeyi yarıya düşer, kan oksijen düzeyi normale döner.  - 24 saat sonra, vücut karbonmonoksitten arınır. Kalp krizi geçirme riski azalmaya baÅŸlar.  - 48 saat sonra, nikotin vücuttan tamamen temizlenir, tat ve koku duyusu artar.   - 72 saat sonra, hava yollarının gevÅŸemesi sonucunda nefes alıp verme rahatlar, enerji seviyesi yükselir.  - 2-12 hafta sonra, tüm vücuttaki dolaşım düzelir, akciÄŸer fonksiyonu yüzde 30 oranında artar. Yürüme ve koÅŸma kolaylaşır.   - 3-9 ay sonra öksürük, kısa aralıklarla nefes alıp verme ve hırıltılı soluk alıp verme gibi solunum yolu problemleri azalır, akciÄŸerlerin enfeksiyona karşı direnci artar.   - 12 ay sonra, kalp hastalığı riski, sigara içen birinin taşıdığı riskin yarısına iner.   - 12-36 ay sonra, mesane kanseri riski yüzde 50 azalır.   - 5 yıl sonra ağız ve gırtlak kanserinden ölme riski yüzde 50 oranında azalır.   - 10 yıl sonra, akciÄŸer kanserine yakalanma riski sigara içen birinin taşıdığı riskin yarısına; kalp rahatsızlığı riski, içmeyenlerle aynı seviyeye iner.   - 15 yıl sonra, felç ve kalp krizi geçirme riski hiç sigara içmemiÅŸ birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye gelir.   Â