Sanal para Bitcoin Geleceğin parası mı yoksa balon mu?

Deneysel olarak başlatılan ve dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir insana kolayca ödeme yapmayı sağlayan sanal bir para birimi olarak geliştirilen ‘Bitcoin’ bundan beş yıl önce ‘Satoshi Nakamoto’ kullanıcı adlı kişi tarafından piyasaya sürüldü ve 2010 yılında işlem görmeye başladı. Altına benzeyen Bitcoin’in üzerinde ‘Vires in numeris’ yazıyor. Bu Latince sözün anlamı ‘rakamlardaki güç’. Adına yakışır bir yükseliş yaşayan para birimi bugün ekonominin en hızlı yükselen değerlerinden. 2008 yılında yaklaşık 1300 Bitcoin için 1 ABD Doları yeterliyken, bugün 1 Bitcoin için 90 Dolar civarında para
ödemek gerekiyor.

SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?

Bitcoin teknolojisi, noktadan noktaya dağıtımlı bir ağda çalışıyor. Merkezi bir kuruluşa ihtiyaç yok.
Para oluşumu ve transfer işlemleri ağ üzerinde kolektif olarak gerçekleşiyor.
Tasarım gereği geri dönüşümsüz. Hızlı ve geri harcanması dakikalar içinde gerçekleşiyor. Diğer ödeme şekillerine göre çok daha az masraflı. Bitcoin’ler halihazırda 100 binden fazla insan tarafından kullanılıyor. Alım satım işlemlerinin çoğu dolar ve euro üzerinden yapılan Bitcoin’in toplam piyasa değerinin ise 1.1 milyar dolar seviyelerinde olduğu tahmin ediliyor.

GÜVENİLİR BİR ÖDEME AĞI

Bitcoin’de yapılan ödemelerin doğrulanması için açık anahtarlı şifreleme (asimetrik şifreleme) ve noktadan- noktaya ağ bağlantısı gibi teknolojiler kullanılıyor. Bitcoinler ödemeyi yapan adresten alıcı adrese imzalanarak gönderiliyor. Her kullanıcı çok sayıda adrese sahip olabilir. Her işlemin ağa duyurusu yapılıyor ve blok zincirinde yerini alıyor. Eklenen Bitcoinler birden fazla kere harcanamıyor. Bitcoin bu teknolojileri kullanarak, herkesin kullanabileceği hızlı ve son derece güvenilir bir ödeme ağı sağlıyor.

Dalgalanmalar küresel bir kriz yaratmaz

Murat Sağman - Notus Portföy Yönetimi A.Ş. Yönetici Ortak ve Genel Müdürü

Bitcoin, deneysel olarak başlatılmış dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir insana kolayca ödeme yapmayı sağlayan sanal bir para birimi. Böylece merkezi bir kuruluşa ihtiyaç kalmıyor, bu da önemli kolaylık sağlıyor. Bir de maliyet avantajı var paraya göre. Bitcoin, tıpkı, içinde para yüklü bankamatik hediye kartı gibi bir sistem. Tüm Bitcoin kullanıcılarının bir cüzdanı (kartı) var. Fakat bankamatik kartından farklı olarak, parayı cüzdanınıza koyan ve size bu parayı harcatan bir banka değil. Tüm Bitcoin kullanıcılarının oluşturduğu ağda yapılan her işlem tüm ağ tarafından görülüyor ve onaylanıyor. Bu sayede, bu ağa dahil olan herkes her şeyi gördüğü için sahteciliğin önüne geçilmiş oluyor. Fakat sistemin çalışma prensibi oldukça karmaşık. Ben kısa vade için biraz temkinli yaklaşanlardanım.

RAKAMLARLA BITCOIN

2013’ün başında değeri 10 dolar olan Bitcoin önceki hafta tarihinin en yüksek değeri olan 266 dolara yükseldikten sonra Güney Kıbrıs’ta yaşanan spekülasyonlar sonucu 87 dolara kadar geriledi.
Bitcoin transferlerinin yüzde 80’ini gerçekleştiren ABD’deki en büyük Bitcoin sağlayıcısı Mt. Gox işlemleri askıya aldığını duyurdu.
Piyasada halihazırda 11 milyon Bitcoin var.
2040 itibariyle Bitcoin sayısının 21 milyon olması bekleniyor.

Kendini kanıtlaması uzun zaman alacak

Uğur Gürses - Radikal Gazetesi Ekonomi Yazarı

Bitcoin henüz bir paranın işlevlerini tam olarak yerine getirmiyor. Ama bir merkez bankası olmadığı için, para arzını ve miktarını birileri istediği gibi arttıramıyor. Sanal cüzdanlarda taşındığından, küçük alışverişlerde rahatça kullanılabiliyor. Ama henüz yaygın değil. Hesap birimi olması, alışverişlerde kullanılabiliyor olması, değer saklama aracı olarak kullanılması yanında, bir paraya olan güven; değerinin istikrarlı olmasından gelir. Bitcoin’in de bu süreçten geçmesi ve güven sağlaması şart. Bu da uzun bir süreç, kanıtlaması zaman alacak. Belki de çalışmayacak ama daha iyi bir tasarımın yolunu açacak.
Bitcoin arzı sınırlı bir para olduğu için bir yatırım aracı olarak kullanılabilir. Herhangi bir para birimi ile cari değeri üzerinden Bitcoin satın almak mümkün. Çok dalgalanan bir araca yatırım tavsiyesi vermek zor olsa da bu para sistemini öğrenmek için 100- 200 dolar karşılığı çok düşük bir yatırım yapılabilir. Unutulmaması gereken bir şey var ki Türk yatırımcısı geleneksel olarak ‘elle tutulur’ araçlara yatırım yapar. Bitcoin gibi bir para sistemine yatırım yapmalarını beklemiyorum.