Seçtiğiniz bölümün geleceğini araştırın

Bazen bu sorumluluğu aile ve rehber öğretmenleriyle paylaşma yolunu seçiyor. Bazen de seçim işi tamamen rehber öğretmenlere bırakılıyor. Hedefi olan ve bu hedefe yakın puanlar alanlar daha rahat tercih yapabiliyor. Puan durumu istekleri doğrultusunda olmayanlar için ise iş daha da zorlaşıyor. Oysa yapılması gereken öncelikle adayın gelecekte kendisini mutlu edebilecek ve geçerliliğini koruyacak bir meslek seçmesi. Bu doğrultuda doğru tercih yapabilmek için de seçilecek bölüm ve mesleğin sizin isteklerinizi karşılayıp karşılamadığının ve geleceğinin iyi araştırılması gerekiyor. Mesleğin şartları, iş olanakları, maddi getirisi gibi konular göz önünde bulundurulmalı. Buna karar vermek için uzmanlar ve ailelere danışmanın yanı sıra meslek mensupları ile görüşmek de etkili yöntemlerden biri. Hatta vakit varsa meslek mensubunun yanında birkaç gün geçirmek bile geleceğinize yön verecek kararınızı etkileyebilir.

UZMANDAN

Kontenjan durumunu iyi inceleyin

-Cihan Yeşilyurt (Fen Bilimleri Dershanesi Rehberlik Koordinatörü)
Adayların bu yıl yükseköğretim programlarının toplam kontenjanlarının artış ya da azalışlarını takip etmelerinde yarar var. Örneğin sınıf öğretmenliği bölümünün toplam kontenjanı 2011’de 10 bin 600 iken 2012’de 6 bin 612’ye düşmüş durumda. Kontenjanlarda gidilen bu değişiklik sınıf öğretmenliği bölümünün başarı sıralarının yükselmesine yol açabilecektir. Aynı azalış ilköğretim matematik öğretmenliği (bir önceki yıla göre 1582’lik bir azalma var), okul öncesi öğretmenliği (bir önceki yıla göre 1158’lik bir azalma) ve fen bilgisi öğretmenliği (2529’luk bir azalma) bölümleri için de geçerli. Genel lise mezunlarından 2 yıllık tercih yapacak çok sayıda aday bulunuyor. Bu adayların kılavuzda Tablo 3-A olarak belirtilen 2 yıllık programlarda önceliğin meslek liselilerde olduğunu, Tablo 3-B’de yer alan 2 yıllık bölümlerde ise böyle bir önceliğin olmadığını ve her adayın puanına göre değerlendirildiğini unutmamaları gerekiyor. Yükseköğretim programlarında her yıl sürpriz yerleşmeler de olmakta. Özellikle vakıf üniversitelerinin başarı sıralarında sürpriz düşüşler ya da yükselişler beklenmeli. Bu bağlamda üniversite adayları çok geniş bir yelpazeden tercihlerini oluşturmalılar. Örneğin; 50 bininci olan bir aday 25 bininci başarı sırası ile alan bir bölümü tercihlerine yazarak listesini oluşturmaya başlayabilir ve kendi başarı sırasının oldukça altında olan 100 bininci bir bölümü de son sıraya yazarak tercihlerini bitirebilir.

REKTÖRDEN

Şehir dışı tercihlerde mutlaka ailenizin fikrini alın

-Prof. Dr. Ayşegül Jale Saraç (Dicle Üniversitesi Rektörü)
Kendinizi mutlu hissedeceğiniz bir mesleğe yönelin. Bunun için de kendinizi iyi tanıyın, yeteneklerinizi, kişisel özelliklerinizi, becerilerinizi iyi analiz edin. Meslek tercihi insanın tüm hayatını etkileyen bir seçim olduğu için çok yönlü düşünülerek karar alınmalı. Önceliklerinizi belirleyin, seçenekleriniz arasında sonra eleme yapın. Tercih edeceğiniz bölümün mezuniyet sonrası çalışma koşullarını iyi araştırın, üniversiteyi mutlaka yerinde görün.
Öncelikle kendi puanınızın Türkiye sıralamasının ve tercih edeceğiniz bölümün sıralamasına uygun olup olmadığına bakın. Sonra da özel şartları göz önüne alın. Örneğin okumak istediğiniz şehri mutlaka ailenizle konuşarak karar verin. Üniversite de, bölüm de seçimde önemli. Üniversiteler hakkında kulaktan dolma edindiğiniz bilgilerle tercih yapmayın. Mutlaka kapsamlı ve sağlıklı bir araştırmadan sonra karar verin. Öğrencilik yapacağınız şehir, aradığınız özellikler de üniversite tercihlerinde en az bölüm seçimi kadar önemlidir. Ailenizin yaşadığı şehre uzaklık, ulaşım ve sosyal imkanları mutlaka araştırın. Gelecekte sağlık sektörü ile ilgili mesleklerin ön plana çıkacağını düşünüyorum. Hemşirelik, Acil Tıp Teknisyenliği, Optisyenlik, Beslenme ve Diyetetik gibi bölümlere talep artacaktır. Özellikle Sağlık Meslek Lisesi’nde okuyan öğrenciler Sağlık Meslek Yüksekokulları ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarında tercih edecekleri bölümlerden mezun olduklarında çok ihtiyaç duyulan teknik ara eleman oluyorlar. Mezuniyet sonrası da iş olanakları oldukça fazla. Sağlık dışında lojistik bölümünün de önem kazanacağını düşünüyorum.

TERCİH EFSANELERİ

- Barajı aşarsan üniversite seni kabul ediyormuş
-Barajı geçemezsen de gidip konuşursan kaydını alıyormuş
-Tanıdık varsa kaydını yaptırabilirsin

ÖSYS merkezi sınavlar uygular ve merkezi yerleştirmeler yapar. Üniversite devlet ya da vakıf olsun fark etmeksizin ÖSYM tarafından öğrenciler yerleştirilir. Vakıf üniversitesinde tanıdığınızın olması vs. gibi ayrıcalıklar edinemezsiniz. Tercih listeleri taranır ve ÖSYM’nin açıkladığı puanlar ve kontenjanlar etrafında yerleştirmeler yapılır. Hiçbir üniversite kendi başına öğrenci kabul etme ya da reddetme ayrıcalığına sahip değildir.

Fen Bilgisi Öğretmenliği

MESLEK

-PROGRAMIN amacı, çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, fen bilgisi konularıyla (fizik, kimya, biyoloji) ilgili eğitim veren kişiler yetiştirmektir. fen bilgisi öğretmeninin görevi, fen bilgisi konusu ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına hangi yöntemlerle kazandırılacağını bilerek, MEB tarafından onaylanan öğretim programlarını uygulamaktır. Fen bilgisi öğretmeninin hem alanıyla ilgili hem de öğretmenlik mesleği ile ilgili niteliklere sahip olması gerekir. Fen bilimlerine ilgi duyan ve bu alanda başarılı, bildiklerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen, insanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı kimseler olmaları gerekir. Öğrenim süresi 4 yıldır. Temel fizik, kimya, matematik bilgisi yanında sınıf yönetimi, fen teknolojisi ve toplum, ben bilimlerinde özel konular, bilgisayar ve pedagojik formasyon alanının tüm dersleri okutulmaktadır. Mezunların büyük çoğunluğu Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilköğretim okullarında, fen bilgisi branşında çalışırlar. İlköğretimin zorunlu hale gelmesi ile alanda yetişen elemanlara ihtiyaç artmıştır. Fen bilgisi öğretmenleri dershanelerde de görev yapabilirler.

Ailem baskı yapmadı

-Berrak Arı (ODTÜ Fen Bilgisi öğretmenliği mezunu)
Bahçelievler Lisesi’nin ardından Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde fen bilgisi öğretmenliğinden mezun oldum. Tabii fen bilgisi gibi bir branşı ODTÜ ‘de okumak ise ayrıcalıktır diye düşünüyorum. ODTÜ Ankara’da bir üniversite ama kendi içinde bağımsız bir şehir gibidir. Kampüs hayatının yaşanabileceği nadir üniversitelerden biridir. Şu anda devlet planlama teşkilatına bağlı ulusal ajansın Avrupa Birliği ülkeleriyle birlikte gerçekleştirdiği bir projede Comenius asistanı olarak Almanya’da, Alman okulunda çalışıyorum. 10 aylık bir program bu. Bu programa başvururken ülke tercihi yapılıyor. Ben Almanya’yı istedim ve burası oldu. Burada ODTÜ’nün avantajını kullandım. Benim üniversitemin eğitim dili yüzde 100 İngilizce olduğu için dil sınavından muaftım. Ailem de meslek seçimimde hiçbir zaman bana baskıcı davranmadı. Bence ÖSYS’ye hazırlanan öğrencilerin aklı hep karışık oluyor. Ama biraz gözlem her şeyi yoluna koyuyor diye düşünüyorum . Ne yapmak istediğini kişinin kendine sorması çok önemli. Bu nedenle ÖSYS’ye giren öğrencilere verebileceğim en önemli tavsiye önce kendilerini tanımaya çalışsınlar. Hayatlarında neleri yapmaktan zevk alırlar, hangi meslek onlar için ideal vb. onları araştırsınlar.

MERAK ETTİKLERİNİZ

-Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü’nü tercih etmeyi düşünüyorum. Bu bölüm hakkında ve mezun olduktan sonraki iş imkanları hakkında bilgi verebilir misiniz?
-Uluslararası ticaret yapan işletmelerde, ekonomi, finans, pazarlama, hukuk gibi ticaretin değişik alanlarında çalışan kişiler yetiştiren programdır.

Mezunlar:
-Çalıştığı kamu ya da özel sektör kurum/kuruluşun uluslararası ticaretteki mevcut yapısını ortaya koyar,
-Uluslararası ticaret uygulamalarını takip ederek, işlerinde kullanır,
-Uluslararası ticaret uygulamaları, para piyasası, kanun, tüzük ve yönetmelikleri takip ederek bilgilerini güncel tutar,
-Çalıştığı kamu ya da özel sektör kurum/kuruluşun yurtdışı alım ve satım işlerinin yürütülmesi işlerini yapar. Uluslararası ticaret yönetimi meslek elemanı olmak isteyenlerin, ekonomiye ilgi duyan, ayrıntılara dikkat eden, sorumluluk sahibi, girişimci kimseler olmaları, bir yabancı dil öğrenmeye yetenekli ve ilgili, kimseler olmaları gerekmektedir. Uluslararası ticaret yönetimi eğitimi alanlar bankaların kambiyo birimleri, ihracatçı birlikleri ve üye kuruluşları, serbest bölgeler, dış ticaret sermaye şirketleri ile özel kuruluşların ihracat-ithalat birimleri, gümrük ve uluslararası ticaret ve nakliyat firmaları gibi kurum ve kuruluşlarda istihdam edilmektedirler.
-Sağlık Meslek Lisesi Hemşirelik Bölümü 2011 mezunuyum. İki yıllık direk geçiş hakkım var mı, varsa yerleşme ihtimalim nedir? Fizyoterapi, anestezi, paramedik düşünüyorum. Ve eğer olursa bu bölümleri dört yıllığa tamamlama imkanım var mı?
-2012 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu Tablo 6-C’de sınavsız yerleşebileceğiniz önlisans alanları belirtilmektedir. Sınavsız geçişte, öncelikler söz konusudur: Kendi mesleki teknik eğitim bölgeniz içindeki programlara öncelik vermeniz gerekir. Sınavsız geçişte yeni mezun olan adaylar da önceliklidir. Önlisans bölümlerini, Dikey Geçiş Sınavı’na (DGS) girerek ilgili lisans alanlarına tamamlamak mümkündür.
-Hukuk okumak istiyorum. Bu sene olacağını düşünmüyorum artık seneye bir daha deneyeceğim. Sizce benim gibi çok konuşan, birilerine yararlı olmak, sorunlarına çözüm bulmak isteyen birine başka hangi meslek uygun olur?
-Bildiğiniz gibi birçok meslek grubunda etkili iletişim kurabilme, ikna edebilme, çözüm odaklılık gibi beceriler son derece önemlidir. Eğer hukuk eğitiminin gerçekten size uygun olduğunu düşünüyor ve hedefliyorsanız önümüzdeki yıl planlı ve sıkı bir çalışmayla hedefinize ulaşabilirsiniz. Ayrıca bir uzmanla görüşmeniz, size uygun olduğunu düşünebileceğiniz farklı meslek grupları konusunda da yeni düşünceler geliştirmenizi sağlayabilir.
-Radyo-televizyon ve sinema bölümünde okumak istiyorum.
İzmir’de yaşıyorum ve burada bence çok kaliteli imkanlar sunan bir üniversite var.
Fakat mesleğin merkezinin İstanbul olması kafamı karıştırıyor. RTS için düşünürsek, kaliteli bir eğitimin ardından sahaya atılmak mı, standart bir eğitimle sürekli sahada bulunmak mı önemli?
-İş hayatında artık asıl önemli olan şey işinin gerektirdiği özelliklere sahip olabilmek ve sürekli kendini çağın gerektirdiği koşullara göre yenileyebilmek. Kısacası işini iyi yapabilmektir. Üniversitelerin eğitim kalitesi elbette önemlidir. Ancak çok kaliteli eğitim verdiği düşünülen üniversitelerden mezun olan birçok kişi, daha düşük eğitim verildiği düşünülen üniversitelerden mezun olan kişiler kadar başarılı olamayabilmektedirler. Bizim tavsiyemiz daha kaliteli olduğunu düşündüğünüz üniversiteyi tercih etmenizdir. Bu nedenle tercih etmeyi düşündüğünüz üniversitenin olanaklarını ve avantajlarını iyi incelemeniz gerekir.
-Sosyoloji veya uluslararası ilişkiler bölümünü düşünüyorum. Fakat ikisi arasında tercih yapamıyorum. İkisinden birini ya da ikisini de neden ?
okumamalıyım veya okumalıyım?
-Sosyoloji, “Sosyolog” unvanı veren bir bölümdür. Mezunlar kamu kuruluşlarında ve özel kurumlarında sosyolog olarak çalışabilirler. Sosyoloji bölümü mezunları dershanelerde Felsefe Grubu Öğretmeni olarak çalışabilirler. Ayrıca pedagojik formasyon almaları halinde MEB’de ve özel okullarda da Felsefe Grubu Öğretmeni olarak görev alabilirler. Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunları ise KPSS’den yeterli puanı aldıkları takdirde bakanlıklarda ve müsteşarlıklarda iş imkanı bulabilirler. Özel sektörlerin çeşitli kademelerinde de yönetici olarak görev alabilirler. Ancak bunun için bu alandan mezun öğrenciler kendilerini yabancı dil, bilgisayar vs. alanlarda yetiştirmeleri önemlidir.

LYS sonuçları açıklandı, sıra tercihi listesi hazırlamada

LYS sonuçları açıklandı. Sıra tercih listesi hazırlamada. Bunun için hurriyetegitim.com'da "Tercih Sihirbazı'nı kullanarak hangi okul ve bölümleri listenize alabileceğinizi görebilir, buna göre tercih listesini hazırlayabilirsiniz. Sistem şöyle çalışıyor: hurriyeteğitim.com'a girdikten sonra "Tercih Sihirbazı'nı tıklayın. Daha sonra başarı sıralarınızı girerek okumak istediğinizi şehirleri seçmeniz gerekiyor. Son adım olarak tercih etmeyi düşündüğünüz üniversiteleri seçtikten sonra puan türünüzü de belirtip hangi bölüm ve üniversitelere yerleşebileceğinizi görebilirsiniz.

Y A R I N : Geleceğin meslekleri