Salgın hastalıklarla ilgili dikkat çeken açıklamalar: Mancınıkla virüslü cesetleri attılar

Dünyayı saran Covid-19 salgını devam ediyor. Dünyada 800 binden fazla kişiye virüs bulaştı. Ülkeler bir yandan virüsün yayılmasını engellemeye çalışırken, bir taraftan da virüse çareler bulmaya çalışıyor. Bilim adamları gruplar halinde çalışmalarına başladı. Dünya Sağlık Örgütü dünya çapında bütün bu mücadele sürecini organize etmeye çalışıyor. İnsanlık tarihinin birçok dönemine büyük kayıplara yol açan bu salgınların tarihi seyrini tarihçi Prof. Dr. Ekrem Kalan’a sorduk. Alaattin Keykubat Üniversitesi Rektörü Kalan, antik dönemlerden günümüze insanlığın başına bela olan salgınları Hürriyet.com.tr’ye anlattı. 

“ATİNA VEBASI”

“Hastalık olgusu canlının bulunduğu her yerde ve her dönemde var olmuştur. Tarihte ‘Antik Çağ’ kaynaklarına da yansımış olan ilk salgın hastalık, MÖ 429-426 komşu Yunanistan’da “Atina Vebası” olarak ortaya çıkmış ve yaklaşık 100 bin kişinin ölümüne yol açmıştır. Yine ikinci büyük salgın hastalık vakası MS 165-180 arasında Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika’yı etkisi altına alarak, 5 milyonluk nüfusun %30’unun ölümüyle sonuçlanan “Antoninus Vebası” adıyla bilinen salgınla büyük bir ölüm dalgası dünyaya hâkim olmuştur. Yine 541-542 yılları arasında Avrupa’da etkin olan ve “Justinianus Vebası” adıyla bilinen salgında 15 milyon civarında insanın hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir.”

“Bütün dünyada etkisi derinlemesine hissedilen ve çeşitli kaynaklarda ‘Kara Ölüm’ olarak da zikredilen salgın,  bu salgınlar arasında ayrı bir yere sahiptir. Asya'nın güney batısında başlayarak 1340’lı yılların sonlarında Avrupa’ya ulaşan “Kara Ölüm”, 1347 - 1351 yılları arasında Avrupa'da büyük yıkıma yol açan büyük bir veba salgınıdır. XIV. yüzyılda bu salgına “Büyük Ölüm” dense de daha sonraki yıllarda “Kara Ölüm” olarak tanımlanmıştır. Bunun sebebi de genel inanca göre, bu hastalık sonucunda deri altı kanamalar yüzünden derinin siyaha dönmesidir. Bu salgın, yalnızca XIV. yüzyılda yaklaşık 200 milyon kişinin ölümüyle sonuçlanmıştır.

“İLK BİYOLOJİK SİLAH: VİRÜSLÜ CESETLER”

“Kara Ölüm, 1347’de Kırım’da bir Ceneviz ticaret merkezini kuşatan Moğol Ordusu’nun vebalı cesetleri mancınıkla kentin içine atmasıyla Avrupa’ya taşındı. Bu da salgın hastalıkların biyolojik bir silah olarak kullanımının dünyadaki ilk örneğidir.

Bunların dışında benzer salgın hastalıkların Avrupa’ya her yeni nesille geri döndüğü düşünülür; etkileri 1700’lü yıllara kadar devam etmiştir. Bunların arasında 1629-1631 yıllarında gerçekleşen İtalya Salgını, Büyük Londra Salgını (1665-1666), Büyük Viyana Salgını (1679), Büyük Marsilya Salgını (1720-1722) ve son olarak da 1771 Moskova Salgını bulunur. Her salgınla birlikte yaşandığı coğrafyayı sosyo-ekonomik açıdan kökten değiştirmiştir”

“KOLERA RUSYA’YI VURDU”

“İlk kolera pandemisi ise 1817-1824 yılları arasında Asya ve Avrupa’yı etkisi altına almış, 100 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Kolera Pandemisi denilince en fazla akılda kalan ise 1852-1860 yılları arasında Rusya’da etkin olan ve dünyayı etkisi altına alan salgın olup, bu salgında 1 milyondan fazla insan ölmüştür. Yine 1918-1920 yılları arasında yaşanan “İspanyol Gribi” de dünya çapında 75 milyon insanın ölümüyle sonuçlanması nedeniyle pandemi kavramına yeni bir boyut kazandırmıştır. 1960’tan günümüze devam eden ve Kongo Havzası’nda başlayan AIDS/HIV Pandemisi ile kayıpların sayısı 30 milyonun üzerindedir.”

“KORONA” GÜNLERİ

“SARS-CoV adıyla Asya merkezli olarak ortaya çıkan salgın, Asya ve Kanada’da da etkili olmuştur. Bu salgın daha kısa süre içerisinde kontrol altına alınmakla birlikte özellikle can kaybı 775 gibi son derece kısıtlı kalmıştır. Ancak SARS-CoV’un mutasyona uğramış hali olarak SARS-COV2 adıyla bir kez daha karşımıza çıkan virüs, Çin’de ortaya çıkarak, kısa süre içerisinde bütün dünyayı etkisi altına almıştır. 2012 yılında Almanya’daki Robert Koch Enstitüsü tarafından hazırlanan rapora göre Covid-19’un üç dalga halinde yaşanacağı öngörülmektedir. Buna göre ilk dalga 1-411 gün, ikinci dalga 462-692 gün, üçüncü dalga ise 693-1052 gün aralığında süreceği raporda belirtilmektedir. Başka bir deyişle bu rapora göre yaklaşık 3 yıl boyunca devam edecek bir pandemi ile karşı karşıya bulunmaktayız. Yine bu rapora göre Covid-19’un dünya genelinde 7,5 milyon insanın ölümüne yol açacağı tahmin edilmektedir.”