Savaş ve silah

SAVAŞLARIN arkasında silah firmaları vardır! Ölümü el altından onlar kışkırtır...Hiç kuşkusuz, yukarıdaki genel kanı hala hakimiyetini koruyor.Ve zaten, bu argüman Irak arbedesini açıklamak için de öne sürülüyor.Diğer gerekçe ise ABD'nin bölge petrolünü denetlemek hedefi olarak gösteriliyor.Her ikisi de doğru değil!Sonuncusunda kısmen haklılık payı varsa dahi, akaryakıt kuyularını kontrol altına almak iradeciliği ‘‘W’’ rumuzlu Bush'un ‘‘Bağdat seferi’’nde ancak tali bir rol oynadı.Ama bugün petrol konusunu bırakıp salt ‘‘savaş-silah’’ ilişkisi üzerinde duracağım.* * *GERÇEKTEN de, modern zamanlarda uzun bir süre, ‘‘top taciri’’ diye tanımlanan üretici fabrikalar ve onlara aracılık yapan şahıslar, savaşların perde arkasında yer aldılar.Birincilere en somut örnek, 2. Wilhelm daha Alman İmparatoru tacını giyer giymez Berlin'de son derece etkin bir ‘‘lobi’’ oluşturmuş olan ‘‘Krupp’’ firmasıdır.Öyle ki, kendi çelik fırınlarını kızdırmak için Prusya militarizmini de kızıştıran bu dev kartelin ‘‘Harb-i Umumi’’ sırasında imal ettiği ve çok uzak menzilden Paris'i döven heyüla toplar, o ‘‘Krupp’’ hanedanının eti budu dolgun kızına atfen ‘‘Şişko Bertha’’ diye anılırdı.İkincileri, yani silah tüccarlığından para kazanan şahsiyetleri ‘‘efsaneleştiren’’ (!) portre ise Şehr-i İstanbul'umuzun Rum asıllı ahalisinden Bazil Zaharof Efendi'dir. Ahlak mahlak hak getire, hasım taraflar arasında ölüm ticareti yapan ve cebe attığı komisyonlardan ötürü ‘‘mösyö yüzde üç’’ lakabıyla bu hazretin namı öyle kötüye çıkmıştı ki, ‘‘Tenten’’ çizgi-romanın yaratıcısı Herge O'nu hep ‘‘negatif model’’ olarak kulllanmıştır.Bunların hepsi gerçek, fakat şimdinin gerçeği değil!* * *DEĞİL, çünkü herşey gibi savaş; dolayısıyla ‘‘savaş-silah’’ ilişkisi de değişti!Kuşkusuz, üretici firmalar; onların iktidar mercileri nezdindeki ‘‘lobi’’leri; ‘‘mösyö yüzde üç’’lükten ‘‘mister yüzde üç’’lüğe ‘‘terfi etmiş’’ (!) ‘‘Zaharof Efendi’’ler hala var...Var ama, askerlikteki kavramsal dönüşüm; silahlardaki teknolojik devrim; ekonomideki küresel trend ve dünyadaki konjonktürel ‘‘yumuşama’’, ‘‘ölüm tacirleri’’ni (!) artık ne savaş kararında söz sahibi yapıyor, ne de arbedenin patlak vermesi onları daha çok zengin kılıyor. Nitekim, Pentagon'a en büyük çok silah servisi veren iki dev firmanın, yani ‘‘Boeing’’ ve ‘‘Lockheed’’in borsa tahtası Irak muharebesinin başından beri, yüzde 4 - 5 düştü.‘‘Abrahms’’ tanklar da,‘‘Thomahawk’’ füzeler de, ‘‘Patriot’’ bataryalar da öyle...* * *ÇÜNKÜ bir; stokları eriten uzun bir arbede gerçekleşmediği takdirde, dünya orduları, genel programlar çerçevesinde çok önceden saptanan ve sözünü ettiğim konjonktürel ‘‘yumuşama’’dan dolayı da siyasi iktidarların zar zor onayladığı siparişleri ötesine taşmıyor. Çünkü iki; yukarıdaki ‘‘Abrahms’’ tankın subayı artık hedefi periskopa bağlı bilgisayar faresini tıklatarak vuruyor. Bu bilgisayar programını da, diyelim ki ‘‘Microsoft’’ hazırlıyor. Çünkü üç; zaten sivil ağırlıklı o ‘‘Microsoft’’a ek olarak, ‘‘Boeing’’ veya ‘‘Lockheed’’ de yine sivil hayatı kapsayan binbir çeşit gereç ürettiğinden, savaş illa kar anlamına gelmiyor.Aksine, çok boyutlu ve küresel ekonomiyle içiçe bu ahtapot firmalar için kriz ortamı daha az bilişim programının, daha az yolcu uçağının, daha az iletişim uydususunun satışı demek olacağından, nihai bilançoda Saddam'ı tepelemek harekatı zarar sinyali veriyor.Dolayısıyla da, mazinin ‘‘savaş, eşittir top tacirleri’’ türü zihin şemalarını unutmamız ve dönüşen hayatın ‘‘savaş û silah’’ ilişkisini de dönüştürdüğünü görmemiz gerekiyor.Bugünkü ‘‘şişko Bertha’’lar ve ‘‘mösyö yüzde üç’’ler, dünkü Krupp'un eti budu dolgun kızından ve İstanbul'un Zaharof Efendi'sinden bin defa daha zor saptanabiliyor.