Sedir ağacı nedir?
Güncelleme Tarihi:
Sedir ağacı özellikleri ile merak edilen ağaç türleri arasında yer alıyor. Sedir, çamgiller (Pinaceae) familyasından Cedrus cinsini oluşturan iğne yapraklı ağaç türlerine verilen isimdir. Ortalama ömürleri 1000 yıl kadardır, 40 metre boya ve 2 metre çapa kadar büyüyebilirler.
Tomurcuk çok küçük olup, az sayıda pullarla örtülüdür. İğne yapraklar genellikle üç köşeli, yatay kesitlerinde bitişik iki adet reçine kanalı bulunmaktadır. Yapraklar uzun sürgünler üzerinde tek tek, seyrek ve dağınık olarak dizilirken, kısa sürgünlerde püskül şeklindedir. İğne yapraklar dökülmeden ağaç üzerinde 3-6 yıl kalırlar.
Bir evcikli çiçekler yalnız olarak terminal halde bulunurlar. Erkek çiçekler silindirik yapıda olup 5 cm uzunluğunda, sarı renkli ve kısa sürgün üzerinde dik dururlar. Dişi çiçekler daha küçüktür. 1-1,5 cm, yeşilimsi renkte olup döllenme ilkbaharda oluşmaktadır.
Kozalak ise 26 ayda olgunlaşmaktadır. Kozalak genellikle fıçı görünümündedir. Kısa sürgün üzerinde adeta oturmuş şekildedir. Kısa ve kalın bir sapı vardır. Kozalak pulları olgunlaştığında dağılır.
Tohumların büyük, üçgen biçiminde genişçe kanadı olup, tohumu tek yüzünden örtmüştür. Tohumların üzerlerinde bol sayıda reçine bezeleri vardır. Çenek sayıları 9-10'dur.
Ekolojik istekleri
Sedirler yarı ışık ağacıdır. Nem istekleri az, sıcaklık istekleri fazladır. Yetiştirilmeleri tohumla olur.
Sedir ağaçları hangi bölgelerde var?
Lübnan, Himalaya, Kıbrıs ve Atlas türleri bulunan sedir ağaçlarının iğne yaprakları genellikle üç köşelidir ve yatay kesitlerinde bitişik iki adet reçine kanalı bulunmaktadır.
Genel olarak Akdeniz ikliminin hakim olduğu yerlerde, Anadolu'da batı, orta ve doğu Toroslar'da doğal olarak yayılış gösterir. Kuzeyde Erbaa ve Niksar çevrelerinde küçük ve izole halde bulunur.
Boyları 40, çapları 3 metreye kadar ulaşan sedir ağaçları, gençken piramit görünüşlü olurlar. Yaşlılar ise geniş, yassı tepeli, düzgün gövdeli güzel görünüşlüdür. Derine giden kazık kök sistemine sahiptir. Özellikle kireç taşı topraklarda, yarık ve çatlaklarda oldukça derine gider.
Türkiye'de birçok yerde görülebilen sedir ağaçları, nispeten kurak ve kalkerli yamaçlarda çoğu kez kayalar arasında yetişir.
Sedir ağaçları mobilya, doğrama, tel direği, inşaat ve gemi kerestesi, kağıt, lif ve selüloz odunu ile yonga levha imalatında kullanılmaktadır.