Semt pazarları çok tehlikeli

İtfaiye Daire Başkanı Sabri Yalın, 1999'da itfaiyeciler arası olimpiyat düzenleyecek

İstanbul'un ilk İtfaiye Daire Başkanı; beş sene imamlık, cami personel kontrol memurluğu gibi dini hizmetlerden gelen Sabri Yalın. Melih Gökçek'in genel müdürlüğü döneminde Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nda genel müdür yardımcılığına getirilen Sabri Yalın, Gökçek'in Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesiyle Ankara İtfaiye Müdürü oldu. Yalın, Tuzla faciasından sonra şimdiki görevine getirildi. Yalın itfaiyeyle ilk kez lisede, okulun sivil savunma ve yangın çalışmalarını yürütürken tanışmış.

Her yangında niye itfaiyeciler günah keçisi olur?

Anadolu'daki belediyelerde günde bir, iki yangın olur. İstanbul'da ise günde 40 ila 60 arası yangın oluyor. Sırtüstü yatan belediyenin sırtında bir kambur gibi düşünülüyoruz. İtfaiyeler günah keçisi haline getirilmiştir. Geç geldi, itfaiyeler sırtüstü yatıyor, diyorlar. Türkiye'de yangın çıkıyor olması itfaiyecinin suçu değildir ki. İtfaiye Birliği kurmayan bir yerleşme biriminde bir yılda çıkan yangınların oluşturduğu hasar, o yerleşme biriminde itfaiye kuruluşu için gereken meblağın iki mislinden daha fazla tutmakta.

Siz bir yılda İstanbul İtfaiyesi'nde ne gibi değişiklikler yaptınız?

İtfaiyeciler Birliği'ni oluşturduk. Birliği, İstanbul İtfaiyesi olarak kurdum. İtfaiyeciler Teşkilleri Birliği Başkanı'yım. Balkan ülkeleri İtfaiyeciler Birliği ile olimpiyatları düzenleyeceğiz. 1999'da gerçekleşecek. İtfaiyeciler, merdiven çıkma, yangın söndürme, hortum açma, hortum takma, köpük, kurtarma gibi dallarda yarışacaklar. Ayrıca sınır yangınlarına destek veriyoruz. Ayrıca itfaiye olarak bilgisayarlı merkezi sisteme geçiyoruz. Avcılar'dan Tuzla'ya kadar bütün 110 ihbarları bundan böyle tek merkeze düşecek.

İtfaiyeciliği düzeltmek için ne yapmak lazım?

Türkiye'de gönüllü itfaiyeciliğin oluşması lazım. Acilen, yangından korunma ve mücadele kanunu çıkarılmalı. Çöp vergisi gibi itfaiye vergisi konulmalı. Bu vergiler mutlaka belediyeler tarafından itfaiyelere harcanmak üzere bir fonda toplanmalı. Halihazırda belediye tarafından toplanan harçlar itfaiyenin araç alımı için gereken paranın onda birini oluşturuyor.

Hangi yangında kendinizi çaresiz hissettiniz?

Panda Dondurma Fabrikası yangını var. Avcılar'da. Kendimi hiç bu kadar aciz hissetmemiştim. İçeriye müdahele edebilmek için çok uğraştık ama girişe ağır buzdolapları dizilmişti. Saatlerce dondurma dolaplarını çektik ancak ondan sonra müdahale edebildik. Bizim için kabustu. Buna rağmen o yangının alt katlara sıçramasına engel olduk, büyük bir patlamayı önledik. Sanayi bölgesinde, İkitelli civarında büyük fabrika yangınları, ayakkabı ve tekstil fabrikalarında yangınlar oldu, üstesinden gelebildik.

Adı: Neron Yusuf

Sabotaj ihtimallerinde ne yapıyorsunuz?

Arnavutköy'de de ayakkabı üreten bir fabrika yandı. Bu yangında bizi şüpheye düşüren sabotaj ihtimali vardı. Daha biz yangına girerken yangın raporunu ne zaman vereceksiniz, diye sormaları bizi şüpheye düşürdü. Durumu savcılığa intikal ettirdik. Özellikle İkitelli'de adı Neron Yusuf'a çıkmış bir adamın sık sık sigortadan para alabilmek için böyle bir yola başvurduğunu öğrendik. Olay savcılığa intikal etti ve tutuklandı o vatandaşlar. Şüphelenirsek olayı savcılığa intikal ettiriyoruz.

Su vermeyen oluyor mu?

Hasköy'de bir iplik fabrikasında büyük yangın oldu. Onda da çok büyük mücadele verdik. Maalesef bazı yerlerden su alamamıştık. Tabii bunu da ilgili yerlere bildirdik, gerekli tahkikatlar yapıldı. İtfaiyeye su vermemek demek, savaş esnasında orduya araba vermemek gibidir.

Son zamanlardaki en büyük yangınlar hangileriydi?

Maalesef çoğu orman yangını idi. Kavacık'ta Çavuşbaşı Köyü yangını, büyük bir yangındı. Hasdal ormanlarının yangını çok büyüyen bir yangındı. Aydos ile Gazimahallesi yangınları da. Aydos yangınında 150 hektarlık bir alan yandı. İçim yandı orada. İnsanlar ağlayarak yangının söndürülmesine yardımcı oldular. Çavuşbaşı, Gazi ve Aydos yangınlarında, yangın meskun mahallere doğru sıçrayabilirdi. Geçit vermeyen orman içi yollara rağmen ölü bölgeler oluşturup yangını söndürdük.

Yangın söndürme teknikleri her yangına göre farklı farklı mı?

Binanın durumuna göre. Eğer baca yangını ise merdiven desteği ile bina dışarıdan söndürülür. Binanın içinde yangın çıktıysa yangın iki koldan söndürülür. Hemen sorulur içeride insan var mı? Bizim için birinci planda oradaki insanları kurtarmaktır. Bir taraftan yangın söndürme, bir taraftan da insan kurtarma yapılır. Yangın söndürmeye gelince, bu da iki koldan yapılır. Bir içeriden hortum serilir, bir de dışarıdan merdiven aracılığı ile çift koldan yangını boğmak yani iki yerden yaklaşılarak yangın ortada boğulur. Yangının durumuna göre. Gecekondu yangını ise merdiven kurmaya gerek yok ya içeriden ya da zeminden müdahale edilir.

Ruhsat İtfaiyeciden geçiyor

Binaların yangından korunması için bir yasa var mı?

İçişleri Bakanlığı tarafından çıkartılan 18851 sayılı, Resmi Gazete'de yayınlanan İtfaiye Teşkilleri'nin Düzenlenmesi eğitimi ile ilgili bir yönetmelik var. Bu yönetmelikle, binaların yangınlardan korunması ile ilgili önlemleri almak, aldırmak ve o konuda gerekli çalışmaları yaptırmak itfaiyelere verilmiş. 1990 senesinde,binaların ruhsatlandırılması aşamasında itfaiyeden mutlaka izin alınması, yangın güvenliğinin mutlaka sağlandığına dair belge alınması ve ondan sonra binalara ruhsat verilmesi ile ilgili belediyelere bir yazı yazılmış. Yani belediye itfaiyenin onayı olmadan binalara ruhsat vermiyor.

Ruhsatı verirken nelere dikkat ediyorsunuz?

İtfaiye ne yapar? O binanın yangın güvenliği, yangından korunma, yangından kaçış var mı, yangın merdiveni var mı, binanın içinde yangın dolapları kurulmuş mu, yangın önlem sistemleri kurulmuş mu, yangın algılama sistemleri var mı, bütün bunlar.. ya da bir yangın çıktığı zaman içeride, diyelim ki toplu alışveriş merkezi, orada çalışan insanlar gerekli eğitimi almışlar mı? Biz bütün bunların raporunu vermeden belediyelerin ruhsat vermesi kanunen suçtur.

Denetim yapıyor musunuz?

İlçe belediyeleri gerekli denetimleri yapıyor. İtfaiyelerin de kendi denetim birimleri var. Biz sürekli olarak çıkarıyoruz. Geçen sene 2000'den fazla denetim yaptık İstanbul'da. Yapabildiğimiz kadar yapıyoruz. Ama ilçe belediyeleri de denetim yapıyor. Herkes kendi bölgesinde denetimlerini yapıyor.

Sokak aralarında, bina altlarında benzin istasyonları var?

Gaz halindeki benzin bir yerde kümelendiğinde, ani sert bir hareket patlamalara neden olur. Şok etkisi yapar. İnsan öldürebilir. Bina altlarındaki benzin istasyonlarının yanısıra araçların geçeceği yerlere kurulan semt pazarları çok tehlikeli. Neyse ki halk belediyelere şikayet dilekçesi veriyor da pazarlar tali sokaklara taşınıyor.