Servis sorununda Ankara modeli

Ankara Valisi Yahya Gür, öğrenci servislerinde büyük suiistimale yol açan aracı tur şirketlerini bir genelgeyle bu işten çekti. Buna karşı mahkemeye başvuran bir tur şirketi davayı kaybetti. Böylece Vali’nin kararı kesinleşti.

Öğrenci servisleri, geçtiğimiz nisan ayına kadar başkentte de eğitimin önemli sorunlarından biriydi. Ancak Ankara Valisi Yahya Gür'ün girişimiyle bu sorun üç ay içinde çözüldü. İşte öyküsü:

12 Nisan 2000'de Ankara Valisi Yahya Gür, ‘‘Ankara İli Okulları Öğrenci Taşımacılığı Yönergesi’’nin 6. ve 9. maddelerini değiştirdi. Yeni düzenlemede öğrenci taşıma işi şu hükümlere bağlandı: Tur şirketleri adlarına kayıtlı ticari plakalı araç olmadan, sözleşmeli araçlarla öğrenci taşıyamazlar.

Oda'ya kayıtlı sürücüler ise, tek tek ya da grup halinde öğrenci taşımacılığına talip olabilirler. Seçecekleri üç kişiyi yetkili kılarlar. Yetki belgesini Oda tasdikler.

Bu düzenlemeden sonra Örnek Tur isimli bir şirket Ankara 4. İdare Mahkemesi'ne başvurarak yürütmenin durdurulmasını istedi.

Mahkeme, 7 Haziran 2000'de şirketin talebini reddetti.

Böylece Vali’nin yaptığı değişiklik mahkeme tarafından da onaylanmış oldu.

Polisin raporu

Öğrenci servisi konusunda İstanbul Valisi Erol Çakır da boş durmadı. Çakır, göreve geldiği yıl, Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'nün konuyu incelemesini istedi. Dönemin Trafik Denetleme Şube Müdürü Hasan Kaynar imzalı rapor ilginç notlarla dolu:

HAKSIZ KOMİSYON

Üzerine kayıtlı bir tek aracı dahi olmayan şirketler komisyonculuk yapmakta, piyasadan kiralama yoluyla edindikleri araç sahiplerinden yüzde 50'ye varan komisyon almak suretiyle okullarda araç çalıştırmaktadır. Plaka tahdidiyle bu olaylar sona erecektir.

OKUL İDARESİ GÖZ YUMUYOR

Okul taşıtlarının plaka tahdidi kapsamına alınmasıyla birlikte halen birliğin belirlediği fiyatın çok çok üzerinde taşımacılık yapan şirketlerle buna göz yuman okul idarelerinin keyfi tutumları sona erecektir.

BÜYÜK RÜŞVET DÖNÜYOR

Bazı okullarda okul müdürü, okul aile birliği, okul koruma dernekleri ve okulla ilgili vakıflar ile taşımacı şirketler arasında büyük boyutlara varan rüşvet ve suiistimal olayları sona erecektir. Kazancının büyük bir bölümünü taşımacı şirket ve okul idareleriyle paylaşan esnaf aracının bakımını ve yenilenmesini yeterince yapamamaktadır.

Şoförler greve hazırlanıyor

İstanbul Servis Aracı İşletmecileri Odası'na bağlı servis şoförleri, okulların açılmasından bir hafta sonra kontak kapatacak. Başkan Ömer Kotan 5000 servis şoförünün imzaladığı dilekçeyi Vilayet'e verdi.

İstanbul Servis Aracı İşletmecileri Odası'na bağlı servis şoförlerinin kendi araçları var. Öğrencileri asıl onlar taşıyor. Ancak bu işi, tur şirketleri aracılığıyla yapıyorlar. Bu yüzden onlar da mevcut servis sisteminden şikayetçi. İstanbul Servis Aracı İşletmecileri Odası Başkanı Ömer Kotan'la konuştuk.

Halen Ticaret Odası'na bağlı tur şirketleri ve sizin odaya bağlı esnaf öğrenci taşıyor. Bu durum çok başlılık yaratmıyor mu?

-507 Sayılı Kanuna göre servis işi yapanlar ve aracı olanlar yasa gereği bizim odaya kayıt olmak zorunda. Tur şirketleri ise, Ticaret Odası'na kayıtlı. Benim esnafım kesinlikle Oda tarafından belirlenen tarifeye uymak zorunda. Tur şirketleri ise, tarifeye uymuyor. Bu şirketler okullara çok yüksek miktarda paralar veriyor ve bunu velinin cebinden çıkartıyorlar.

Oda olarak okul servisi ihalelerini düzenleyen genelgeye neden karşı çıkıyorsunuz? Oysa bu genelge de suiistimali önlemek için çıkarılmıştı.

- Genelgeyle bir komisyon oluşturulacak dediler. Komisyonda okul idaresi, okul aile birliği ve iki veli temsilcisi yer alıyor. Sözde ihale yapılıyor. Ama aslında sistem bunun üstünde işlemiyor. Adam, okul müdürüne telefon açıyor ve 'birini gönderiyorum servisi ona vereceksin' diyor. Gelen adam okula ihale adı altında bağışta bulunup servis işini alıyor. Kimdir, hırsız mıdır, kaçakçı mıdır diye bakan yok.

Tur şirketlerinin ya da sizin esnafınızın verdiği bağışların da okula kalmadığını iddia ediyorsunuz?

-Kesinlikle. Bağışların okula gittiğine inanmıyorum. Elimizde belgeler var. Okul müdürü çek almış kendisi kullanmış. Bütün dekontlar elimizde. Bugüne kadar 200'den fazla müfettişe ifade verdik. Hiçbir sonuç çıkmadı. O okuldan alıp bu okula veriyorlar olup bitiyor.

Sizin çözüm öneriniz ne?

-Velilerden destek istiyoruz. Okullar açıldıktan bir hafta sonra kontak kapatacağız. Beş bin imza var. Önce genelgeyi iptal edecekler. Herkes kendi aracıyla öğrenci taşıyacak denecek. En ucuz taşıyana servis işi verilecek. Milli Eğitim ise, servis şoförlerinin kılık kıyafetini, araçlarının güvenliğini denetleyecek. Tur şirketleri de bize tabi olacaklar.

Servis şirketleri hakkında en çok dile getirilen iddialardan biri de mafya usulleriyle çalıştıkları. Bu doğru mu?

- Evet. Geçen yıl bir arkadaşımız silahla vuruldu. Telefon tehdidi, hakaret, komisyon vermeyeni dövmeler hepsi mevcut. Siyasi partilerden bazı kişiler bu işte var. Evinden gece alınan, komisyon vermedikleri için arabası bağlanan arkadaşlarımız var. Mesela bir mahallede veliler toplanıp çocuğumuzu biz yollayacağız dese kendi tutacağı araçla okula çocuk gönderemez bugün.

Sistem nasıl işliyor?

Tur şirketleri bölgelerindeki okulların servisine talip oluyor.

Okul idaresi bu şirketlerle açık eksiltmeye dayalı bir ihale pazarlığı yapıyor.

İhale sonucunda kazanan şirketin her veliden ne kadar para alacağı ortaya çıkıyor.

Kazanan tur şirketi, servis aracına sahip şoförlerle anlaşıyor.

Tur şirketi bir bankayla da anlaşıp, bu bankadan velilerden alacağı paranın tümünü peşin olarak alıyor.

Veliler bankaya aydan aya faizle bu parayı ödüyor.

Tur şirketi bankadan aldığı paranın bir bölümünü aydan aya şoföre veriyor, bir bölümü kendi kárı oluyor.

Ancak kárın bir bölümünü de ihaleyi kendisine veren okul yönetimine ya da okul yönetimindeki kişilere veriyor. Suiistimal de burada ortaya çıkıyor.

Okul idaresi bu şirketlerle açık eksiltmeye dayalı bir ihale pazarlığı yapıyor.

İhale sonucunda kazanan şirketin her veliden ne kadar para alacağı ortaya çıkıyor.

Kazanan tur şirketi, servis aracına sahip şoförlerle anlaşıyor.

Tur şirketi bir bankayla da anlaşıp, bu bankadan velilerden alacağı paranın tümünü peşin olarak alıyor.

Veliler bankaya aydan aya faizle bu parayı ödüyor.

Tur şirketi bankadan aldığı paranın bir bölümünü aydan aya şoföre veriyor, bir bölümü kendi kárı oluyor.

Ancak kárın bir bölümünü de ihaleyi kendisine veren okul yönetimine ya da okul yönetimindeki kişilere veriyor. Suiistimal de burada ortaya çıkıyor.

Kazanan tur şirketi, servis aracına sahip şoförlerle anlaşıyor.

Tur şirketi bir bankayla da anlaşıp, bu bankadan velilerden alacağı paranın tümünü peşin olarak alıyor.

Veliler bankaya aydan aya faizle bu parayı ödüyor.

Tur şirketi bankadan aldığı paranın bir bölümünü aydan aya şoföre veriyor, bir bölümü kendi kárı oluyor.

Ancak kárın bir bölümünü de ihaleyi kendisine veren okul yönetimine ya da okul yönetimindeki kişilere veriyor. Suiistimal de burada ortaya çıkıyor.

Veliler bankaya aydan aya faizle bu parayı ödüyor.

Tur şirketi bankadan aldığı paranın bir bölümünü aydan aya şoföre veriyor, bir bölümü kendi kárı oluyor.

Ancak kárın bir bölümünü de ihaleyi kendisine veren okul yönetimine ya da okul yönetimindeki kişilere veriyor. Suiistimal de burada ortaya çıkıyor.

Ankara Valisi Yahya Gür 3 ayda sorunu çözdü

‘‘Ankara İli Okulları Öğrenci Taşımacılığı Yönergesi’’nin 6. ve 9. maddelerini değiştirip, tur şirketlerinin adlarına kayıtlı ticari plakalı araç olmadan sözleşmeli araçlarla öğrenci taşıyamayacakları hükmünü getirdi. Odaya kayıtlı sürücülerin yetki belgelerini de tasdike bağladı. Bu düzenlemeden sonra Örnek Tur isimli bir şirket Ankara 4. İdare Mahkemesi'ne başvurarak yürütmenin durdurulmasını istedi. Mahkeme, 7 Haziran 2000'de şirketin talebini reddetti.

Emniyet’in raporu Erol Çakır’ın masasında bekliyor

Çakır'ın istediği rapor vehameti ortaya koyuyor:‘‘Üzerine kayıtlı tek aracı olmayan şirketler dahi kiraladıkları araç sahiplerinden yüzde 50'ye varan komisyonlar almaktadır. Eğer plaka tahditi getirilirse bazı okullarda okul müdürü, aile birliği, koruma dernekleri ve vakıflar ile taşımacı şirketler arasında dönen rüşvet ve suistimal olayları sona erecektir’’. Rapordaki kesinliği rağmen servislerdeki mafya gölgesi sürüyor. Rapor ise iki yıldır Vali'nin masasında.