Sanaldan fiziksel sergiye

HAYAKA ARTI, ne zaman, nasıl ve hangi amaçlarla kuruldu?
- 2005 yılında sanat ve kültür etkinliklerinin baş döndürücü bir hızla yoğunlaştığı İstanbul’da, bu aşırı yüklü gündeme bir tür yanıt, eleştiri, sorgulama ve en önemlisi dönüştürücü bir katkı (+) yapabilmek amacı ve iddiasıyla alternatif bir sanat platformu olarak kuruldu. Kurucu yöneticisi benim. Tomur Atagök, Belkıs Balpınar, Geyvan Mc Millen, Peter Ojstersek, Argun Okumuşoğlu, Burcu Özdemir ve Sevil Sert platforma destek veriyor.  �

Neler yapıldı şimdiye kadar?
- 2005-2008 yıllarında Seyrantepe’deki stüdyomdan bağımsız projeler (başka mekânlarda sergiler, uluslararası dans ve konser projeleri gibi) gerçekleştirdim. 2008’den bu yana Tophane Çukurcuma’daki stüdyomun yarısında, kâr amacı gütmeyen bir yapıda etkinlikler gerçekleştiriyor, uluslararası etkinliklere destek oluyorum. Atölye çalışması, sergi, söyleşi, hatta sanatçı (dostların) konaklamalarına ev sahipliği yapıyorum. Ayrıca mekânın varlığından beslenen çeşitli sanatsal oluşumların kurucu ve/veya yaratıcı ortaklığında bulunuyorum: İstanbul Dans Tiyatrosu (‘05), arayuzgaleri.com (‘09) , TORK (‘11).

Peki, arayuzgaleri.com bu oluşumun hangi noktasında?
- HAYAKA ARTI’nın bir iletişim projesi olarak sanatın internet üzerinde paylaşımını sağlamak, sanatın/sanatçının görünürlüğünü alternatif bir sistemle arttırmak, farklı açılımlarla sanat ortamının demokratikleşmesine katkıda bulunmak amacıyla 2009’da Çağla Güdenoğlu ile kurdum. Projenin konsept tasarımcısı ve kreatif direktörü benim, yayın yönetmeni Çağla Güdenoğlu, yazılımcısı ise Mehmet Nuri Yaman. Sanatçı, koleksiyoner, küratör, galerici ve sanatsever için alternatif bir online platform. İçeriği üyeleri tarafından oluşturulan, kullanıcıların birbiriyle etkileşimde olduğu bir ortam. Üye sanatçılar farklı kategorilerdeki işlerini portfolyo mantığında sayfalarına yükleyebiliyor, işlerinin internetteki telifleriyle ilgili olarak uluslararası bir uygulama olan Creative Commons lisanslarını kullanmayı tercih edebiliyorlar. Sitenin anasayfası belli bir düzende güncelleniyor.

O zaman site, genç sanatçıların kendisini gösterdiği bir platform mu?
- Sanatçılar siteye eserlerini yükleyerek içeriği belirliyor/zenginleştiriyor. Hedeflenen iki şey var; birincisi arayuzgaleri.com’da eserlerin sergilendiği daimi bir sanal arşiv yaratmak. İkincisi, bu arşivden yapılacak seçimlerle HAYAKA ARTI’nın mekânına bağlanan ‘fiziksel’ sergilerle genç küratörlere deneyim kazandırmak.

Sitenin kaç üyesi var?
- Mayıs 2010’dan bu yana iki dilde yayına geçtiğimiz siteye üyelik ücretsiz. Üye sayısı 300’lere, yapıt sayısı 2000’lere ulaştı. Siteye işlerini yükleyen sanatçıların oldukça değişik bir dağılımı var. Türkiye’nin farklı şehirlerinden, farklı ülkelerden ve kıtalardan işlerini yükleyen sanatçıların kimileri anonim kalmayı, kimileri takma isimleri, kimileri de gerçek isimlerini tercih ediyor.

Daha çok sanatçılar mı üye oluyor?
- Hem sanatçı hem sanatseverler.

Bu internet sitesinin ilk sergisini 2011’de açmıştınız sanırım. Nasıl geridönüşler oldu?
- arayuzgaleri.com SAYI NO.1 ‘Güncelle!’ adıyla 2011 Mayıs’ta Derya Yücel küratörlüğünde gerçekleştirildi. arayuzgaleri.com SAYI NO.2 ‘Iskarta’ ise 1 Haziran’a kadar Deniz Erbaş küratörlüğünde açık. Bence sergilerin en önemli geri dönüşümü üyelerimiz arasında bulunan yurtdışında ya da Anadolu’nun çeşitli yerlerinde (İzmir, Kocaeli, Çanakkale, Ankara, Diyarbakir, Mardin gibi) yaşayan ve çalışan sanatçıların düzenlenen sergilerle İstanbul’da izleniyor olmasını sağlamak oldu.

Peki, sergilenecek işler nasıl seçiliyor?
- Davetli küratörler kavramsal perspektifi belirliyor ve seçimlerini şeffaf bir ortamda gerçekleştiriyor. Burada belki de gözden kaçmaması gereken bir nokta, bütün seçim sürecinin ortada olması. Siteye giren herkesin görebileceği açık portfolyo uygulaması geleneksel sergi hazırlama süreçlerine gerçek bir alternatif olarak başarıyla uygulanıyor. Yani bu alternatif online proje için internet ortamı yalnızca bir ilk aşama. ‘Arayüz’ adının içeriğine uygun olarak asıl hedef, sanatın sanal dünya ile fiziksel dünya arasında serbest dolaşımını sağlamak, internette izleyicisiyle karşılaşan sanat çalışmalarını başta sergiler veya yayınlar olmak üzere fiziksel/geleneksel ortamlara geri getirerek ikinci bir karşılaşma olanağı/olasılığı sunmak ve bu farklı düzeylerdeki medya ‘çarpışma’larından nereye varılabileceğini deneyimlemek.

Belki de bunu yeni serginiz ‘Iskarta’ üzerinden de örneklendirebiliriz.
- 20 sanatçı var, hepsi çeşitli zamanlarda profil oluşturmuş sanatçılar. En eski üye benim. Davetli küratörümüz Deniz Erbaş, aralık başına kadar var olan profilleri incelemeye aldı, şubat başında seçtiği sanatçılara davetiye yolladık. Mart başına kadar verilen sürede sanatçılar kavramsal çerçeveye uygun gördükleri (sergilenmeye hazır) çalışmalarını profillerine yüklediler.

Neden Iskarta?
Küratör Deniz Arbaş serginin adını neden ‘Iskarta’ koyduklarını anlattı: “Iskarta, iktidarın biyopolitik aygıtlar ve süreçlerle yöneldiği beden ve yaşam alanlarının, sistem tarafından işlemez hale gelene, kullanım değerini yitirene kadar tüketilmesine gönderme yapmaktadır. Sergiye işleriyle katılan sanatçılar, sistemin ıskartaya çıkardığı bu bedenlere ve yaşamlara yönelerek, değersizleştirildiği noktadan itibaren, onlara yeni anlam ve değer katmanları yükleyerek, bedeni tüketen mekanizmaları irdeliyor ve görünür kılıyorlar.”