SavaÅŸa engel olmak isteyen Katolik elçi, Åžeyhülislam’dan fetva aldı

Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa’nın 1683’teki Viyana kuÅŸatması öncesinde, Avusturya’nın Ä°stanbul’daki elçisi, ÅŸeyhülislama ‘İslam ÅŸeriatına göre boÄŸazına bez baÄŸlayıp aman diyene kılıç vurulur mu? Bu kiÅŸilerin üzerine sefer caiz midir?’ diye sorarak fetva istemiÅŸ ve ‘caiz deÄŸildir’ diye cevap almıştı.Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa ise, fetvaya aldırış etmeyerek Avusturya üzerine sefere çıkmış ama bu savaÅŸ, Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu için tam bir feláket olmuÅŸtu.Ä°STANBUL’daki Avusturya elçisi, Türk tarihinin dönüm noktalarından olan 1683’teki Ä°kinci Viyana kuÅŸatması öncesinde savaÅŸa mani olabilmek için çok uÄŸraÅŸmış, hatta ‘İslam ÅŸeriatına göre boÄŸazına bez baÄŸlayıp aman diyene kılıç vurulur mu? Bu kiÅŸilerin üzerine sefer caiz midir?’ diye ÅŸeyhülislamdan fetva istemiÅŸ ve ‘caiz deÄŸildir’ diye cevap almış ama Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa fetvaya aldırış etmeyerek Avusturya üzerine sefer çıkmış fakat bu savaÅŸ, Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu için tam bir feláket olmuÅŸtu.Avusturya’nın hakimiyetindeki Protestan Macarlar, 1670’li yıllarda uÄŸradıkları baskılar yüzünden ayaklandılar ve Macarlar’ın lideri Tökeli Ä°mre, Türkiye’den yardım istedi. Ä°lk zamanlarda Macarlar’la pek ilgilenmedik ama Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa’nın sadrazam olmasından sonra siyasetimizi deÄŸiÅŸtirerek Tökeli Ä°mre’ye yardıma baÅŸladık. Budin Beylerbeyi, Avusturyalılar’ın elinde bulunan Orta Macaristan topraklarının bir kısmını fethederek isyancılara verdi ve Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu, Tökeli Ä°mre’yi ‘Orta Macar Kralı’ ilán etti. Avusturya, bütün geliÅŸmelere raÄŸmen barış taraftarıydı ve 1664’te 20 yıllığına imzalanmış olan Vasvar AnlaÅŸması’nın süresini uzatmak istiyordu.AnlaÅŸmanın yenilenmesi maksadıyla Ä°stanbul’a elçi olarak gönderilen Kont Albert de Caprara, bu iÅŸ için çok uÄŸraÅŸtı, hattá Siláhdar Tarihi’nde yazılanlara bakılırsa ‘İslam ÅŸeriatına göre, boÄŸazına bez baÄŸlayıp aman diyene kılıç vurulur mu? Bu kiÅŸilerin üzerine sefer caiz midir?’ diye ÅŸeyhülislamdan fetva bile istedi ve arzu ettiÄŸi cevabı da aldı. Ama, Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa fetvaya aldırış etmedi, sefere çıkma fikrinden vazgeçmedi ve sınırlardan ‘Avusturyalılar durmadan saldırıyorlar’ ÅŸeklinde ÅŸikáyet mektupları getirterek, zamanın hükümdarı Dördüncü Mehmed’i savaşın ÅŸart olduÄŸuna inandırdı.Avusturya ise, barışın mümkün olamayacağını görünce diÄŸer Avrupa devletlerinden ve Papa’dan yardım istedi. ÇeÅŸitli ittifaklar yaptı ve bu arada Avrupa’nın birçok yerinden Viyana’ya gönüllüler gelmeye baÅŸladı.Osmanlı ordusu sefere çıktığı sırada fethetmek istediÄŸi yer baÅŸlangıçta Viyana deÄŸil Yanıkkale idi ama sadrazamın etrafını kuÅŸatan dalkavukların tesiriyle, hedef Viyana oldu. Kanuni Sultan Süleyman gibi büyük bir hükümdarın bile fethedemediÄŸi ÅŸehri ele geçirecek komutanın kazanacağı prestij de, Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa’nın aklını başından almıştı.Sadrazam, Yanıkkale’yi almadan geçtikten sonra padiÅŸaha bir mektup göndererek Viyana’ya gittiÄŸini duyurdu. Merzifonlu’nun kendisine danışmadan Viyana’yı kuÅŸatmaya kalkmasındaki cür’ete hayret eden Dördüncü Mehmed, sadrazamın davranışı için ‘Kasdımız Yanık ve Komaron kaleleri idi. Viyana’ya gidileceÄŸi konuÅŸulmamıştı. PaÅŸa ne tuhaf saygısızlık edip Viyana sevdasına düşmüş? Allah kolaylık versin, lákin önceden söylemiÅŸ olsaydı izin vermezdim’ demiÅŸti.Avusturyalılar, Osmanlı ordusunun Macaristan’a yürüyeceÄŸini tahmin ediyorlardı ama Viyana’nın kuÅŸatılacağı akıllarına gelmemiÅŸti. Osmanlı ordusunun ÅŸehre yönelmesi, Avusturya’da büyük heyecan yarattı, hattá Ä°mparator Leopold bile Osmanlı ordususunun Viyana’ya geliÅŸinden on gün önce ÅŸehirden kaçtı.Ä°ki ay süren Viyana kuÅŸatmasının nihayetinde, 12 Eylül 1699’da Kahlenberg’de yaptığımız muharebede maÄŸlup olduk ve ordumuz bir daha toparlanamadı. Daha sonraki 16 yıl Avusturya, Venedik, Rusya ve Lehistan ile mücadele içerisinde geçti ve 1699’da tarihimizin en ağır maÄŸlubiyet belgelerinden biri olan Karlofça AntlaÅŸması’nı imzalamak zorunda kaldık.Â