Sayıştay’dan tüyler ürpertici deprem raporu

Depremin tam bir felakete dönüşeceğini belirten rapor, hükümeti ve belediyeyi yasal ve idari tedbirler almaya çağırıyor. Rapor Danıştay Genel Kurulu’nda görüşüldükten sonra TBMM’ye gönderilecek.

Sayıştay, muhtemel İstanbul depreminin zararlarını azaltmaya yönelik faaliyetlerin nasıl planlandığı ve yürütüldüğü ve planların deprem zararlarını azaltmada ne kadar etkin olduğunu saptamak amacıyla bir rapor hazırladı.

Hürriyet, Sayıştay Genel Kurulu'nda görüşülmeyi bekleyen ve orada kabul edildikten sonra TBMM'ye gönderilecek olan rapora ulaştı. ‘‘İstanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor?’’ adlı 41 sayfalık raporda, muhtemel depremde İstanbul'da neler olacağına ilişkin ürkütücü tespitler ile hükümete ve belediyelere yönelik çok ciddi uyarılar yer alıyor.

İstanbul'un muhtemel bir depreme tam olarak hazır olmasının ilk ve en önemli koşulunun, mevcut yapı stokunun depreme güvenli hale getirilmesi olduğunun altı çizildi. Sayıştay raporunda, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi raporuna atfen, muhtemel depremde neler olacağı şöyle yer aldı:

Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Büyükçekmece, Bağcılar, Bahçelievler, Zeytinburnu, Fatih, Kadıköy, Maltepe, Kartal, Pendik, Adalar'da binaların yüzde 50'si yıkılacak. Bu semtlerde binde 6'sı oranında can kaybı yaşanacak.

Bayrampaşa, Eyüp, Beyoğlu, Beşiktaş, Üsküdar, Ümraniye'de binaların yüzde 20'si yıkılacak. Binde 2'si oranında can kaybı olacak.

Deprem açısından riski yüksek bir bölgede kurulmuş bulunan Ambarlı Termik Santrali hasar görerek devre dışı kalacak. Bu nedenle uzun süreli elektrik kesintisi olacak.

Uyarı çok tedbir yok

POLİTİKA YOK

Rapora göre deprem hazırlık çalışmalarının iyi bir şekilde yürütülmesini olumsuz etkileyen unsurların başında, İstanbul'da bu alanda çalışma yapan kuruluşlar arasında, sonuç almaya yönelik etkili bir işbirliğinin sağlanamamış olması geliyor.

İstanbul'daki deprem hazırlıklarını olumsuz etkileyen diğer bir faktörün de, deprem öncesi çalışmalara yönelik hükümet düzeyinde belirlenmiş açık ve net politikaların yokluğu olduğu belirtildi.

İTFAİYE ÇARESİZ

Sayıştay denetçileri, raporu hazırlarken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı'nın yürüttüğü çalışmalara da yer verdi. İstanbul'da itfaiyenin giremediği ve ahşap binaların çoğunlukta olduğu bin 300 adet dar ve merdivenli sokak olduğu belirtilen raporda, şöyle deniliyor: ‘‘Burada çıkabilecek yangınlara nasıl müdahale edileceği belli değil. İtfaiyenin mevcut istasyon, araç, gereç ve personel sayısı, risk azaltmaya elverişli düzeyde değil.’’

147 TRİLYON

Raporda, 17 Ağustos Marmara depreminde hasar gören kamu binalarının onarım çalışmaları hálá tamamlanamadığı da vurgulanarak, ‘‘Hasar tespiti konusundaki rakamlar güvenilir olmamakla birlikte Afet Yönetim Merkezi tarafından, belediyeler, üniversiteler ve diğer kamu binalarının onarımı ve güçlendirilmesi için toplam 147 trilyon liraya ihtiyaç olduğu belirlendi’’ deniliyor.

İstanbul’da zemin etütleri bile tam değil

Sayıştay raporunda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile örnek olarak seçilen belediyelerde yapılan incelemeler sonucunda saptanan aksaklıklar şöyle sıralandı:

Arazinin kullanım şeklini gösteren nazım ve uygulama imar planlama çalışmaları henüz tamamlanmadı. Bu nedenle İstanbul genelinde yerleşime uygun olmayan alanlar tam olarak bilinmiyor.

İmar planlama çalışmalarına veri tabanı olabilecek zemin etütleri henüz tam olarak bitirilemedi.

Yerleşime uygun olmadığı saptanan bazı yerlerde daha önceden inşa edilmiş yapılar var.

Ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıların engellenmesine yönelik mevzuat hükümleri yeterince uygulanamıyor. Yapı denetim kuruluşlarının oluşturulması olumlu bir adım.