Şeb-i Aruz Mevlevi Ayini

CRR Türk Müziği Topluluğu
Segâh Ayin
Şef: Veysel Dalsaldı

Mevlevilerin “meydan görmüş” dediği, yani mevlevihânelerin kurulmasından 1925 yılındaki kapanmalarına kadar geçen süre içinde bestelenmiş ve samahanelerde icra edilmiş klâsik ayinlerin sayısı kırk küsür kadardır.

Bu ayinlerden “Beste-i Kadîm” adı verilen Pençgâh, Dügâh ve Hüseyni makamlarındaki ilk üçünün bestekârları bilinmemektedir. Beste-i Kadîm’lerden sonra bestecisi bilinen ilk ayin Edirne Mevlevihanesi Aşçıbaşısı Mehmed Dede’in Beyati makamındaki, ikinci ayin ise Buhurizâde Mustafa Itrî’nin Segâh makamlarındaki Ayin-i Şerif’leridir.

Adı geçen beş ayinin en önemli özellikleri kendilerinden sonra yapılacak bütün ayinlere gerek müzikal yapı, gerekse güfte seçimi bakımından örnek teşkil etmiş olmalarıdır. Osmanlı müzik tarihi boyunca ayin bestekârlarının hepsi ayin formunun genel yapısı olarak bu beş ayinin kalıpları dışına çıkmamışlardır.

Cemal Reşit Rey Türk Müziği topluluğu bu yılki Şeb-i Arus’ta 2012 senesinin Buhurizâde Mustafa Itrî’nin 300. vefat yılı olması sebebi ile bestekârın Segâh makamındaki Ayin-i Şerif’ini seslendiriyor. Ayrıca HZ. Peygamber’i övmek için yazılan ve her ayinden önce okunması gelenek olan Rast makamındaki Naat’ın bestekârının da Itrî olduğu düşünüldüğünde ortaya muhteşem bir Itrî kompozisyonu çıkıyor. Allah adı ile atılan çarklar, açılan kollar ve tennureler bu müzikal kompozisyon ile manâ buluyor.