Güncelleme Tarihi:
Türk edebiyatında oldukça mühim dönemlerden biri olan Servet-i Fünun dönemi, Servet-i Fünun edebiyatının meydana gelmesinde oldukça etkili olmuştur.
Servet-i Fünun
Servet-i Fünun dönemi, 1860 senesinden itibaren Türk edebiyatında devam eden, Doğu-Batı savaşının net sonucunu belirleyen bir aşamadır. Türk edebiyatı, oldukça yoğun bir şekilde geçmiş olan bu kısa dönemin sonunda, gerek içerik, gerek anlayış, gerekse teknik açıdan, tamamı ile Batılı bir kaliteye sahip olmuştur.
Servet-i Fünun Dönemi
Servet-i Fünun devri, sanatın sanat için yapıldığı bir devirdir. Bu dönem ortaya konan eserler ise, hedef kitle olarak, seçkin bir zümreye hitap etmekteydi. Bu dönemde kimi sanatçılar daha ön plana çıkmıştır. Örnek vermek gerekirse, Tevfil Fikret, Mehmet Rauf gibi isimleri bu dönem öne çıkan sanatçılar olarak gösterebiliriz. Servet-i Fünun dönemi kapanış yılı ise, 1901’ dir.
Servet-i Fünun Edebiyatı
Batı etkisinde olan Türk edebiyatının mühim aşamalarından biri, Servet-i Fünun Edebiyatıdır. Süresinin kısa olmasına karşın, Türk edebiyatında ciddi bir aşama olarak görülmektedir. Aslında Servet-i Fünun edebiyatı, o devrin şartlarının bir sonucudur denilebilir. Bu sebeple, edebiyatı ve sanatçıları anlamak adına, o devrin siyasi atmosferini anlıyor olmak gerekir.
Servet-i Fünun dönemi, 1896 ile 1901 seneleri arasındaki, 5 yıllık dönem olarak bilinmektedir. Bu dönemde Osmanlı Devletini Sultan 2. Abdülhamid idare etmekteydi. Daha evvelki dönemde toplumun aydınlanması için çalışan edebiyatçılar, bu dönemde iyiden iyiye susturulmuştu. Çünkü devlet, uğraşmakta olduğu büyük problemler ile birlikte, bir de muhalif sesleri duymak istemiyordu. Bir nevi, baskı toplumun her yanına sirayet etmişti. İşte böyle bir atmosfer sonucunda Servet-i Fünun Edebiyatı ortaya çıkmıştır.
Servet-i Fünun Sanatçıları
Servet-i Fünun oluşumunu sağlayan, Servet-i Fünun Edebiyatı sanatçıları şu şekildedir:
-Tevfik Fikret
-Halit Ziya Uşaklıgil
-Cenap Şahabettin
-Mehmet Rauf
-Ali Şuayb
-Hüseyin Cahit Yalçın
Servet-i Fünun Şiirleri
Servet-i Fünun devrinde, şiir fazlasıyla ön planda olmuştur. Sembolizm ve Parnasizmin etkilerinin görüldüğü şiire, müzik ve resim de dahil olmuştur. Bu dönem ses ve ahenk, bütünüyle şiire hakim olmuştur. Arapça, Farsça sözcüklere ve tamlamalara sıkça rastlanır. Her zaman şiirlerde sanatsal bir tarz yakalanmaya çalışılmıştır. Nazım şekli, şiirin yenilenmesinde mühim bir etken olmuştur. Nazım şekli açısından şiir zenginlik kazanmıştır. Servet-i Fünun şiirlerinin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
- Şiirde bütünsel uyuma önem verilmiştir.
- Şiirde aruz usta bir biçimde kullanılmıştır.
- Kimi zaman bir paragraf, hatta neredeyse bir sayfa kadar süren, uzun cümleler kurulmuştur.
- Servet-i Fünun döneminde şiir, düz yazıya gitgide yaklaşmıştır.
- Bu dönemde, serbest stilde müstezatlar yazılmıştır.
- Bu dönem göz yerine, kulak için kafiye benimsenmiştir.
- İlk defa Halit Ziya, mensur şiire örnek vermiştir.
- Tevfik Fikret tarafından hece ölçüsü ile yazılan ’’ Şermin ‘’ isimli eser dışında, ölçü olarak aruz kullanılmıştır.
- Üslup olarak, günlük konuşma ifadesinden uzaklaşılmıştır.
- Siyasi konulardan fazlası ile uzak durulmaya çalışılmıştır.
Servet-i Fünun Şairleri
Servet-i Fünun dönemi şairlerini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Cenap Şehabettin
- Tevfik Fikre
- Hüseyin Suat
- Ahmet Reşit
- Ali Ekrem
- Hüseyin Siret
- Faik Ali
- Süleyman Nazif
- Celal Sahir