Sarkaç durdu

İLK romanı ‘Gülün Adı’, 1980’de yayınlanmıştı. Son kitabı ‘Sıfır Sayı’ ise 2015’te. Bu iki tarih arasına onlarca kitap sığdırdı. Sadece bir romancı olarak değil, Ortaçağ estetiği ve göstergebilim uzmanı olarak da önemli çalışmalara imza attı. İtalyan yazar, bilim insanı, eleştirmen, düşünür Umberto Eco, ardında bıraktığı değerli çalışmalarıyla, önceki akşam 84 yaşında hayata gözlerini yumdu.

İtalya’nın Alessandria kentinde 5 Ocak 1932’de dünyaya gelen Eco, 1954’te ortaçağ felsefesi ve edebiyatı üzerine yazdığı tezle Torino Üniversitesi’nden mezun oldu. 1961’de akademik kariyerine başladı. Torino, Floransa ve Bologna üniversitelerindeki çalışmalarıyla uluslararası boyutta pek çok ödüle layık görüldü. İtalya’nın yanı sıra  Almanya ve Fransa’dan da devlet nişanları ve şövalye unvanı aldı. 

İlk romanı ‘Gülün Adı’nı yazdığında 48 yaşındaydı. “Bir bilim adamıyken, neden bu yaşta roman yazdınız?” diye soranlara, “Canım istiyor” dedi. O roman Eco’yu akademik camiadan çıkarıp edebiyatçı olarak tüm dünyaya tanıttı. Sonra arkası geldi; ‘Foucault Sarkacı’, ‘Önceki Günün Adası’, ‘Baudolino’, ‘Prag Mezarlığı’… Birçok dile çevrilerek milyonlarca insana dokundu. Yine de bir söyleşisinde “Ben felsefeciyim, romanlarımı sadece hafta sonları yazarım” diyordu. 

AYRINTI SOSYOLOĞU
‘Ayrıntıların sosyolojisi’ adı verilen anlayışın önemli isimlerinden biri olarak bilinen Eco, aslında ünlü olmaktan hoşnut değildi. Bir röportajda kendisine “Dünyada üç şeyi değiştirebilecek olsanız, bunlar neler olurdu?” diye sorulduğunda “Röportajları yok ederdim” diyordu, “Diğerleri sıradan şeyler olurdu. Mesela, dünyada barışın hâkim olmasını sağlardım. Aslında bu, önümde yaşayacak çok az zaman kaldığından beni çok ilgilendirmiyor. Ama torunlarım için iyi olurdu.”

‘ÇOK ZENGİN BİR HAYAT’
Enver Aysever’in programına katıldığında şöyle demişti: “Varsayalım ki hiç kitap okumadınız, ölüm anınızda kısa bir hayat yaşadığınızı fark edeceksiniz. Ben ölürken, Sezar’ın suikastini, Romeo ve Juliet’in aşkını, Dante’nin cehennemini yaşamış olacağım. Çok zengin bir hayat yaşamış olacağım.”

Aksini kimse iddia edemez.

'GİTTİĞİMDE SİZİ BİLGİLENDİRİRİM'
2013’te Anadolu Ajansı’na verdiği bir röportajdaki “Ahirete inanıyor musunuz?” sorusunu şöyle yanıtlıyordu: “Benden sonra da etrafta pek çok yaşam olacak. Kendi adıma, bu soruya iyi bir yanıtım yok. Henüz ölmedim, sonrasında ne olacağını bilmiyorum. Ama gittiğimde sizi bilgilendiririm.” 

'İSTANBUL EN GÜZEL 4 ŞEHİRDEN BİRİ'
Umberto Eco, 2013 yılında Hürriyet’ten Cansu Çamlıbel’e Milano’daki evinde verdiği röportajda, baklava yiyerek İstanbul’u ve sosyal medyayı anlattı. Eco, İstanbul ile ilgili “İstanbul dünyada gördüğüm en güzel dört şehirden biri. Roma, Rio de Janeiro, New York ve İstanbul. Dört şehre derin entelektüel duygular besliyorum” demişti. Türkiye için de, “Sanki devamlı bölünmüş olmaya mahkûm edilmiş, nereye gitmesi gerektiğini hiçbir zaman bilemeyen bir ülke gibi Türkiye” değerlendirmesinde bulunmuştu.

LİSTE BAŞINDAKİ ENTELEKTÜEL
ECO, Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD’den Foreign Policy ve İngiltere’den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu dünyanın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 2’inci, 2008’de 14’üncü sırada yer almıştı