Şarık Tara: Bu dünyaya gelmişsiniz bir kez, mutlu olun

Enka Holding Fahri Başkanı Şarık Tara, 88 yaşında çoklu organ yetmezliğinden hayatını kaybetti.

1930’da Üsküp’te başlayan ve İstanbul’a uzanan başarılarla dolu yaşamöyküsünü 2015 yılında çıkan 'Şarık Tara anlatıyor' kitabında aktaran Tara, " Mutlu olman için sevmeyi bilmen lazım. Zaten yaşam felsefem bunun üstüne kurulu. Bu dünyaya gelmişsiniz bir kez, mutlu olun." demişti.

İşte o röportaj...

Sizden başka Şarık isminde biri var mı acaba?

Türkiye’de iki kişiye daha rastladım. Biri Mülkiyeli, biri de doktor. Benim yaşlarımdalar.

Şarık Arapça bir kelime, değil mi?

Evet, nur saçan anlamına geliyor. Bana çok kez Tarık, Harık, Faruk dediler. Zorluk çektim ama galiba sonunda alıştılar.

İsminizi seviyor musunuz?

Seviyorum, sana ait olan her şeyi sevmelisin. Mutlu olman için sevmeyi bilmen lazım. Zaten yaşam felsefem bunun üstüne kurulu. Bu dünyaya gelmişsiniz bir kez, mutlu olun.

Her şeyi sevin, kendinizi, karşınızdakini hatta elinizde tuttuğunuz bardağı, gördüğünüz manzarayı; bunlar size hizmet ediyor. Ama benim için en güzel sevgi, ülke sevgisidir. Göçmenliğimden ve çocukluğumda yaşadıklarımdan dolayı ülke sevgisi bende çok güçlendi.

TECRÜBE İNSANI KISITLAR VE VİZYONUNU KAPATIR

12 yaşında İstanbul’a göçene kadar Üsküp’te Sırplarla çok sorun yaşamışsınız...

Bize taş atarlardı. Okula başlama zamanı gelince annem, “Türk okuluna gidersen burada hiç istikbalin olmaz” dedi ve beni modern bir Sırp okuluna gönderdi. Benim için en zor şey, öğrettikleri tarihti. Anlatılanlar sonucu, Türk olduğum için utanıyordum ama annem anlatınca iftihar ediyordum.

Aileniz Üsküp’ten buraya geldiğinde maddi sıkıntıya düşmüş. Nasıl atlattınız o zamanları?

Annem yanında getirdiği mücevherlerini sattı. Büyükbabamdan kalma, kıymetli bir ipek halı vardı. Bir gün annem babama, “Çocuklardan kıymetli değil ya, Kapalıçarşı’da sat” dedi.

Benim de para kazanmam gerekiyordu. Lise öğrencisiyken ders vermeye başladım. Sonra kız kardeşim de çalıştı. Okul, sabah 08.30’daydı. 15.30’da paydos ediyorduk. Bir fabrikaya işe gidiyordum, 16.00’dan 22.00’ye kadar... Eve döner, yorgun yatardım ama sabah 06.00’da uyanıp 1-1.5 saat ders çalışırdım. Bu böyle uzun süre devam etti.

Peki, size hayat hikâyenizi anlattıran ne oldu?

Başımdan geçenleri gençlere aktarmak istedim. Okudukları takdirde nasıl başarılı olabileceklerine bir miktar yardım eder diye düşündüm. Ayrıca tecrübeye de inanmam. Bunu görsünler diye anlattım.

Tecrübeye neden inanmıyorsunuz?

Son 10 sene içindeki teknolojik gelişmeler, son 100 sene içindeki gelişmelerden daha fazla. Tecrübe, tamam da hangi zamanın tecrübesi? Mesela, bizim yaşımızdakiler bilgisayarı, akıllı cep telefonlarını gençler gibi kullanamıyor.

Tecrübe insanı kısıtlar ve vizyonunu kapatır. Yaratıcı olmanın, yenilikleri takip etmenin ve onlara adapte olmanın tecrübeden daha önemli olduğuna inanırım.

Anneciğiniz, “Gece yattığın zaman o gün neyi eksik veya yanlış yaptın diye bütün yaptıklarını bir düşün. Eğer bir hata bulamazsan çok kötü, o zaman kendini geliştiremezsin” dermiş. Bu dediğini yaptınız mı?

Hep yapmaya çalıştım. Hatalar oluyor şekerim, hatasız insan olamaz. Önemli olan onu minimuma indirmek.

En büyük hatanız neydi?

Geriye baktığım zaman hep güzel şeyleri hatırlamayı tercih ediyorum.

Neden inşaat mühendisi olmak istediniz?

Matematik eğilimi olan bir öğrenciydim. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) en itibarlı üniversite, İnşaat Fakültesi de en makbul bölümdü. Baktım, en çok oradan para kazanılıyor, oraya girdim. İki senelik teknik üniversite talebesiyken iyi işler yaptım.

1954’te mühendis olarak Haydarpaşa Silo Şantiyesi’nde çalışmaya başladım. Bu işteki çalışmam, ertesi yıl Haydarpaşa Soğuk Hava Deposu inşaatında şantiye şefi olmamı sağladı. Türkiye’de en genç şantiye şefi olan insanlardan biri oldum.

27 yaşında da şirketinizi kurdunuz...

Şantiye şefiyken çok iyi maaş alıyordum. Bana prim sözü verdiler ama iş bitince söz verilen miktarda prim ödenmedi. Bunun üzerine ayrılıp kendi şirketimi kurmaya karar verdim.

Çekinceleriniz yok muydu?

Yok canım, yoktu. Çünkü biliyorum bildiğimi. Okul arkadaşım ve eniştem Sadi Gülçelik’le beraber ENKA’yı kurduk.

Siz koltuğunuzu 56 yaşındayken oğlunuza devrettiniz. Genç bir yaş, değil mi?

Bence de genç. Sinan, genel müdür olarak göreve başladı ama ilk birkaç yıl, beni belki yalnız çalıştığımdan daha fazla çalıştırdı. Ne yapacaksın? Patron o, çalışacaksın! Hiçbir zaman, “Oğlum acemidir, gençtir” demedim. Her şeyi birbirimize anlatıyorduk ama son kararı o veriyordu.

Ama hâlâ neden koltuğu bıraktınız, anlamadım.

Gençler gelsin diye. Senin gibiler gelsin diye. İnan bana. Ben her zaman gençlere inandım ve onlara inisiyatif verdim. ENKA hep gençlerin yönetimde olduğu bir şirket oldu. Şirketi 27 yaşındayken kurdum, Sinan 26’sında genel müdürlüğü üstlendi. Torunum Mehmet de 29 yaşında bu göreve geldi.

TÜRKİYE ENERJİSİNİN YÜZDE 15'İNİ ÜRETİYORUZ

Zorluklarla okudunuz ama çalışmaya başlayınca hemen çok para kazandınız. Çocuklarınıza harçlık vermeyip onlara masanın üzerinde duran kâseden her sabah ihtiyaçları kadar almayı öğrettiniz. Sonraki yıllarda da eşinizle sadece konser dinlemek için yurtdışına gittiğinizi söylüyorsunuz. Parayla nasıl bir ilişkiniz oldu?

Benim parayla hiç alakam yok. Bizim ailede çok kişinin parası benimkinden fazladır. 2 bin 500 kişiye burs veriyorum. Üç okulumuz, spor tesislerimiz var. ENKA bursunun gayesi eğitime sporu ve sanatı entegre etmek. Çünkü bizde sanattan anlayan çok az insan var.

ENKA’nın geleceği için ne öngörüyorsunuz?

Biz Türkiye’nin enerjisinin yüzde 15’ini üretiyoruz. Biraz daha fazla enerjiye girmesi lazım. Bir de AR-GE’yi ilerletmeli. Yakında 60. yılımızı dolduracağız, dünya çapında başarılı bir şirket olduk, arzum ENKA’nın 100 yaşını aşması.