Sarkis abiyle Ermenistan turu

Turkiye'de yayimlanan Agos Gazetesi'nin editoru rehberimizdi.

Sarkis Seropyan, Balat'ta dogmus eski bir Istanbullu. Turkiyeli uc gazeteciyi Erivan'a davet eden Agos Gazetesi'nin Ermenice editoru.

Ataturk Havalimani'nda ucagin kalkmasini beklerken yerinde duramiyor. Birlikte yola ciktigimiz Milliyet'ten Nazim Alpman ve Radikal'den Celal Baslangic'a Erivan'dan bahsediyor. ‘‘Bizim oranin suyunu icin midenizde sorun kalmaz,’’ diyor. Ermenistan'daki akrabalarina aldigi hediyeleri zar zor sigdirmis valizine. Donuste de bavulu Turkiye'deki Ermenilere getirdigi su ve tuzla dolacak. Ucak Erivan'a dogru hareket ettiginde hosteslerle Ermenice konusup, bizlere ozel izzet, ikram yapilmasi icin baski yapiyor. Ilgisi ve candan evsahipligi bizi de laubali yapiyor, mesafeyi yok edip, ‘‘Sarkis Abi’’ye donuyoruz.

BIR BIZE BIR BURAYA BAK

Erivan'da pasaport islemleri uzayinca sinirleniyor, Bir anda Istanbullu kimligi bastiriyor: ‘Yahu bir bizdeki duruma bak bir de buradaki duruma’’!

Erivan'a ilk kez 1966 yilinda gelmis, ‘‘Sovyetli’’ yillarda. O zamanlar Kars'tan trenle gecmis. ‘‘Soydas topragi’’ dedigi Ermenistan'a. Ama gezememis. Baska kentlere gitmek isteyince karsisina izin sorunu cikmis.

Sarkis abiye takiliyoruz:

- Simdi de pek birsey degismemis diyoruz,

- Yok yok eskiden burada birine nasilsin diye sordugumda; iyi olacak insallah derlerdi. Ikinci geldigimde, boyle kalsa iyidir, diyorlardi. Simdi bazilari koseyi donmus ama buyuk cogunluk eskiyi arar durumda. Gordunuz mu birseyler degismis!

LUFERDEN BASKA TANIMAM

Erivan Havalimani'ndan kent merkezine dogru hareket ediyoruz. Yolun iki tarafinda isporta tezgahlari siralanmis. Sarkis Abi, ‘‘Bunlar da buranin Akmerkez'i, Galeria'si,’’ diyor.

Aksam yemegi otelde. Organizasyonun yukunu ceken Harutyan Demir, Ishan baligi hazirlatmis. Ama Sarkis abiyi pek mutlu edemiyor. ‘‘Bogaz luferinden baska balik tanimam,’’ diyor. Balik ozlemiyle kalsa iyi. Masada zeytinyagli mezelerin olmadigini, Ermenistanlilarin mutfaklarinin Istanbullu Ermeni mutfagindan cok farkli oldugunu da anlatiyor: ‘‘Bir Ermeni yemegi olan uskumru dolmasini Istanbul'da yasayan herkes bilir, ama Ermenistanli Ermeni bilmez’’.

Sokakta konustugu soydaslariyla aralarinda bir lehce sorunu da varmis. Istanbullu Ermenilerin Fransiz, dogulularin da Rus etkisinde kalmasi sonucu arada kopukluk olusmus: ‘‘1915-1940 arasi buyuk bir kulturel acik yasandi. Ozellikle Sovyet doneminde Ermenistan'da yasayanlarin buyuk avantaji da oldu. Ermeni kulturunun daha da yayginlasmasi icin enstituler kuruldu. En kucuk yerlesim biriminde yasayanlar bile opera, tiyatroya gitmeye alistilar. Biz Istanbullu Ermeniler folklorik yonden dogunun gerisinde kaldik. Buralarin su anda yalnizca ekonomik sikintisi var. Entelektuel birikim acisindan da batililara inanilmaz bir fark atmis durumdalar.’’

ISTANBUL'U SEVIYORUM

Turkiye ile Ermenistan'i kiyaslarken Ermenistan sevdalisi oldugunu da her firsatta dile getiriyor.

- Peki, Ermenistan'da surekli olarak yasamak ister misin, diye soruyorum.

- Onemli olan insanin doydugu yerdir. Belki biraz daha genc olsaydim tereddutsuz evet, derdim. Ama simdi dusunurum. Istanbul'u cok seviyorum.

Bir soru daha:

-Hangisiyle daha iyi anlasirsin, Ermenistanli biriyle mi yoksa bir Istanbulluyla mi?

- Vallaha dogdugum yerdeki insanlarla daha iyi anlasiyorum!

Madam Alicia’nin Turk Mutfagi

Alicia Melkumyan, Komitas konservatuarini bitirmis. Kirk yillik piyano hocasi. 1990'da Istanbul'da piyano dersleri vermis. Iki yil sonra Erivan'a donerek bir evin alt katinda restoran acmis. Istanbullu Ermeni mutfagini Erivan'a tasiyarak soydaslar arasinda mutfak koprusu olmus. Su anda parlamenterlerin ve Turkiyelilerin ugrak mekani Madam Alicia'nin mutfagi.

Sibel Can’a asik

Hafta sonlari kurulan Versiyaj pazarindaki yagli boya Sibel Can portresi dikkatimi cekiyor. Resmin bulundugu sehpanin yaninda da sanatcisi Sarkis Tosunyan. Bir kaset kapaginda resmini gorunce Sibel Can'a asik olmus. 75 yasindan sonra da Sibel Can'in kendisine bakmayacagini dusunerek Istanbul'a gelmemis. Ama bu ask ona kazandirmis da. Su ana kadar iki Sibel Can portresi satmis.

Uzay muhendisi barmen

Barin arkasinda kadehlere dut votkasi doldururken tanidik. Adi Sergey Sirinyan. Eskiden uzay teknolojisi ureten fabrika kapaninca simdi barmenlik yapiyor. Yeni duzene alisamamis. Azericesi oldukca iyi. Turkiye'den geldigimizi ogrenince seviniyor. Neye sevindigini biz de anlamiyoruz. Eskiden Volkov gibi kozmonotlara uzay aracinin nasil kullanildigini da o ogretiyormus. Yazarkasa tuslariyla bize de anlatmaya calisti!

Erivan’daki Urfali

Ingilizce, Dogu Mutfagi yazili tabelanin asili oldugu restoranin ici tika basa dolu. Uyanik bir Ermeni girisimci ayni zamanda kebap meraklisi olan Erivanlilara Guneydogu mutfagini sunarak kentin en iyi restoranini acmis. Kepap ustasi nereden olacak tabi ki Urfa'dan. Mustafa Usta monude Turkce adlariyla yazili kebaplari hazirliyor. Ermeni patronun gozbebegi.

Turk pasaportlu operaci

Diran Lokmagozyan. Istanbullu Ermeni. On yil once Erivan'a gelmis. Onceleri yalnizca Universite ogrenimi icin. Zaman gectikce kendisini Erivan'da daha huzurlu hissetmis. Su anda Erivan Radyosu'nun kadrolu opera sanatcisi. Yine de Turk pasaportundan taviz vermiyor.