‘Şam’ın tutumu güvenliğe tehdit’

CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün Moskova Jukovskiy Uluslararası Havaalanı’nda baş başa görüştü. Görüşme 1 saat 20 dakika sürdü. Baş başa görüşmeden sonra heyetler arası görüşmeye geçildi. Heyetler arası görüşmede, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, MİT Başkanı Hakan Fidan, İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da hazır bulundu. Liderler baş başa görüşmenin ardından ortak açıklama yaptı.

DEDİKODULARA KULAK ASMADIK

Cumhurbaşkanı Erdoğan basın toplantısında şunları söyledi: “MAKS-2019 Fuarı bizler için de büyük önem arz etti. Şu anda Savunma Sanayii Başkanımı burada bırakıyorum. O da mevkidaşıyla görüşmelerini yapacak. Tabii Rusya ile attığımız adımlarda en önemli özellik ortak üretim. İşte S-400’de bunu gördük. S-400 ile ilgili pek çok dedikodu yapıldı. Biz hiçbirine kulak asmadık. Bugün de S-400’ün ikinci etabı başladı. Elemanlarımızın yetiştirilmesi, burada yine aynı devam ediyor. Bu dayanışmamızı savunma sanayinin birçok alanında sürdürelim istiyoruz. Bu yolcu uçaklarında olabilir, savaş uçaklarında olabilir. Tüm mesele buradaki dayanışma ruhudur. Bu dayanışma ruhunu biz bundan sonraki süreçte radar karıştırıcılar olsun, roketlerde olsun, savunma sistemlerinin değişik alanlarında olsun yapabileceğimizi notlarımıza aldık, bunları süratle geliştireceğiz. Ama hepsinden öte, bizim ekonomik alandaki dayanışmamız da çok çok önemli. Türkiye olarak 25 milyar dolar seviyesine çıktık, ama 100 milyar dolar seviyesine ulaşmak. Rus turistlerin Türkiye’ye gelişi, halklarımızın da kaynaşması noktasında büyük önem ifade etmiştir.

Rusya Devlet Başkanı Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a dondurma ısmarladı.

SÜKÛNET ORTAMINA DARBE

İdlib bölgesinde rejimin davranışları Soçi Mutabakatı’yla sağlanan sükûnet ortamına darbe vurmaktadır. Mayıs ayından bu yana 500 sivil hayatını kaybetmiş, 1200 kişi yaralanmıştır. Türkiye istikametine 1.5 milyon mülteci yola çıkabilir. 3.6 milyon Suriyeli zaten ülkemize sığınmış durumda. Şam rejiminin bu davranışı, Türkiye’nin milli güvenliğini tehdit etmektedir. Rejimin terörizmle mücadele bahanesiyle sivillere karadan ve havadan ölüm yağdırması kabul edilemez. Sivilleri hedef alan saldırılar radikal unsurları da maalesef güçlendirmektedir. Rejimin kışkırtmaları, bölgedeki askerlerimizin can güvenliğini riske etme boyutuna varmıştır. Buradan şunu da ifade etmek istiyorum, meşru müdafaa hakkımız, özellikle sınırlarımız boyunca bizi müdafaaya sevk etmektedir. Tabii gereken adımları da gereken zamanda atmak durumundayız. Ülkemizin bu konudaki kararlılığını değerli dostum Putin’e de bizzat ifade ettim. İdlib’de sükunetin sağlanması için Astana ruhu çerçevesinde çalışmaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurguladım. Soçi mutabakatıyla üzerimize düşen sorumlulukları ancak rejimin saldırılarına son verilmesiyle yerine getirebiliriz. Gayemiz akan kanın durması, komşumuz Suriye’nin 8 yıldır özlemini çektiği huzur ortamına bir an önce kavuşmasıdır. Bu tacizler devam ettiği sürece bizim eli kolu bağlı durmamız mümkün değil. Şu anda sınırlardaki hazırlıklarımızın hepsi bunun içindir.

GEREKLİ ADIMLAR ATILACAK

Münbiç’teki terör örgütünün, Kobani ve doğuya doğru bölgeyi terk etmesini, güvenli bölge sözünün yerine getirilmesini istiyoruz. ABD’den süreci gerektiği gibi çalıştırmasını bekliyoruz. Türkiye bu meseleyi çözüme kavuşturmak için gerekli adımları atacaktır.
Zaten eylül ayının ortalarında Türkiye’de yapılacak üçlü zirveyle süreci devam ettireceğiz ve bu süreç bölgenin barışına önemli katkılarda bulunması lazım ki temennimiz Cenevre öncesi çok daha önemli adımları atmış olalım.”

PUTİN’DEN GÜVENLİ BÖLGEYE DESTEK

Rusya Devlet Başkanı Putin ise basın toplantısında şunları söyledi:

İDLİB’DEKİ DURUM: Rusya ve Türkiye, Suriye krizinin çözümünde en verimli süreç olan Astana formatındaki çalışmalarını, İran’ın da katılımıyla verimli bir şekilde sürdürmektedir. Türkiye ile İdlib’de teröristlerin ortadan kaldırılması ve yapılması gerekenler için anlaşma sağladık, ek tedbirlerin çerçevesini belirledik. İdlib’deki durum hakkında derin endişe duyuyoruz.

RUS ÜSLERİNE SALDIRI: İdlib’den Suriye hükümet güçlerinin elinde olan topraklar ateşe tutulmaya devam ediyor ve Rus askeri üsleri de tehdit ediliyor, buralara saldırılar düzenleniyor. Bölgenin militanlar için bir barınak, bir yuva olmaması gerektiği kanaatindeyiz. Teröristlerin ortadan kaldırılması ve oradaki durumun normalleşmesi, neler yapılabileceği konusunda anlaşmalar sağladık. Önemli olan, Suriye’nin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı duymak ve bu ilkelere bağlı kalmaktır.

TÜRKİYE’NİN MEŞRU ÇIKARI

Türkiye’nin güney sınırlarında bir güvenlik bölgesi oluşturulması, Suriye’nin toprak bütünlüğü açısından olumlu bir adımdır. Bu bağlamda, söz konusu bölgede gerginliği azaltacak tüm adımları destekliyoruz. Türkiye’nin mültecilerle ilgili yükü büyük. Sınırlarındaki güvenliğini sağlaması lazım, Türkiye’nin meşru çıkarları budur.

ENERJİ İŞBİRLİĞİ: Akkuyu Nükleer Güç Santralı ve TürkAkım doğalgaz boru hattının inşaatı devam ediyor. Her iki proje de çevre dostu projelerdir ve en yüksek teknoloji standartlarına uygundur. Hem bölgesel hem de Avrupa’nın enerji güvenliğini arttıracak birer unsur haline gelecektir.

EKONOMİ VE TİCARET: Geçen sene ticaret hacmimiz yüzde 16 oranında artıp 25.5 milyar dolara ulaştı. Karşılıklı yatırımlar da 20 milyar dolara ulaştı.
YERLİ PARA BİRİMİ KULLANIMI Yerli paralarımızın daha geniş şekilde kullanılması için hükümetler arası anlaşma hazırlanıyor ve söz konusu anlaşma, bankacılık sektöründe de kesintisiz ödemelerin yapılmasını öngörüyor.

ORTAK ÇALIŞMA ALANLARI: SU-35 uçağı konusunda ortak çalışmalar yürütülebilir. SU-57 üzerinde de işbirliği yapılabilir. İmkanlarımız çok. Sayın Başkan (Erdoğan) hava ambulansı noktasında yeni bir program başlatmak istiyor. Rusya’nın da gündeminde benzer planlar var. Türk ortaklarımız özellikle ortak üretimle ilgileniyorlar. Buna biz hazırız ve etkin bir şekilde istişare edeceğiz.

‘İLK GÖREN SİZSİNİZ’

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin’le MAKS-2019 Havacılık Fuarı’nın resim açılışını yaptı. Açılıştan hemen sonra ev sahibi Vladimir Putin, kürsünün arkasında bulunan son model Su-57 Rus savaş uçağına yöneldi. Rusların F-35 muadili olarak gösterdiği Su-57’nin tanıtımını şahsen yapan Putin, Erdoğan’la birlikte uçağın kabinine giden iskeleye çıkarak 10 dakika kadar teknisyenlerden uçağın özelliklerini dinledi. Sunum sırasında Putin’in Erdoğan’a, “En mükemmel uçağımızı canlı gören ilk yabancı ülke lideri siz oluyorsunuz” dediği de duyuldu.

‘SU-57 ALABİLİRSİNİZ’

Rusya Lideri Putin, Türkiye’nin talep etmesi durumunda yeni nesil Su-57 uçağını Ankara’ya satmaya hazır olduklarını söyledi. MAKS-19 fuarında park etmiş Su-57 uçağını yanındaki iskeleye birlikte binerek tanıtan Putin, “İşte bizim son nesil uçağımız. Görmüş olduğunuz bu model ihracat tipi Su-57E” dedi. Putin’in bu sözleri üzerine Erdoğan, “Peki bu uçak seri üretiliyor mu? Uçuyor mu?” sorusunu yöneltti. Putin, “Elbette uçuyor” dedi. Erdoğan’ın, satın almak istesem bize satar mısınız?” demesi üzerine Putin, “Elbette. İsterseniz satın alabilirsiniz” yanıtını verdi.

LİMUZİN DE ÖNERDİ

Rusya Lideri Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sadece savaş uçağı değil bir yıldan bu yana kullandığı Rus yapımı ‘Sürüş’ adlı limuzini de önerdi. İki lider, MAKS-19 havacılık fuarını dolaştığı sırada Erdoğan, Putin’in limuzinini gördü. Özelliklerini Putin’den öğrenip fiyatını sorduğunda ise Putin’den 18 milyon ruble (yaklaşık 1 milyon 578 bin TL) yanıtını aldı. Fiyatı öğrenen Erdoğan’ın “Düşünmem lazım” dediği çevredeki Rus gazeteciler tarafından aktarıldı.

‘UZAYA TÜRK ASTRONOT GÖNDERELİM’

RUSYA Uzay Ajansı Başkanı Dimitriy Rogozin, uzay teknolojilerinde gelinen son aşamaları anlattıktan sonra “Uzaya ilk Türk astronotu da gönderebiliriz” dedi. Erdoğan’ın konuyla ilgilenmesi üzerine Rogozin, “Bizim Türk astronot önerimiz pekâlâ 29 Ekim 2023’te Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü kuruluş yıl dönümüne denk getirilebilir. Bizim uzay ajansımız bu işi üstlenebilir” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise bu öneriyi Türkiye’deki uzmanlara ileteceğini söyledi.