Sigara bağımlılığının global görünümü

Sigara, tüm dünyada önlenebilir ölümün önde gelen nedenidir. Pek çok tiryaki, saÄŸlıklarına daha fazla zarar gelmesini önlemek için sigarayı bırakmak istemektedir, ancak Dünya SaÄŸlık Örgütü (WHO), yardım veya destek olmadan kalıcı bir baÅŸarı saÄŸlayanların oranının %0.5-5 arasında olduÄŸunu söylemektedir.ÂPek çok tiryakinin kendi seçimi olduÄŸu için deÄŸil, nikotine bağımlı olduÄŸu için sigara içmeye devam ettiÄŸine inanılmaktadır.ÂNikotin bağımlılığı kronik, tekrarlayan bir medikal durumdur.

 

·      ÂTüm dünyada, yaklaşık 1.3 milyar insan sigara içmektedir.

·      ÂHer yıl yaklaşık beÅŸ milyon insan sigarayla-iliÅŸkili hastalıklardan ölmektedirve WHO, mevcut sigara kullanım oranlarının devam etmesi durumuda, tüm dünyadaki sigara ile iliÅŸkili ölümlerin 2020 yılında iki kat artarak, 10 milyona ulaÅŸacağını tahmin etmektedir.

·      ÂWHO’ya göre, her sekiz saniyede bir kiÅŸi, sigara ile iliÅŸkili hastalıklardan ölmektedir (ve aynı zaman diliminde, bir kiÅŸi sigara içmeye baÅŸlamaktadır)

 

 

Sigara Morbidite ve Mortalitesi

 

Sigara, 20’si ölümcül, 50’den fazla hastalığa neden olmaktadır.⁷ Hemen hemen tüm organlara zarar verir ve kardiyovasküler hastalık, kanser, solunum hastalığı ve inme de dahil, pek çok hastalıkla iliÅŸkilidir.Â

 

·      ÂTüm dünyada, bugün hayatta olan yarım milyar insanın sigarayla-iliÅŸkili nedenlerden öleceÄŸini tahmin etmektedir.

·      ÂSigara, tüm dünyadaki en önemli ölüm nedeni olan, koroner kalp hastalığına neden olmaktadır. Sigara kullanımı, hem kadın, hem de erkeklerde, her çeÅŸit ani kardiyak ölümle iliÅŸkilidir. Sigara ateroskleroza ve abdominal aortik anevrizmaya neden olmaktadır.

·      ÂSigara, dünyada en büyük ikinci ölüm nedeni olan inmenin temel sebebidir.

·      ÂSigara, erkeklerde akciÄŸer kanseri ölümlerinin %90’ından, kadınlardaki akciÄŸer kanseri ölümlerinin %80’inden sorumludur. Sigara içmeyenlerle karşılaÅŸtırıldığında, sigara içen erkeklerin kansere yakalanma riski 23, kadınların ise 13Âkat daha fazladır.

·      ÂSigara mide kanserine neden olur. Sigara tiryakilerinin peptik ülsere yakalanma riski, içmeyenlere göre daha yüksektir.Â

 

WHO, şu anda sigara içmekte olan iki insandan birinin, sigara ile ilişkili bir hastalıktan öleceğini tespit etmiştir; uzun-süreli tiryakilerin ölümlerinin yarısı orta yaşta olmaktadır.

·      Â1999 yılında, yaklaşık 509,000 Amerikalı, sigarayla-iliÅŸkili bir hastalıktan ölmüştür.

·      ÂAvrupa’da, 2000 yılında,Â1.2 milyondan fazla insan, sigarayla-iliÅŸkili bir hastalık yüzünden yaÅŸamını yitirmiÅŸtir.

·      ÂDünya’nın üçte birini barındıran Asya’daki sigaraya baÄŸlı ölümlerin 2020 yılında , 4.9 milyon/yıl deÄŸerine ulaÅŸması beklenmektedir.

 

 

 

Sigara Kullanımının Maliyeti

 

Bireyin sağlığına verdiği zararlara ek olarak, sigara kullanımı ile ilgili büyük bir sosyal ve ekonomik gider söz konusudur.

 

• WHO, 2010 yılına kadar, tütünle iliÅŸkili hastalıkların yıllık global maliyetinin US$500 milyara (yaklaşık €407 milyar) çıkacağını tahmin etmektedir.ÂÄ°ÅŸverenler için, sigara içen çalışanlarla ilgili maliyetler yüksek seviyededir. Ãœretkenlikte azalma söz konusudur çünkü, sigara içenler, içmeyenlere gore yaklaşık 6.5 gün daha fazla iÅŸten uzak kalmaktadır.Â

 

Sigara içmeyenler de tehdit altındadır çünkü çevreden gelen tütün dumanına maruz kalmaktadırlar.

• Pasif içici olmak, koroner kalp hastalığı riskini %25-30 oranında arttırmaktadır.

§       ÂABD’de yılda 4000-5000, Ä°ngiltere’de 1000 ölümün pasif içicilikle iliÅŸkili olabileceÄŸi tahmin edilmektedir.

§       ÂMaternal ve paternal içiciler, fetus ve enfantı çok sayıda büyüme ve geliÅŸime yetersizliÄŸi için riske maruz bırakmaktadır.

§       ÂYaklaşık 700 milyon çocuk – dünyadaki çocukların yaklaşık yarısı – sigara dumanına maruz kalmaktadır, bu da, astım ve diÄŸer ciddi rahatsızlıkların geliÅŸme riskini, ve astımlı olanlarda atakların sıklığı ve ağırlığının artmasına neden olmaktadır.

§       ÂInternational Labor Organization (Uluslar arası Emek Organizasyonu) iÅŸyerinde dumana maruz kalınmasıyla, tüm dünyada, yılda yaklaşık 200.000 ölüme neden olduÄŸunu tahmin etmektedir.

 

 

Ulusal ve Bölgesel Tütün Kontrol Ölçütleri

 

Bu global sorun nedeniyle, hükümetler, sigara kullanımı ve sigarayla-ilişkili hastalıkların sağlık, sosyal ekonomik yükünü azaltmak üzere tütün alımı ve kullanımını kontrol altına almak için ölçütler sunmaktadır. Dünyanın ilk tütün kontrol Antlaşması – Tütün Kontrolü üzerine Dünya Sağlık Örgütü Düzenlemeleri (WHO FCTC) Mayıs 2003’te kabul edilmiş; bir sonraki yıl, 167 ülke ve Avrupa Birliği imza atmıştır.

 

Hükumetler ÅŸu ölçütleri sunmuÅŸlardır:                   Â

• Sigaranın vergilendirilmesiÂ

     Â-Dünya Bankasının bir raporuna göre, ABD’de sigara fiyatlarındaki %10 artış,

       Âsigara talebinde %4’lük bir azalmaya neden olabilir.

 

• Toplu yerlerde sigaranın yasaklanması

·      ÂSigara paketlerinde toplum saÄŸlığı uyarıları

·      ÂTütün ürünlerinin reklamıının yasaklanması

• Sigaranın azaltılması ile ilgili ürünlerin eriÅŸilebilir ve uygun fiyatta olması
• Tütün ürünlerinin yasa dışı ticaretiyle mücadele

 

 

 

Tütün Kontrolü: Gelişmekte olan Global Kısıtlamalar

Çin, 2005 yılında FCTC’yi kabul ederek, sigaraya karşı başlatılan global savaşa katılmıştır. Anlaşma Çin’in, tam bir tütün ilan yasağı, büyük sağlık uyarı etiketleri, toplu yerlerde sigara kullanımının kısıtlanması ve diğer önemli tütün kontrol ölçütlerini uygulamasını ön görmektedir.

Avrupa’da yedi ülke, iş yerinde sigara kullanımını tamamen yasaklamıştır; İngiltere 2007 yılında tam bir yasak getirecektir; diğer ülkeler takip edeceklerdir.

Kanada, altı eyalet ve iki bölge , tüm restoranları, barları ve pubları içine alan, sigarasız iş yeri kanunlarını kabul etmiştir.

ABD’de, 2005 yılında, 378 milyar adet sigarayla, son 55 yılın en düşük değerine ulaşmıştır.

Kanada, 2000 yılında, resimli saÄŸlık uyarıları yapan ilk ülke olmuÅŸtur; Kanada’yı, Brezilya, Avustralya, Tayland ve Avrupa BirliÄŸi izlemiÅŸtir.Â

Ondört A.B.D. eyaleti, tüm restoran, barları, ve pabları içeren, kapsamlı bir sigarasız işyeri kanununu kabul etmiştir.

Uruguay, Latin Amerika’da , kapsamlı sigarasız işyeri kanununu kabul eden ilk ülke olmuştur (Mart 2006).

Brezilya, „light“ veya „mild“ gibi aldatıcı ürün tanıtıcılarını yasaklayan ilk ülke olmuştur. Onu Avustralya, ve Avrupa Birliği izlemiştir.

Bölge olarak Avrupa, dünyadaki en yüksek sigara vergilerine sahiptir. 18 Avrupa ülkesinde vergiler, sigara fiyatının yaklaşık %70’ini oluşturmaktadır.

Suudi Arabistan’da, iki haftalık hacı ziyareti boyunca, dört milyondan fazla Müslümanın ziyaret ettiği kutsal Mekke ve Medine şehirlerinde, 2002 yılından bu yana sigara yasaklanmıştır.

 

Afrika’da, 27 ülke, tam bir reklam yasağını, büyük saÄŸlık uyarı etiketlerini, dumana maruz kalmadan korunmayı (ikinci el içicilik) ve diÄŸer önemli politikaları gerektiren FCTC’yi kabul etmiÅŸlerdir.  Â

 

2004 yılında, Uganda ve Bostwana, toplu yerlerde ve iş yerlerinde sigara kullanımını yasaklayan yasaları kabul etmişlerdir.

 

Bhutan, dünyada, tütün ürünlerinin satışını yasaklayan ilk ülke olmuştur. Tütün reklamı, promosyonu, ve topluluk içinde sigara kullanımı da yasaklanmıştır.

 

 

Bu kısıtlayıcı çevresel politikalar, bazı tiryakileri sigarayı bırakmaya teşvik etse de, tiryakiler için sigarayı bırakmak ve tekrar başlamamak çok zordur. Etkili sigarayı bırakma terapileriyle ve bir doktorla çalışarak, tiryakiler, kendilerine en iyi fırsatı verecek planı oluşturabilirler. Sigarayı bırakmanın etkili olabilmesi için, sigarayı bırakmaya çalışanların üstesinden gelmeleri gereken, nikotine duydukları fiziksel ve psikolojik bağımlılılığa yönelik olması gerekir.