Güncelleme Tarihi:
Sıfat Türkçeye hakim olmak için bilinmesi gereken bir konudur. Tüm sınavlarda sıfat soruları yer almaktadır. Sıfat ( ön ad) varlıkları karşılayan kelimelerin önüne gelerek kullanılmaktadır.
Sıfat Nedir?
Sıfat Türkçe Dil Bilgisi konularından birisidir. Sıfat varlıkları daha iyi anlatmaya ve tanıtmaya yarayan sözcük ve sözcük gruplarıdır. Sıfat olan sözcükler isimlerin önüne gelmektedir. İsimlerin durumunu, rengini, şeklini, boyutunu ve sayısını belirtmektedirler. Bu nedenle de nesnelerin en doğru şekilde anlatılmasında oldukça etkili olmaktadırlar.
Sıfat Konu Anlatımı
İsimlerin önüne gelmekte ve isimlerin nitelikleri hakkında bilgi veren sözcükler sıfat (ön ad ) olarak değerlendirilmektedir. Sıfatlar isimleri şekil, durum, renk, sayı ve ölçü/boyut olarak nitelendirmektedir.
Örnek:
Yeşil vadi: Vadinin rengini belirten sıfat ( yeşil )
tahta kalem, Kalemin özelliğini belirten sıfat (tahta )
kalın kitap, eski defter, kirik bardak, çocuk odası, okul çantası, 7 adam, bu masa, birkaç kişi, her akşam vs.
Sıfat Çeşitleri
Sıfat olarak kullanılan kelimeler iki gruba ayrılmaktadır. Bu gruplar şu şekildedir:
A- Niteleme Sıfatları
İsimlerin niteliklerini belirten sıfat sözcükleri niteleme sıfatı olarak adlandırılır. Önüne geldikleri varlıkların; şeklini, durumunu, rengini ve özelliklerini bildirmektedirler. Niteleme sıfatları isime sorulan "Nasıl?" sorusuna cevap vermektedir.
Örnek:
Sonbaharda etraf kurumuş yapraklarla doldu.
Nasıl yapraklar? Kurumuş cevabı sıfat sözcüğü olmaktadır.
Sarı çiçek, mavi deniz, kara bulut vs.
Uyarı: Özel isimlerin sonuna eklenen ve akrabalık, meslek, unvan ve saygı bildiren kelimeler de niteleme sıfatı olmaktadır.
Örnek: Ayşe teyze, Doktor Göktuğ, Ahmet Bey
B- Belirtme Sıfatları
Belirtme sıfatları, isimleri sayı, yer, işaret, soru ve bilgisizlik yönünden nitelendirmektedir. Belirtme sıfatları dört farklı gruba ayrılmaktadır.
B-1) Belgisiz Sıfatlar: İsimleri sayı ve miktar bakımından net olarak belirleyen sıfatlardır. Birkaç, bir, birçok, çoğu, kimi, bazı, bütün, başka, birtakım, hiçbir, her, herhangi gibi belirsizlik anlamı bulunan kelimelerden oluşan sıfatlardır.
Bu hafta birkaç yere uğramam gerekiyor.
Bugün birçok öğrenci okula gelmedi.
B-2) İşaret Sıfatları: Varlıkları işaret ederek belirten sıfatlara verilen isimdir. İşime sorulan "Hangi?" sorusuna cevap veren sıfat çeşididir.
Bu kitap çok güzel tasarlanmış.
Şu çanta senin mi?
B-3) Sayı Sıfatları: Varlıkları sayı yoluyla belirten sıfatlara verilen isimdir. Dört çeşit sayı sıfatı bulunmaktadır.
1) Asıl Sayı Sıfatları: Varlıkların adetini kesin olarak bildiren sayı sıfatlarıdır. İsime sorulan "Kaç?" sorusuna cevap olmaktadır.
Her akşam 20 sayfa kitap okuyor.
Kırtasiyeden 20 kalem aldım.
2)Sıra Sayı Sıfatları: Önüne geldikleri varlıkların sayısını belirten sıfatlardır. "inci, ıncı" ekini almaktadır.
Bu kelime kitabın beşinci sayfasında yer alıyor.
On ikinci soruyu boş bıraktım.
3)Kesir Sayı Sıfatı: Varlıkların bir bölümünü ifade eden sıfatlardır. "Kaçta kaç?" sorusuna cevap verirler.
Yüzde yirmi komisyon istedi.
Hisselerinin beşte ikisini sattı.
4) Üleştirme Sayı Sıfatları: Bütünün eşit parçalarını ifade eden, paylaştırma sıfatlarıdır. "Kaçar" sorusunun cevabıdır.
Annesinden yüzer lira aldılar.
Babası çocuklarına birer ev aldı.
B-4) Soru Sıfatları: Varlıkları soru yoluyla niteleyen ve anlamca tamamlayan sıfatlardır.
Yaz tatilinde kaç kitap okudun.
Hangi yöntemi denemelisiniz.
Uyarı: "Hangi?, Kaç?" Sorusunun cevabı soru sıfatlarını vermektedir. "Hangisi?, Kaçı?" Sorularına verilen cevap ise zamir olmaktadır.
Hangi kitap daha güzeldi? Soru sıfatı
Hangisi güzeldi? Zamir (kitabın yerine kullanılmış.)