Güncelleme Tarihi:
BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan’ın günübirlik Şam gezisi, Ortadoğu barış sürecinde iki kritik gelişmeyle eş zamanlı başladı. Başbakan Erdoğan’ın, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Fransa Cumhurbaşkanı Nikolas Sarkozy ve Katar Emiri Şeyh Hamad bin Halife El Tani ile birlikte katıldığı ’barış için istikrar’ konulu zirveye iki sürpriz damgasını vurdu:
1) İsrail tarafının Başmüzakerecisi Yoram Turbowitz’in istifası, Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı İsrail - Suriye dolaylı barış görüşmelerinde beşinci turun ertelenmesine yol açtı. İsrail beşinci turun pazar günü yapılabileceğini duyurdu.
2) Esad, İsrail ile doğrudan barış görüşmeleri için 6 maddelik yol haritasını önce zirveye, sonra İsrail’e iletilmek üzere Türk tarafına sundu. Esad, ABD Başkanlık seçiminden sonra doğrudan görüşmelere başlamak üzere İsrail’den yanıt bekliyor.
Canlı yayın azizliği
Esad’ın yeni yol haritasına ilişkin liderlere dönük açıklaması kameraların açık unutulması nedeniyle başka bir salonda basın toplantısını bekleyen medya ordusu tarafından kayda alındı. Dört liderin bir saat süren zirvesinden sonra basın toplantısı başladı. İlk sözü alan Esad zirvenin öncelikli gündem maddesini İsrail barış görüşmeleri olarak açıkladı ve Türkiye’ye şöyle teşekkür etti: "Dolaylı görüşmeleri başlatan tek ülke Türkiye oldu. Değerli kardeşim Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekçi ve güvenilir kişiliği olmasaydı bu görüşmeler başlayamazdı. Böyle bir girişim ve barış çabaları olmazdı."
Türkiye’ye ihtiyacımız var
Fransız Cumhurbaşkanı da basın toplantısında Şam Zirvesi’nin ABD’yi dışlayıp dışlamadığı sorusuna muhatap kaldı. Sarkozy, bu sürece ABD’nin mutlaka bir aşamada katılacağını söyledi, "Türkiye dolaylı görüşmelerde kayda değer bir rol oynadı. Ama doğrudan görüşmelerde de Türkiye’ye ihtiyacımız var" dedi. Sarkozy, Türkiye’nin yeni Ermenistan inisiyatifini desteklediğini ve Kafkas İşbirliği Paktı girişimini önemsediğini sözlerine ekledi. Başbakan Erdoğan liderlerin görüşlerini yanıtlarken, Esad’ın barış konusundaki samimiyetini övdü. Yeni İsrail Başbakanı’nın barış konusunda istekli olması temennisini dile getirdi.
İran ve Kafkaslar masada
Sarkozy’nin AB Dönem Başkanı, Esad’nın Arap Birliği Dönem Başkanı ve Katar Emiri’nin de Körfez İşbirliği Konseyi Başkanı sıfatlarıyla katıldıkları zirvede, Lübnan, İran, Kafkaslar, Darfur ve Irak da masaya geldi. Erdoğan basın toplantısından hemen sonra Suriye’den ayrılan Sarkozy ile ikili temasta bulunamadı. Başbakan, Esad ve Katar Emiri ile başbaşa görüşmeler yaptı. Esad’ın iftar yemeğinden sonra Şam’dan ayrıldı. Gece saatlerinde İstanbul’a ulaştı.