Sanayide ’durum kötüye gidiyor acilen ekonomiye dönün’ çağrısı

2008’in ilk yarısı için beklentiler de iç açıcı görünmüyor. İSO Başkanı Tanıl Küçük, hükümetin ekonomiyi birinci gündem maddesi yapmasını ve acilen sanayinin beklediği adımları atmasını istedi.

İSTANBUL Sanayi Odası’nın (İSO) üyeleriyle altı ayda bir yaptığı Ekonomik Durum Tespit Anketi’nin 2007 İkinci Yarı Gerçekleşme ve 2008 İlk Yarı Beklenti sonuçları dün açıklandı. Ankete göre 2007’nin ikinci yarısında sanayiciler iç ve dış satışlarda, üretimde, yeni siparişlerde ve istihdamda 2007’nin ilk yarısına göre daha olumsuz bir tabloyla karşılaştı. Anket sonuçlarını açıklayan İSO Başkanı Tanıl Küçük, hükümetin süratle ekonomiyi birinci gündem maddesi yapması ve acilen üretimin önündeki engelleri kaldıracak adımları atması gerektiğini söyledi. Küçük, "AKP, 22 Temmuz seçimlerinden her ne kadar siyasi nedenlerle oylarını artırarak çıktığını düşünse de bize göre başarıyı getiren AKP hükümetinin ekonomideki başarısıydı. Son günlerde yine siyasi gündem ağırlaştı. Eğer hükümet başarının sürmesini hedeliyorsa ekonomideki performansa çok önem vermeli" dedi.

BU YIL DAHA OLUMSUZ: 2008’in ilk yarısındaki beklenti gerçekleşme oranlarının geçen yılın ikinci yarısında öngörülen beklenti oranlarından daha olumsuz seyredeceğini söyleyen Küçük, şöyle konuştu: "Ankete göre, 2007’nin ikinci yarısı, ilk yarısına göre daha olumsuz geçti. Başta üretim, iç satış, dış satış, yeni siparişler ve istihdam olmak üzere çalışma kapsamında ele alınan 5 temel göstergede ikinci yarı verileri, ilk yarıdakilere göre daha olumsuz."

2008 KAYIP YIL OLABİLİR: Küçük, 2008 için "Daha olumsuz bir yıl bekleniyor. Sanayi üretimi açısından kayıp yıl olabilir. Türkiye’de büyümenin lokomotifi olan sanayide büyüme yüzde 5’te kalırsa temel sorunlar çözülmez. Sanayi için yapılması gerekenler acilen hayata geçirilmeli" dedi. Hükümete siyasi konularda eleştiri getirme konusunda son derece dikkatli ve objektif olmaya özen gösterdiklerini belirten Tanıl Küçük, şöyle konuştu: "Dikkatler bir an önce ekonomiye odaklanmalıdır. Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı sermayede son yıllarda görülen yüksek performans da AB tam üyelik süreciyle bağlantılıdır. Hükümetimiz bu konuya da yeniden odaklanmalıdır."

ÜRETİM İHRACAT VE İSTİHDAM: İSO Ekonomik Durum Tespit Anketi’ne katılan işletmelerin yüzde 52.7’si 2007’nin ilk yarısında üretimde artış olduğunu belirtmişti. Bu oran 2007’nin ikinci yarısı için yüzde 46.3’e geriledi. Üretimim azaldı diyenlerin oranı da yüzde 24.7’den yüzde 30’a tırmandı. Dış satışların azaldığını söyleyen işletmelerin oranı yüzde 29’dan, yüzde 33.5’e yükseldi. Ankete göre, ilk yarıda yüzde 23.1 olan istihdamda azalma bildiren işletmelerin oranı da ikinci yarıda yüzde 26.9 oldu.

Karşılıksız çek ve protestolu senette tarihi rekor kırıldı

İSO Başkanı Tanıl Küçük, karşılıksız çek ve protestolu senetle karşılayan işletmeler oranının tarihi bir rekor kırdığını söyledi. Küçük, "2006’nın ilk yarısında bu oran yüzde 54.8’di, 2006 ikinci yarıda yüzde 61.9’a, 2007 ilkyarıda yüzde 64.3’e çıktı. 207 ikinci yarıda ise yüzde 72.7 oldu. Bu son veri 1999’dan beri elde ettiğimiz en yüksek orandır" dedi. Küçük bu yüksek oranın işletmelerdeki sıkıntının hangi noktalara tırmandığını açıkça gösterdiğini anlattı.

İSO sanayi için ’gelişim endeksi’ de açıklayacak

İSO, Ekonomik Durum Tespit anketi kapsamından önümüzdeki dönemde ’Sanayi Sektörü Mevcut Durum Gelişim Endeksi de açıklayacak. Bu endeks üretim, iç satış, dış satış, yeni siparişler ve istihdamı kapsayacak. İSO Başkanı Tanıl Küçük, bu endekste Ekonomik Durum Tespit anketlerinin başlangıcı olan 1998 ikinci yarı yıldan itibaren durumu ortaya koyacağını söyledi ve "Bu yeni endeksimiz 2007 İkinciyarıda 112.4 olmuş görünüyor. 2008 birinci yarısı için tahminimiz 117.5. 1998’den beri en kötü noktaya 2001 birinci dönemde 60.9 ile inmiş. en yüksek nokta ise 2004 birinci dönemde 130.5 ile görülmüş" dedi.

İşsizlik en büyük sorun iyileşme sağlanamıyor

İSO Başkanı Tanıl Küçük, son 6 yılda GSMH’nın, yılda ortalama yüzde 7 büyüdüğünü, aynı dönemde istihdamdaki artışın yıllık ortalama yüzde 0.9’da kaldığını hatırlattı ve Ekim 2007 itibarıyla işsiz sayısının 2 milyon 458 bin kişiye ulaştığını söyledi. Küçük, "Rakam çalışmaya hazır olanlar eklendiğinde toplam işsiz sayısı 5 milyon 125 bin kişi çıkıyor. Bu, 2003 yılı sonrasında istihdamdaki en olumsuz tablodur" dedi.

Deri ve ayakkabı sanayii çöküyor

2007’nin ikinci yarısında üretimde azalış bildiren en fazla işletme, yüzde 43.8 ile deri ve ayakkabı sanayisinde, artış bildirenlerin en yüksek olduğu sektör yüzde 67.6 ile elektrikli makine sanayi oldu. Deri ve ayakkabı sanayi ayrıca iç satışlarda ve dış satışlarıda da en çok düşüş yaşayan işletmelerin oranının en yüksek olan sektör Oldu. Dış satışlarda bu sektördeki düşüş oranı yüzde 64.3’e ulaştı. Sektördeki istihdam da hızla azaldı.

Finansman sıkıntısı çeken sanayici dövizle borçlanıyor

İSO Ekonomik Durum Tespit Anketi’ne yanıt veren işletmelerin yüzde 42’si kullandığı kredilerin yüzde 70’inin döviz ya da dövize endeksli kredi olduğunu belirtti. YTL’nin aşırı değerlenmesi ve iç kaynaklarla borçlanma maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle; rekabet gücünü korumak, finansman sorununu ucuz yoldan çözmek isteyen işletmeler döviz ya da dövize endeksli borçlanmayı tercih ediyor.