Şalit davasında top hala Netanyahu’nun sahasında

Geçen hafta içinde tutuklu asker Gilad Şalit’in salıverilmesini destekleyenler başbakan, kabine ve kamunun büyük bir kısmı tarafından desteklenen takas önerisi ile ilgili iyimser beklentiler içindeydi. Yanlış gidebilecek tek şey olarak kabinenin bir çıkmaz oluşturabileceği gösteriliyordu.

Ancak geçtiğimiz günlerde, kabinenin en kıdemli yedi üyesinin bir araya geldikleri oturumda kararı çıkmaza sokmaları ile çok iyimser kabul edilebilecek bir olasılık da gerçekleşmemiş oldu.

Bakanların açıklamalarına göre Ehud Barak, Dan Meridor ve Eli Yishai’nin anlaşmayı destekleyeceği, Moshe Ya'alon, Benny Begin ve Avigdor Lieberman’ında anlaşmayı reddedeceği ifade ediliyor. Diğer yandan ordu komutanları da en az politikacılar kadar fikir ayrılığına sahipler. Genelkurmay Başkanı Gabi Ashkenazi anlaşmayı desteklerken, Mossad başkanı Meir Dagan zıt görüş bildirdi.

Ayrıca görüşü alınacak kararda önemli yer tutan Şin Bet başkanı Yuval Diskin, tartışmaların doruğa çıktığı Mart ayında anlaşmanın aleyhinde görüş sahibi olduğunu belirtmişti.

TOP BİBİ'NİN SAHASINDA
Sonuç olarak topun halen Başbakan Benjamin Netanyahu’nun sahasında olduğu söylenebilir. Netanyahu, Şalit’in kaçırıldığı dönem koltukta olan Ehud Olmert’in askerin salıverilmesine yönelik çabalarına yönelik arzusunu gizlememişti. Netanyahu yapılan pazarlıklara olduğu gibi, takasın sonuçlandırılmasına da bağlılık gösteriyor.

Şimdilerde dış ülkeler Netanyahu’nun takas üzerinde çekingen olduğu öne sürerken, neden olarak yapılacak anlaşmanın üst düzey terör eylemcilerini de aralarında bulunduran, cinayetten hüküm giymiş suçluların salıverilmesini içermesi olarak gösteriliyor. Politik açıdan bakıldığında ise kamuoyu yoklamaları halkın takası desteklediğini ortaya koyarken, birçok bakanın başbakan lehine oy kullanması bekleniyor.

Ancak konut inşalarının dondurulması ile Netanyahu’ya olan tepkileri artan ağırlıkçı sağ kanat oy verenleri Hamaslı suçluların salıverilmesine şiddetle karşı çıkıyorlar. Konut inşasında yaşanan terslikler ile suçluların takas edilme durumunun başbakanın gücünü aşabileceği öne sürülüyor.

TEKLİF KİME AİT?
Takas üzerinde yapılan değerlendirmelerin gizliliği durumun analiz edilmesini zorlaştırırken, kamuoyundan uzak tutulan önemli çelişkiler de söz konusu: Başbakan’ın masası üzerinde bekleyen teklif arabuluculuk yapan Almanya’ya mı ait, yoksa Hamas’a mı? Birçok Hamas militanının sınır dışı edilerek ya da edilmeyerek serbest bırakılmasını mı içeriyor? Bu son madde, son üç buçuk senedir süren pazarlıklardaki en ciddi engel olarak görülüyor.

Belirsiz olan bir diğer unsur da zaman çizelgesi. Uluslararası medya arabulucu tarafın yılbaşını teslim tarihi olarak belirttiğini ve uyulmaması halinde istifa edeceğini belirtirken, bu iddianın doğru olması halinde İsrail’in Gazze ve Tel Aviv arasındaki sorunları gidermeye çalışan arabulucuya bu hafta içine kararını iletmesi gerekiyor.

Kararın iletilmemesi ve birkaç ay daha ertelenmesi olasılığına karşılık geçen gün Netanyahu’nun odasına gelen Noam ve Aviva Şalit, oğullarının kayıp pilot Ron Arad ardından ikinci kayıp asker vakası olmaması için uyarıda bulundular. Aile Netanyahu’ya şalit’ten vazgeçip vazgeçmeyeceğini belirlemesi çağrısında bulundu.

DİKKATLİ OLUNMALI
Anlaşmanın her iki tarafı bugüne kadar birbirlerini uzlaşmayı mümkün kılmamakla suçladığı gibi, atılacak bir ufak adım her şeyi imkânsız kılabilir. Tarafların şimdi yapması gerekecek şey kamuoyunu bir başarısızlığa hazır tutmaları ve suçu olabildiğince karşı tarafa yıkmaya çalışmak olacak.

Filistin tarafında, Hamas üst düzey tutukluların ve sınır dışı edilecek olanların durumu gibi temel konularda uzlaşmaya varmayacak gibi. Hamas için anlaşmayı sembolik üst düzey militanlar olmadan ve yüzden fazla tutuklunun sınır dışı edilmesi ile tamamlamak bir başarısızlık olacak.

Filistinli kaynaklar organizasyon içinde ağırlık teşkil eden sağ kanadın Kudüs’teki politik büro ve Gazzeli askeri liderler tarafından yönetildiğini, Gazzeli politikacıların ise daha esnek olduğunu ancak güç üçgeninin dışında kaldıklarını belirtiyorlar.

Tüm bu kavganın ortasında Shalit ailesinin onuru daha çok göze batıyor. Olmert’i eleştirmek için 2 yıl bekleyen aile Olmert’in “kırmızı hatlar” üzerine olan konuşması ve Netanyahu’nun büroya gelmesi arasında tüm eleştirilerini geride tuttu. Bu noktada Netanyahu’yu eleştirmeyecek olan Noam Shalit, destekçilerinin daha güçlü talebe yönelik eylemlerini de bastırıyor.