Sezer, Etik Yasası'nda değişiklik istedi

Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, "Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"unun, Cumhurbaşkanı Sezer tarafından onaylanarak Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere ilgi yazı ile birlikte Başbakanlığa gönderildiği bildirildi.

"CUMURBAŞKANI İSTİSNALAR ARASINDA DAHİ GÖSTERİLEMEZ"

Sezer, Başbakanlığa gönderdiği Yasa’da düzeltme istediğine ilişkin yazıda, birinci madde’de yer alan, "Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri ve yargı mensupları ve üniversiteler hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz" cümlesine dikkat çekti.

Sezer, bu cümledeki "Cumhurbaşkanı" kelimesinin Anayasaya aykırı olacağını belirterek, Anayasa’nın 104’inci ve 105’nci maddesine atıfta bulundu. Sezer, "Cumhurbaşkanı’nın siyasal sorumsuzluğu ile görev ve yetkilerinden dolayı cezai sorumsuzluğunun ilke olarak benimsendiği görülmektedir" dedi. Sezer ek düzeltme isteğinde şöyle dedi:

  �

"Yukarıda açıklanan anayasal konumu nedeniyle Cumhurbaşkanı’nın, kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkelerini saptayarak uygulamayı gözetmek üzere Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun kuruluş, görev, çalışma usul ve esaslarının belirlenmesi amacıyla kabul edilen bir yasa kapsamına alınmasına olanak yoktur. Yasa kapsamında bulunmayan, bulunması olanağı da olmayan Cumhurbaşkanı’na, kapsamın istisnaları arasında yer verilmemesi gerekmektedir."

“KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU” KANUNU

      �

“Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

  �

Yasa, kamu görevlilerinin uymaları gereken “saydamlık, dürüstlük, hukukilik, kamu yararını gözetme, hesap verilebilirlik” gibi etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere “Kamu Görevlileri Etik Kurulu” kurulmasını öngörüyor.

  �

Kurulun çalışmaları; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli daireler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel kişiliğine sahip olan kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve diğer adlarla kurulan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan, yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm personeli kapsayacak.

  �

İSTİSNALAR

Yasa, Cumhurbaşkanı, TBMM üyeleri ve Bakanlar Kurulu üyeleri ile TSK ve yargı mensupları ile üniversitelerde uygulanmayacak.

  �

Başbakanlık bünyesinde kurulacak kurulun üyelerini Bakanlar Kurulu belirleyecek.

Kurul, eski bakanlardan bir üye, il belediye başkanlığı yapmış olanlar arasından bir üye; Yargıtay, Danıştay, Sayıştay üyeliği görevlerinden emekliye ayrılanlar arasından üç üye; müsteşarlık, büyükelçilik, valilik, bağımsız ve düzenleyici kurul başkanlığı görevlerinde bulunmuş veya bu görevlerden emekliye ayrılanlar arasından üç üye, üniversitelerde rektörlük veya dekanlık görevlerinde bulunan öğretim üyeleri veya bunların emeklileri arasından üç üye, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından en üst kademe yöneticiliği yapanlar arasından bir üye olmak üzere toplam 11 üyeden oluşacak.

  �

Üyelerin görev süresi 4 yıl olacak. Süresi dolanlar, Bakanlar Kurulu'nca yeniden seçilebilecek. Kurul üyelerinin görev süresi dolmadan görevlerine son verilemeyecek. Ancak, üyeler ciddi bir hastalık veya sakatlık nedeniyle iş görememeleri veya atanmaya ilişkin şartları kaybetmeleri halinde, atandıkları usule göre süresi dolmadan görevden alınacaklar. Görevi kötüye kullanmaktan veya yüz kızartıcı bir suçtan mahkum olmaları halinde üyelerin görevine Başbakan'ın onayıyla son verilebilecek.

  �

Kurul, başkanın daveti üzerine ayda en az 4 kez, asgari 6 üyeyle toplanacak ve üye tamsayısının salt çoğunluğunun aynı yöndeki oyuyla karar verecek. Üç defa üst üste toplantıya katılmayan üye istifa etmiş sayılacak.

  �

KURULUN GÖREVLERİ

  �

Kurul, kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini, hazırlayacağı yönetmelikle belirleyecek. Etik davranış ilkelerinin ihlal edildiği iddiasıyla yapılacak başvurular üzerine gerekli inceleme ve araştırmayı yaparak sonucu ilgili makamlara bildirecek olan kurul, kamuda etik kültürünü yerleştirmek üzere çalışmalar yapacak ve bu konudaki çalışmalara destek olacak.

  �

Kamu kurum ve kuruluşlarında etik davranış ilkelerine aykırı uygulamalar bulunduğu iddiasıyla en az genel müdür veya eşiti düzeydeki kamu görevlileri hakkında kurula başvurulabilecek.

Diğer kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine aykırı uygulamaları bulunduğu iddiasıyla yapılacak başvurular, ilgili kurumların yetkili disiplin kurullarında, yönetmeliklerde belirlenen etik davranış ilkelerine aykırılık olup olmadığı yönünden değerlendirilecek. Değerlendirme sonucu alınan karar, ilgililere ve başvuru sahibine bildirilecek.

  �

Başvurular, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile Türkiye'de ikamet eden yabancı kişiler tarafından yapılacak. Ancak, kamu görevlilerini karalama amacı güden, haklı bir gerekçeye dayanmayan, başvuru konusuyla ilgili yeterli bilgi ve belge sunulmamış başvurular değerlendirmeye alınmayacak.

  �

Yargı organlarında görülen veya karara bağlanan uyuşmazlıklar hakkında, kurula veya yetkili disiplin kurullarına başvuru yapılamayacak. �

  �

BAŞVURU, 3 AY İÇİNDE SONUÇLANDIRILACAK

  �

Etik Kurul, başvurular hakkındaki inceleme ve araştırmasını etik davranış ilkelerinin ihlal edilip edilmediği çerçevesinde yürütecek. Kurul, ihbar veya şikayet şeklindeki başvuru üzerine yapacağı inceleme ve araştırmayı en geç üç ay içinde sonuçlandıracak. İnceleme ve araştırma sonucu Başbakanlık makamı ve ilgililere yazılı olarak bildirilecek.

  �

Kurul, kamu görevlisinin etik davranış ilkelerine aykırı bir işlem veya eylemi olduğunu belirlemesi ve kesinleştirmesi durumunda bunu Resmi Gazete aracılığı ile kamuoyuna duyuracak. Kurul kararının yargıda iptali halinde, iptal kararı da Resmi Gazete'de yayımlanacak.

  �

Bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşları, kurulun başvuru konusu ile ilgili istediği bilgi ve belgeleri verecek. Kurul, kanun kapsamındaki kuruluşlardan ve özel kuruluşlardan temsilci çağırıp bilgi alma yetkisine sahip olacak.

  �

Kanunun uygulanmasına ilişkin hususlar, kurulca hazırlanacak yönetmeliklerle belirlenecek.   �

      �

 HEDİYELERİN LİSTESİ İSTENEBİLECEK

  �

Kanun, “Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu”nun bir maddesinde de düzenleme yapıyor.

  �

Buna göre, kurul, mal bildirimlerini gerektiğinde inceleme yetkisine sahip olacak. Mal bildirimindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (Bankalar ve özel finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri en geç 30 gün içinde Kurul'a vermekle yükümlü bulunacak.

  �

Devlet Memurları Yasası'nın bir maddesinde de düzenleme getiren kanun, Kamu Görevlileri Etik Kurulu'nu, hediye alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az genel müdür veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince alınan hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı sonunda bu görevlilerden istemeye yetkili kılıyor.