Sakıp ağa ile Madonna yanyana

Önümüzdeki yıl Londra'daki Madame Tussaud Müzesi'nin benzeri ve hatta daha iddialısı İstanbul'da açılıyor.

2000 yılının Kasım ayında İstanbul'da ‘‘Dünya Ünlüleri Müzesi’’ açılıyor. Böylece bizim de pek yakında ünlülerin kişisel eşyalarıyla beraber balmumundan heykellerinin sergileneceği bir müzemiz de olacak. Yakın Tarih Kültür ve Sanat Vakfı'nın kuracağı müzede Prenses Diana ve Madonna gibi yabancıların yanı sıra Türkan Şoray, Turgut Özal gibi ‘‘Türk Büyükleri’’ de yer alacak. Vakfın ve müzenin fikir babası ise Mehmet Süha Uçar...

Yıllarca yöneticilik yapan Mehmet Süha Uçar, müze fikrini 1992'de İngiltere'ye yaptığı bir seyahat sırasında oluşturmuş. ‘‘Bir köyde bir grup insan, yakın tarihin ünlü isimleriyle ilgili bilgiler bulup, küçük çaplı eşyalarını topluyorlardı. Bir tanesi gelip benden Aziz Nesin'le ilgili bilgi ve küçük bir eşyasını istedi. O anda ‘‘niye biz böyle bir şey yapmayalım’’ diye düşündüm. Böylece ‘Dünya Ünlüleri Müzesi’ fikri de doğmuş oldu. Ben de altı-yedi yıldır ne bulursam topluyorum.’’

Aslında uzmanlık alanı ‘‘insan kaynakları’’ olan Süha Uçar son zamanlarda hayatını tamamen ‘‘Dünya Ünlüleri Müzesi’’ üzerine odaklamış. Uçar parçaların bir bölümünü müzayedelere katılarak topluyor. Büyük bir bölümünü ise dünyanın dört bir tarafında kurduğu dostluklar sayesinde elde ediyor. ‘‘ Dünyanın her tarafında bağlantılarımız var ve bu bağlantılar bizi ünlü kişilere götürüyor.’’

Müze 2000 yılının Kasım ayında İstanbul'da açılacak. İlk etapta 100 ünlünün eşyaları sergilenecek ama sonradan bu sayı 500'e kadar çıkacak. Her bir kişiye 4 metrekare'lik yer ayırılacak. Şu sıralar ünlülerin heykellerinin yapımıyla uğraşılıyor. Ayrıca bu kişilerle ilgili olarak bulunan tüm arşivlerden bilgiler toplayıp, bilgi bankaları oluşturuluyor. ‘‘Elimizde, ilk olarak sergilenecek 100 ismin yarısından fazlasının eşyaları var. Şu sıralar Gorbaçov'dan alacağımız eşyalarla ilgileniyoruz. Aynı zamanda Bush ve Reagan'dan da parçalar istedik. Belçikalı ünlü ressam Willy'den bu konuda çok yardım alıyoruz. Kendi parçalarının yanı sıra, tanıdıkları vasıtasıyla diğer ünlü isimlere de ulaşmamızı sağlıyor.’’ Önümüzdeki günlerde Süha Uçar Güney Afrika'ya gidip Mandela'nın eşyalarından almak için uğraşacak. Enver Sedat'a ait aksesuarlar da Mısır'dan gelecek.

Bu parçalar şu an Süha Bey'in Avrupa'da yaşayan bir dostunun evinde saklanıyor. ‘‘Bu kadar değerli parçaları İstanbul'da tutmak fikri bize doğru gelmedi. Çünkü maddi değerlerini bir yana bırakın bunların çok büyük manevi değerleri var ancak Türkiye'de sigorta edilemiyor.’’

Müzeye girecek olan ünlüler ise beş kişilik vakıf heyeti tarafından kararlaştırıp, uzman görüşleri alınarak seçiliyor. Sanatçılar için eleştirmenler ve yazarlardan, sporcular için spor eleştirmenlerinden, politikacılar için de siyaset bilimcilerden yardım alınıyor. ‘‘Örneğin dünya politikacıları için, siyaset bilimcileri Gorbaçov ve Reagan'ı özellikle önerdiler. Sebebi de Gorbaçov'un dünyada bir dönemi değiştirmiş olması ve Reagan'ın da başkan olmadan evvel aktör olması. Ama bizim vakıf olarak ilk etapta öngördüğümüz kriterler sırasıyla; insanlığa katkıda bulunmuş olması, çok sevilen birisi olması ve kendi üslubunu yaratmış bir kişi olmasıdır.’’

Süha Uçar'ın en çok sahip olmak istediği parça Churchill'in bastonu ve şapkası. Ama bunlara hiç bir zaman sahip olamayacağını da biliyor. Clinton ise kara listede. Yaptığı işlerden çok skandallarıyla adından söz ettirdiği için vakıf olarak onu pek sevmiyorlar.

Bu işin sadece Süha Uçar'a maliyeti yaklaşık 2 milyon doları bulacak. Tabii vakfın diğer dört ortağı da ortaya yüklü miktarlarda para koyuyorlar. Müze için toplam olarak ayrılan para 50 Milyar TL. Peki müze nerede kurulacak? Bu iş için belirlenen iki yerden biri Kasımpaşa'da, biri de Eyüp'te. Vakıf, önümüzdeki ay içinde mekanı belirleyip çalışmalara başlayacak. Ve böylece 2000 yılında bizim de Madame Tussaud gibi, hatta ondan da şöhretli bir ‘‘mumyalar müzemiz’’ olacak...

Orada neler göreceğiz?

Müzenin dekorasyonu tamamen o kişilerin hayatlarına yön veren unsurlar doğrultusunda yapılacak.

Fonda kişinin yaşamından kesitler veren tablolar, biblolar ve heykelin üzerinde de bulunabildiği kadarıyla kıyafetleri olacak.

Mahatma Gandhi'nin beyaz sarisi ve kullandığı gözlüğün aynısı yaptırılacak.

Madonna'nın ceketi ve Prenses Diana'nın en çok kullandığı fuları, Türkan Şoray'ın çantası, Müjdat Gezen'in yıllarca ‘‘Darbukatör Bayram’’ tiplemesinde kullandığı darbukası, Müzeyyen Senar'ın sahne kıyafeti ve yün beresi, Çiğdem Talu'nun kendi el yazısı ile yazdığı iki adet şarkı sözü, Halit Kıvanç'ın TRT'de yıllarca kullandığı mikrofonu, Rahmi Koç'un özel dikim yeleği, Tarkan'ın sahne pantolonu ve tişörtü, İbrahim Tatlıses'in Moschino kravatı ve Süleyman Demirel'in ünlü şapkası da sergilenecekler arasında.

Belçikalı ünlü ressam Willy'nin ahşaba baskı yöntemiyle yapılmış ve dünyada tek olan tablosu ve Gustav Lehmann tarafından 1904'de yazılmış ve dünyaca ünlü müzisyenler tarafından kullanılmış notaları da müzede yer alacak.

Müzede diğer hangi ünlüleri göreceğiz?

İsmet İnönü, Kenan Evren, Bülent Ecevit, Margaret Thatcher, George Bush, Ronald Reagan, Zeki Müren, Barış Manço, Nükhet Duru, Sezen Aksu, Emel Sayın, Ajda Pekkan, Muazzez Abacı, Bülent Ersoy, Ayhan Işık, Sadri Alışık, Fatma Girik, Filiz Akın, Göksel Arsoy, Hülya Koçyiğit, İzzet Günay, Ekrem Bora, Ediz Hun, Cüneyt Arkın, Fazıl Say, Süher-Güher Pekinel, İdil Biret, Suna Kan, Aşık Veysel, Vehbi Koç, Hacı Ömer Sabancı, Nejat Eczacıbaşı, Sakıp Sabancı, Ayhan Şahenk, Aydın Doğan, Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli Kanık, Nazım Hikmet, Halide Edip Adıvar, Namık Kemal, Mehmet Akif Ersoy, Lee Iacacco, Bill Gates, Gabriel Marguez, Michael Jackson, Julio Iglesias, Muhammed Ali, Naim Süleymanoğlu, Gazanfer Bilge, Yaşar Doğu, Orhan Boran.