Savaşın 10. yılında Suriyeli çocuklar... Türkiye örnek ülke

8.5 MİLYON ÇOCUK YARDIMA MUHTAÇ

* “Suriye’de 10 yıldır devam eden savaşta 6 bin 409 çocuk öldürülürken, 5 bin 503 çocuk yaralandı. Aynı dönemde 5 bin 737 çocuk zorla silah altına alındı ve savaşta aktif kullanıldı. Halen binlerce çocuk zorla silah altına alınmış durumda. Sadece 2020 yılında 813 çocuk zorla silah altına alındı. Suriye’de 2.6 milyon çocuk ülke içinde yerinden edildi.

* Suriye’de savaşın başladığı 2011 yılından bu yana yaklaşık 6 milyon Suriyeli çocuk dünyaya geldi. Bu çocuklardan 4.8 milyonu Suriye toprağında, 1 milyonu, aşkını göç ettikleri komşu ülkelerinde doğdu. Savaşın getirdiği tahribatla Suriye içerisinde 6.5 milyon, Suriye dışında 2.5 milyon olmak üzere 8.5 milyon Suriyeli çocuk yardıma muhtaç durumda. Suriye iç savaşında eğitim tesisleri hedef olurken, 10 yılda 723 okul, eğitim kurumu yok edildi. Yine 640 hastane, sağlık merkezi gibi sağlık tesisleri kullanılmaz hale getirildi.

SURİYE’DEKİ ÇOCUKLAR BESLENEMİYOR

* Suriye içerisinde 2.45 milyon çocuk, göç ederek komşu ülkelere sığınan 750 bin Suriyeli çocuk okula gidemiyor. Suriye içerisinde 500 bin çocuk kronik olarak yetersiz beslenirken, 5 yaşın altındaki 137 bin çocuk akut yetersiz beslenme durumunda yaşıyor.

* Türkiye, dünyada en fazla mülteciye, göçmene ev sahipliği yapan ülke. Türkiye’deki Suriyelilerin yaklaşık 1 milyon 200 bini okul çağında. UNICEF gibi kuruluşların da desteğiyle Türkiye, çocukların eğitime entegresi konusunda başarılı çalışmalar yürütüyor. UNICEF olarak Türkiye’nin Suriyeli çocuklarına yönelik eğitim çalışmalarına destek veriyoruz. Bu çalışmaların en önemlisi sağladığımız şartlı eğitim yardım programıdır. Bu sayede 700 bin çocuk eğitime kavuşturuldu, okula devamı sağlandı.

* Çalışmalara rağmen halen Türkiye’deki 400 bin Suriyeli çocuk, okul dışı kalmış, eğitime ulaşmamış durumda. Koronavirüs pandemisi nedeniyle bu sayı her geçen gün artıyor. UNICEF olarak bu konuda Türkiye ile birlikte çok sayıda çalışma yapıyoruz. Desteklediğimiz en önemli proje Hızlandırılmış Eğitim Programı (HEP). Bugüne kadar ABD, Avrupa Birliği, Almanya, Norveç gibi ülkeler bu projeleri desteklemiştir. Saha çalışmalarıyla bu çocuklara ulaşılıyor, aileleri ile iletişim kurularak eğitime kazandırma çalışması yürütüyoruz. Pandemi nedeniyle okul kayıtlarında bir düşüş oldu, ailelerinin ihtiyaçları arttı. Bu da çocuk işçi sayısını tetikledi. UNICEF, ortaklarıyla birlikte, ailelere de destek sağlayarak çocuk işçiliğinin önlenmesi için çalışıyor.

ÇOĞU TÜRKİYE’DE DOĞUP BÜYÜDÜ

* Türkiye’de bulunan Suriyeli çocukların çoğu uzun yıllardır burada yaşıyor, çoğu da Türkiye’de doğmuş. Eşit imkanlar ve sosyal uyum için desteklenmelerine ihtiyaç var. Bu noktada Türkiye çok güzel bir örnek teşkil ediyor, bu kadar fazla mülteciye uzun yıllar ev sahipliği yapmak kolay bir iş değil. Pandeminin etkisiyle bu yük daha da arttı. Hem sosyal hizmetler hem de ekonomik bir yük olarak bakıldığında çok büyük bir görev üstlendi Türkiye. Uluslararası topluluğun, Türkiye’yi bu çalışmalarında desteklemesi gerekir. Türkiye’nin daha fazla desteklenmesi gerektiğine inanıyorum. Türkiye’deki bir mültecinin, göçmenin, başka bir ülkedekilere göre büyük bir avantajı var. Buradaki çocuklar sisteme entegre ediliyor. Bu entegrasyon neticesinde çocuklar eğitimde, sosyal hizmetlerden faydalanabiliyor.

* Mülteci-sığınmacı çocukları, bir ülke için yük değil aslında bir kazançtır. Bu çocuklar, erken çağlarda yapılan yatırımlarla, topluma uyumları ile eğitime ulaşmalarının sağlanması durumunda ülkenin gelişmesi, kalkınmasına yönelik iyi bir kaynak olurlar. Sosyal uyum sağladığında ileriki yıllarda bu çocukların yük değil tam tersine ülkenin kalkınmasına katkı sunduklarını görmüş olacağız.

* Şu an Suriye’de 13 milyon kişi yoksulluk sınırının altında, zor şartlarda yaşamını sürdürüyor. Bu kişilerden 6.1 milyonu çocuk. İlk kez bu kadar kişinin yardıma ihtiyaç duyduğu bir durum ortaya çıktı. Bu olumsuz durumu göz önünde bulundurduğumuzda ülkesini terk eden Suriyelilerin tekrar geri dönmeleri çok gerçekçi görünmüyor.”

RAKAMLARIN ARDINDAKİ DRAM

Suriye’de Mart 2011’de patlak veren iç savaş, 10’uncu yılını geride bırakıyor. Siyasi çözüm için Birleşmiş Milletler gözetiminde yürütülen Anayasa Komitesi gibi girişimler sürse de ülke, halen barışa uzak. Geçen 10 yıl Suriye haritasını ve ülkede yaşayan yaklaşık 20 milyon kişinin hayatını kökten değiştirdi. Fransız AFP haber ajansı, iç savaşı çarpıcı sayılarla ele aldı:

ÖLÜM, İŞKENCE...

* 387 bin: Rejime karşı protestoların acımasızca bastırılması sonucu iç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana Suriye’de hayatın kaybedenlerin sayısı. Bu veri, merkezi İngiltere’de bulunan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne dayanıyor.

* 5.6 milyon: Başta Türkiye, Lübnan ve Ürdün olmak üzere yurtdışına kaçan Suriye vatandaşlarının sayısı.

* 6.7 milyon: Suriye’de yerinden edilen ve çoğu kamplarda yaşamak zorunda kalanların sayısı. Ülkede 13.4 milyon kişinin insani yardıma ihtiyacı var. Gözlemevi’ne göre 100 bin kişi işkence sonucu öldü. 100 bin kişi de halen cezaevinde. 200 bin kişi ise kayıp.

KİMYASAL DEHŞET

* 38: BM’ye göre ülkede kimyasal silah kullanıldığı rapor edilen vaka sayısı. Bunların 32’sinden Esad rejimi sorumlu tutuluyor.

* 1400: ABD’ye göre rejimin tek bir kimyasal silah saldırısında hayatını kaybeden kişilerin sayısı. Bu saldırı, 2013’te Şam yakınlarındaki Doğu Guta’da yaşanmıştı.

EKONOMİK FATURA

* 1.2 trilyon dolar: Dünya Vizyonu adlı yardım kuruluşuna göre 10 yıllık iç savaşın ekonomik faturası.

* 91.5 milyar dolar: Suriye Petrol Bakanlığı’na göre ülkenin kaybettiği hidrokarbon kaynaklarının geliri. Savaştan önce günde 400 bin varil petrol çıkarılıyordu. 2020’de günde 89 bin varil çıkarılıyor.

* 33 kat: Savaştan önceki 5 yıllık ortalamaya göre Suriye’de gıda fiyatlarının artış oranı.

* 6 kat: 2011 yılı öncesine göre hükümet denetimindeki bölgelerde sübvanse edilen ekmek fiyatındaki artış.

* 12.4 milyon: Suriye’de her gün yeterli gıdaya ulaşmada zorluk yaşayan insanların sayısı.

* Yüzde 60: Suriye’de açlıkla karşı karşıya olan çocukların oranı.

* 2 milyon: Aşırı yoksulluk şartlarında yaşayan Suriyelilerin sayısı.

SAĞLIKÇI KALMADI

* Yüzde 70: İç savaş yüzünden elektrik şebeke ağı istasyonları ve yakıt tedarik hatlarının yüzde 70’i devre dışı kaldı.

* Yüzde 70: Ülkeden kaçan sağlık personelinin oranı. Suriye’deki hastanelerin yüzde 58’i faal.

* Üçte bir: Suriye’de yıkıntı halinde olan veya silahlı grupların kullandığı okul binalarının oranı.

* 2.4 milyon: UNICEF’e göre Suriye’de okula erişimi olmayan çocukların sayısı.